Jak dziesiątki tysięcy „emerytów specjalnych” otrzymuje kosmiczne świadczenia na Ukrainie

Na Ukrainie PFU wydają miesięcznie prawie 10 miliardów hrywien na „specjalne” emerytury z budżetu instytucji finansowych. Są to płatności na rzecz sędziów, prokuratorów, części personelu wojskowego i tym podobnych. Podczas gdy zwykli Ukraińcy otrzymują średnią miesięczną emeryturę w wysokości zaledwie 5,6 tys. UAH, wielkość największej emerytury specjalnej wynosi 390 tys. UAH miesięcznie.

Takie emerytury przyznawane są przez sądy. Co ciekawe, często z tego schematu korzystają sami sędziowie. Jak udało nam się dowiedzieć, to właśnie „słudzy Temidy” wywalczyli w sądach największe sumy z Funduszu Emerytalnego. Część z nich dzięki tym decyzjom została milionerami. Co najmniej pięć rozwiązań - w kwocie 5 mln UAH. Nie mówimy o miesięcznej płatności, ale o przeliczeniu z mocą wsteczną.

Przeczytaj o tym, kto otrzymuje największe emerytury i jak wygrywa się miliony w sądzie przeciwko Funduszowi Emerytalnemu.

Sędzia Oksenenko przyznał 17 mln UAH emerytur: to absolutny rekord Ukrainy

Z oświadczenia Oleg Oksenenko, sędzia VI Apelacyjnego Sądu Administracyjnego, wynika, że ​​w zeszłym roku otrzymywał miesięczne wynagrodzenie w wysokości 254,8 tys. UAH. Ta wysoka pensja jest niższa niż miesięczna emerytura (dożywotnia emerytura), którą Oksenenko powinien otrzymywać dzięki decyzji sądu.

Sąd ustalił, że emerytura sędziego sądu apelacyjnego powinna wynosić 268,3 tys. UAH miesięcznie. Nie jest to największa emerytura na Ukrainie, ale Oksenenko i tak stał się rekordzistą pod względem innego wskaźnika. Fundusz emerytalny decyzją kolegi Oksenenki, sędziego Kijowskiego Okręgowego Sądu Administracyjnego Andrieja Bałaklickiego (zmarłego w październiku tego roku), musi wypłacić emerytowi 17 mln 27 tys. UAH (decyzja weszła w życie 21 maja 2024 r.). Oksenenko otrzyma tyle za to, że Fundusz Emerytalny zastosował się do prawa i ograniczył wysokość emerytury podczas przeliczania. Kijowski Rejonowy Sąd Administracyjny nakazał ponowne dokonanie przeliczenia, ale bez ograniczeń i z mocą wsteczną.

OBOZ.UA przekazało Ministerstwu Polityki Społecznej wykaz spraw sądowych, w których PFU straciło największe sumy na rzecz elitarnych emerytów. Po zbadaniu materiałów udało nam się zidentyfikować uczestników tych spraw.

Emerytowany sędzia Sądu Najwyższego Stanislav Pekny od dłuższego czasu nie składa oświadczeń. W 2010 roku złożył rezygnację, a 12 września ubiegłego roku weszło w życie postanowienie sędziego Kasacyjnego Sądu Administracyjnego Sądu Najwyższego Andrieja Rybaczuka, zgodnie z którym Fundusz Emerytalny ma wypłacić Peknomowi 10 milionów 654 tysięcy hrywien. Również poprzez przeliczenie emerytur z mocą wsteczną.

Inny emerytowany sędzia Sądu Najwyższego Nikołaj Citowicz pozwał Fundusz Emerytalny na kwotę 9,6 mln hrywien (decyzja weszła w życie z końcem 2022 roku). Jego były kolega Nikołaj Seliwanow wniósł 27 lutego 2023 r. pozew o 9,1 mln hrywien emerytury. Piątkę najbogatszych emerytów zamyka emerytowana sędzia Naczelnego Sądu Gospodarczego Tamara Gogol. Wygrała proces o 9 mln hrywien. Postanowienie sądu weszło w życie 7 marca 2024 r.

Ministerstwo Polityki Społecznej przekazało OBOZ.UA wykaz spraw, w których PFU uzyskało największe kwoty:

Zgodnie z obowiązującym prawem sędziowie w stanie spoczynku otrzymują dożywotnie wynagrodzenie z Funduszu Emerytalnego. W rzeczywistości jest to ta sama emerytura, ale jej wysokość sięga 90% wynagrodzenia na stanowisku, na którym pracował emeryt. Ponadto do wynagrodzeń brane są pod uwagę wszystkie premie i dodatki. Tym samym w decyzji na korzyść Olega Oksenenki stwierdza się, że przy obliczaniu emerytury wynagrodzenie musi uwzględniać 129,5 tys. UAH „dodatków za specyfikę służby”.

