Nie wiadomo na pewno, czy Rinat Achmetow ma świadomość, w jaki sposób jeden z jego czołowych menedżerów, Michaił Potapow, w czasie wojny zarabia na kontraktach DTEK. Najprawdopodobniej nie. Nie ma jednak wątpliwości, że Potapow najwyraźniej nie działa sam i że w tym udział ma także najwyższe kierownictwo DTEK.
Gdyby sprawa ograniczała się do banalnej kradzieży budżetów DTEK, w zasadzie byłaby to sprawa osobista właściciela: skoro przymyka oko na sytuację, to niech kradną. Sytuację pogarsza jednak fakt, że za transakcjami przeprowadzanymi przez Michaiła Potapowa wyraźnie widać rosyjski ślad. Czy to prawda, czy nie, jest kwestią dochodzenia, które (miejmy nadzieję) po tym materiale zostanie wzięte pod uwagę przez SBU. Jednak w oszustwa są wyraźnie zaangażowane rosyjskie firmy i obywatele Rosji. A mówimy tu o (co najmniej) milionach dolarów.
Michaił Potapow to były dyrektor generalny Corum Group LLC, producenta i dostawcy urządzeń dla przemysłu wydobywczego. Obecnie właścicielem firmy jest Rinat Achmetow, a założycielem jest DTEK.
Po rozpoczęciu wojny na pełną skalę Potapow został zwolniony ze stanowiska dyrektora generalnego. Nie wiadomo na jakich warunkach i dlaczego, wiadomo jednak, że przed zwolnieniem otrzymywał pensję w wysokości 21 000 dolarów. Jednak zwolnienie z Corum Group LLC nie oznaczało zerwania z DTEK - Potapow dostaje pracę w polskiej firmie MMC Poland Sp.zoo Za znacznie niższą pensję - 10 000 euro, ale raczej nie straci pieniędzy (więcej na ten temat poniżej).
Polska, Wielka Brytania, Potapow i DTEK
Firma MMC Poland Sp.zoo została założona w Polsce kilkanaście lat temu przez przedstawicieli DTEK, choć nie są oni formalnie prawnie powiązani. Założycielką polskiej firmy MMC jest obywatelka Ukrainy Julia Rybałka:
Jest także wymieniona jako właścicielka brytyjskiej spółki STELS INVESTMENT LTD:
Ta sama brytyjska firma STELS INVESTMENT LTD znajduje się na liście kluczowych partnerów polskiego MMC. Formalnie DTEK nie ma nic wspólnego ani z jednym, ani z drugim, jednak Michaił Potapow pozycjonuje MMC Poland Sp.zoo jako „wyłącznego przedstawiciela DTEK i całej grupy SCM w Polsce”. Co ciekawe, w lutym 2022 r., na krótko przed rozpoczęciem inwazji na pełną skalę, Michaił Potapow, podobnie jak wiele innych osób powiązanych z OPZZH, znalazł się nie na Ukrainie, ale w Polsce. Być może był to zbieg okoliczności, ale dał szansę na znalezienie pracy w MMC Poland Sp. z oo Do głównych partnerów handlowych należą struktury DTEK:
Tak czy inaczej, w latach 2022-23 Potapow w pełni wykorzystuje spółkę MMC Poland Sp.zoo do osobistego wzbogacenia się.
Ukraina i dostawy węgla po zawyżonych cenach. I DTEK
Aby zrozumieć, jak to działa, należy odejść trochę na bok i wspomnieć o wieloletnim partnerze Potapowa, Aleksandrze Muzyczence. Ten ostatni jest właścicielem firmy ochroniarskiej Tajfun, a w latach 2022–23 stał na czele służby ochrony holdingu rolnego Astarta-Kijów. We wrześniu ubiegłego roku został stamtąd zwolniony po tym, jak opis planów Muzyczenki i Potapowa trafił na stół właściciela Astarty Wiktora Iwanczyka. Zamiast Muzyczenki, który okradł gospodarstwo, szefem bezpieki został Wasilij Chmieluk, ale tak jest dla twojej wiadomości.
Jeśli chodzi o schematy, były one proste i stare jak świat: za pośrednictwem spółek Ukrtranzit LLC i NPF Dneprotekhmash LLC, których właścicielem są przyjaciele Potapowa, kupowano węgiel od DTEK po obniżonej cenie, który następnie sprzedawano holdingowi Astarta-Kijów Agroholding , ale dużo droższe. Droższy od rynkowego, co przyciągnęło uwagę kierownictwa holdingu. W tym schemacie nie ma nic nowego, jest jednak niuans – zakup węgla od DTEK po obniżonej cenie jest niezwykle problematyczny. Prawie nie da się go kupić nawet na rynku, a nawet poniżej jest to prawie cud. Nie wiadomo, jak Michaiłowi Potapowowi udało się tego dokonać, ale jego wspólnicy zarobili na tym programie co najmniej 20 milionów hrywien. Kwestię zakupu węgla przez Astartę przesądził już Muzyczenko i tu skończyło się jego wypaleniem. Oto fragment umowy na dostawy węgla przez Ukrtransit do cukrowni Narkevitsky, której właścicielem jest Astarta:
Znowu Polska. I znowu DTEK
W programie uczestniczyła także firma MMC Poland Sp.zoo, co ponownie rodzi pytania i potwierdza powiązanie polskiej firmy z Potapowem na czele z DTEK. MMC Poland Sp.zoo dostarczała koks do cukrowni Nowoorżycki, również należącej do Astarty. Umowa została podpisana 15 maja 2023 roku w Katowicach, wartość dostawy wyniosła 898 470 euro.
