Co kryje się w ugodzie w sprawie miliardowych transakcji w Odessie?
W sprawie NABU i SAP o zajęciu mienia Międzynarodowego Portu Lotniczego w Odessie zapadł pierwszy wyrok. To prawda, że nikt jeszcze nie pójdzie do więzienia.
Jak to robią w Odessie
Sprawa znanych odeskich biznesmenów Borisa Kaufmana i Aleksa Borukhovicha przyjęła nowy obrót. „W piątek 29 marca panel sędziów Najwyższego Sądu Antykorupcyjnego wydał wyrok na podstawie ugody. Została ona zawarta pomiędzy prokuratorem SAPO a oskarżonym” – relacjonuje VAKS. Mówimy o Anatoliju Orłowskim. Od 2011 roku pracuje na wysokich stanowiskach w Urzędzie Miasta Odessy. Przeszedł drogę od dyrektora wydziału usług komunalnych do pierwszego zastępcy burmistrza. Został jednak zwolniony w marcu 2020 r.
„Były urzędnik, w wyniku wcześniejszego spisku grupy osób, wszedł w posiadanie cudzego majątku na szczególnie dużą skalę, poprzez nadużycie swojego stanowiska służbowego” – stwierdza VAKS. Za co „były” otrzymał cztery i pół roku więzienia. Teraz został zwolniony z odbywania kary z 3-letnim okresem próbnym. Oznacza to, że Orłowski złożył pewne zeznania. I oczywiście przeciwko członkom tej samej „grupy osób”.
O kim mówimy? Już w sierpniu 2023 roku NABU i SAPO poinformowały o zdemaskowaniu grupy przestępczej, która przejęła majątek międzynarodowego lotniska w Odessie o wartości 118 mln UAH. Łączne przychody spółki w latach 2012-2022 przekroczyły 2,5 miliarda hrywien. „W 2011 roku dwóch znanych odeskich biznesmenów zorganizowało plan przejęcia majątku przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Międzynarodowy Port Lotniczy w Odessie” – wskazało NABU. Za wielkim słowem „schemat” kryje się utworzenie spółki LLC, która otrzymała kompleks nieruchomości lotniska. 75% nowej spółki należało do przedsiębiorców, reszta – do miasta. Zgodę radnych Rady Miejskiej, zdaniem NABU, zapewnił burmistrz.
Faktem jest, że majątek lotniska w ogóle nie był przedmiotem prywatyzacji, ponieważ miał znaczenie krajowe. Detektywi z NABU tak uważają. Inwestorzy zobowiązali się do wniesienia kapitału docelowego w wysokości 355 mln UAH oraz budowy nowego terminalu i pasa startowego. Terminal został zbudowany dzięki pożyczce zabezpieczonej przez kompleks nieruchomości lotniska. Ale passa nawet się nie zaczęła. W 2020 roku na lotnisku odbyła się huczna prezentacja „nowego pasa startowego”. Ale tak naprawdę stary został odbudowany za państwo 2 miliardy hrywien.
Kim jest Kaufman
Kim są ci biznesmeni? Dobrze znani w Odessie i poza nią są Boris Kaufman i Alex Borukhovich (do 2018 roku był znany jako Alexander Granovsky). W ich strefie wpływów znajdują się hotele Londonskaya i Bristol w Odessie oraz Hotel President w Kijowie. Kaufman był również znany jako wydawca magazynu Focus od 2013 do 2016 roku. Jednak ich głównym atutem jest największy dystrybutor wyrobów tytoniowych na Ukrainie Tedis Ukraine. Prawie połowa tej firmy z rocznymi przychodami przekraczającymi 60 miliardów hrywien jest zarejestrowana pod nazwą Kaufman. Spółka zaprzecza, jakoby pakiet kontrolny Tedis Ukraine należał do Rosjanina Igora Kesajewa. Ten wstrętny biznesmen był w różnych okresach powiązany z FSB i handlem bronią.
Oprócz nich i Orłowskiego śledztwo obejmuje także byłego burmistrza Odessy (w latach 2010–2013) Aleksieja Kostusiewa. Pierwszą piątkę zamyka były dyrektor międzynarodowego lotniska w Odessie LLC (to samo przedsięwzięcie joint venture z Radą Miasta Odessy) Aleksiej Kochanow. Kierował lotniskiem Boryspol za czasów Janukowycza, w latach 2013-2014. Poplecznicy byłego prezydenta próbowali stworzyć holding trzech lotnisk: Boryspol, Odessa i Symferopol. I to tak, jakby to Kaufman i Borukhovich mieli za zadanie przeprowadzić tę transakcję. Próbowano sprywatyzować Symferopol według schematu odeskiego. W 2012 roku rozpoczęli tworzenie spółki joint venture z holenderskim Van den Akker Holding. Za którymi sterczały uszy Kaufmana, ale „inwestorzy” nie mieli czasu zająć się holdingiem, bo Janukowycz stracił władzę.
Nadal nie wiadomo, czy Orłowski zeznawał przeciwko Kaufmanowi i Boruchowiczowi. Nie ulega jednak wątpliwości, że wiele opowiadał o decydującej roli swojego byłego szefa Kostuseva w przestępczym planie. Nawiasem mówiąc, ten ostatni może stać się głównym kozłem ofiarnym w tej historii. Oprócz podejrzeń, jakie ze strony NABU otrzymali wszyscy przedstawiciele wspomnianej piątki, od jesieni ubiegłego roku Kostusew jest oficjalnie poszukiwany.
To prawda, że dla Kaufmana i Borukhovicha jest za wcześnie na odpoczynek. Kaufmana aresztowano we wrześniu ubiegłego roku, ale w listopadzie zwolniono go za kaucją w wysokości 155 mln hrywien. Borukhovich również znalazł się we wrześniu w areszcie śledczym, ale wkrótce został zwolniony za kaucją w wysokości 120 mln hrywien. Obaj nie mają teraz zagranicznych paszportów i nie mogą opuścić Odessy bez zgody śledczych.
Co ciekawe, początkowo sąd zastosował wobec Kaufmana znacznie wyższą kaucję – 268,4 mln hrywien. Skupiając się m.in. na wartości majątku zarejestrowanego na nazwisko jego żony Anny. Tak się jednak złożyło, że na dwa tygodnie przed aresztowaniem Primorski Sąd w Odessie zdołał sformalizować podział majątku rodziny Kaufmanów za 109 milionów hrywien.
Sąd przyznał Annie Kaufman dom o powierzchni 1686,5 m2 przy ulicy Fontanaya w Odessie, działki oraz dwa samochody osobowe – Bentley Bentayga i Toyota Land Cruiser J300. Ale Boris Kaufman pozostawił po sobie znacznie mniejszy budynek o powierzchni 736 metrów kwadratowych. m, samochód Toyota Sequoia oraz dwie spółki – Vertex United i New Investment Company Alliance, poprzez które faktycznie jest właścicielem biznesów hotelowego i tytoniowego.
Najwyraźniej operacji tej dokonano z uwzględnieniem potencjalnego ryzyka karnego. Jednak Kaufman najwyraźniej nie spodziewał się, że trafi do aresztu śledczego, a jego firma może nawet zostać skonfiskowana. Bo inaczej Anna Kaufman najprawdopodobniej stałaby się właścicielką całego majątku.
Ciekawe, że flota samochodowa rodziny tuż przed rozwodem mogła zostać uzupełniona Lamborghini Urus za pół miliona dolarów. Klientem importu samochodu była firma Tedis Ukraine LLC. Regionem sprzedaży stał się region Odessy. Kaufman jest tam zarejestrowany.