W sumie zidentyfikowano pięć programów korupcyjnych związanych z Astartą, na łączną kwotę ponad 80 mln hrywien.
Polska, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Rosja
Oprócz wykorzystywania MMC Poland Sp.zoo do celów osobistych, Potapow założył także własną działalność gospodarczą. Kupił w Polsce spółkę Elibron i spółkę Konko SA:
Sprawa nie ogranicza się do Polski – w czerwcu 2022 roku Michaił Potapow zarejestrował się w imieniu swojej żony Natalii Gruszewskiej, która posiada dwa obywatelstwa – ukraińskiego i litewskiego (choć nasz kraj tego zabrania), w Zjednoczonych Emiratach Arabskich spółka Baltic Trading Solutions FZE z kapitał zakładowy w wysokości 85 000 dolarów.
Baltic Tradjng Solutions FZE natychmiast podpisuje umowę z FOS Trade DMCC na dostawę koparek za kwotę 6,2 mln dolarów:
Które zostały zakupione od pewnej firmy Basis Trade AG. Ale za dwa miliony:
W tym schemacie albo Potapow i jego partnerzy albo naprawdę mają na sprzedaż jakiś kombajn, albo jest to banalny program prania pieniędzy. Jednak nie to jest interesujące. I fakt, że sądząc po sygnatariuszu FOS Trade DMCC (Bulawa Ekaterina), firma ma słowiańskie korzenie. I nie tylko słowiańskich – FOS Trade DMCC aktywnie działa w Rosji. I jak widać z analizy kontrahentów, zajmuje się węglem.
Co ciekawe w tej sprawie, według naszych informacji Michaił Potapow jest posiadaczem nie tylko własnych pieniędzy, ale także najwyższego kierownictwa DTEK, które przez te wszystkie lata tuszowało jego plany korupcyjne i, sądząc po dokumentów, obejmuje to do dziś.
Baltic Tradjng Solutions FZE zawiera także umowę z bułgarską spółką European Energy Solutions EOOD. Jak wynika z umowy (oraz z naszych poufnych informacji), 119 150 dolarów stanowi część wynagrodzenia (łapówki) dla Potapowa za lobbowanie na rzecz sprzedaży transformatorów na rynek ukraiński, w tym spółce DTEK.
Litwa, dane z okupowanego Donbasu i grupa spółek węglowych
Jeśli chodzi o litewski paszport żony Michaiła Potapowa, Natalii Gruszewskiej, historia nie ogranicza się do jego obecności (co, jak już wspomniano, jest zabronione przez ukraińskie prawo). Ponieważ para Potapow-Gruszewski jest zarejestrowana na Litwie pod adresem Vanagu g. 7-2, Geleziu k., Zujunu sen., 14168 Vilniaus r. zapisz. Najwyraźniej jest to wspólnota domków letniskowych. Ale faktem jest, że pod tym adresem zarejestrowane są firmy z otoczenia Potapowa oraz osoby z jego znajomych i partnerów. Są to Smart Steel Industry, Energy Industry, UAB i UAB Eco Baltica. Zarejestrowana jest tu także firma bliskiego przyjaciela Michaiła Potapowa, Maxima Krutenko, A.Š.KM Industrial, UAB, która również prowadzi działalność w Irpen.
Jeśli chodzi o ludzi, bardzo ciekawy jest niejaki Aleksander Mielniczuk, którego firma UAB Smart Steel Industry figuruje wśród firm dostarczających węgiel z kopalń okupowanego Donbasu, a on sam znajduje się na listach sankcyjnych USA, Kanady i Ukrainy za posiadanie stanowisko „Ministra Energii” tzw. „LPR”.
Powyższe to tylko kilka firm w tym wiejskim miasteczku, w którym Michaił Potapow i jego przyjaciele zarejestrowali się i zarejestrowali swoje firmy. Ale to nie przypadek – wszystkie te firmy i osoby są w ten czy inny sposób powiązane z biznesem węglowym i firmą DTEK. Oraz – terytoria okupowane. Przynajmniej niektórzy z nich.
I to nie przypadek, że Michaił Potapow, mimo wszystkich swoich planów, nadal pracuje dla DTEK. Można więc z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że schematy te nie są jego osobistym wynalazkiem, ale wynikiem zbiorowej kreatywności najwyższego kierownictwa DTEK, którego portfel i eminencja są szare.