Na Ukrainie są dziesiątki tysięcy „specjalnych” emerytów: ile zarabiają?

Na Ukrainie obowiązuje ograniczenie dla wszystkich: wysokość przyznanej renty nie może być wyższa niż 10 minimum socjalnego dla osoby niepełnosprawnej. Teraz jest to 23,6 tys. UAH. Jednak dziesiątki tysięcy emerytów i rencistów ominęło to ograniczenie: skierowało sprawę do sądu i nakazało funduszowi emerytalnemu ponowne obliczenie. W niektórych przypadkach przeliczenie przeprowadzono z mocą wsteczną, w wyniku czego Fundusz Emerytalny był zobowiązany do zapłaty dodatkowo milionów hrywien.

W odpowiedzi na wniosek OBOZ.UA Ministerstwo Opieki Społecznej poinformowało: „Według danych eksploatacyjnych na dzień 1 listopada 2024 r. liczba emerytów i rencistów, którym przyznano emeryturę w kwocie przekraczającej 23 610,00 hrywien, wynosi 24,6 tys. osób, w tym ponad 50 000 UAH – 4,9 tys. osób.” Mówimy o sędziach, prokuratorach, personelu wojskowym, ofiarach Czarnobyla i innych „specjalnych” emeryturach. Na ich płatności miesięcznie wydaje się 9,9 mld UAH (przewidywane wydatki na 2024 rok to 119,3 mld UAH).

Największa emerytura na Ukrainie wynosi 390 tysięcy 184 UAH. Dla porównania na Ukrainie emerytury pobiera łącznie 10 milionów 342 tysięcy 593 osób. Co miesiąc wydają 60,5 miliarda hrywien (dane za październik 2024). Jeśli podzielimy całą kwotę przez liczbę emerytów, okaże się, że średnia emerytura na Ukrainie wynosi 5851 UAH. Jednak w rzeczywistości „zwykłych” emerytów jest zaledwie 7 milionów 533 tysięcy. Są to osoby, które przeszły na emeryturę na zasadach ogólnych. Co miesiąc wydaje się na nie 42,4 miliarda hrywien. A średnia emerytura „zwykłego” emeryta wynosi 5635 hrywien.

Emerytury są prawie zawsze podwyższane na drodze sądowej. W odpowiedzi na wniosek OBOZ.UA Ministerstwo Spraw Społecznych poinformowało, że w sumie podwyżki zostały przyznane na podstawie ponad 672 tys. orzeczeń sądów. Zgodnie z tymi decyzjami od 2019 roku spłacono już 96 miliardów hrywien, 76 miliardów hrywien to dodatkowy dług, który musi spłacić Fundusz Emerytalny Ukrainy.

Z roku na rok gwałtownie rośnie liczba bieżących wpłat przypadających na Fundusz Emerytalny Ukrainy w związku z orzeczeniami sądów oraz liczba długów. Przykładowo w 2019 r. koszt orzeczeń sądowych dla systemu emerytalnego (w cenach z 2024 r.) wyniósł 2,8 mld hrywien. Natomiast w 2023 r. dodatkowe wydatki Funduszu Emerytalnego Ukrainy na wykonanie orzeczeń sądowych sięgnęły 37,2 mld hrywien.

Decyzja w sporach emerytalnych składa się zwykle z dwóch części:

• obowiązek przeliczenia wysokości już przyznanej emerytury i rozpoczęcia wypłaty emerytury w nowej wysokości. Decyzje takie są niezwłocznie akceptowane przez Fundusz Emerytalny Ukrainy do wykonania, a kwoty emerytur są przeliczane;
• obowiązek wypłacenia danej osobie różnicy w wysokości emerytury już wypłaconej przez Fundusz Emerytalny i kwoty przyznanej orzeczeniem sądu za poprzedni okres (od dowolnej daty w przeszłości do chwili wydania orzeczenia sądu). Zwykle Fundusz Emerytalny Ukrainy nie ma wystarczających środków. W rezultacie powstaje dług specjalnie w celu zapłaty różnicy w kwotach przyznanych na mocy prawa i decyzji sądu, emerytur za poprzednie okresy.

Ogólny wzór obliczania emerytury pozwala na otrzymanie emerytury w wysokości nawet mniejszej niż 30% zwykłego wynagrodzenia po przejściu na zasłużoną emeryturę. Przykładowo, przy średniej pensji wynoszącej 18,8 tys. UAH można otrzymać emeryturę w wysokości około 4,7 tys. UAH. To tylko 25% Twoich ostatnich zarobków. Prokuratorzy za pośrednictwem sądów mogą otrzymać emeryturę w wysokości do 90% ich regularnych zarobków. To samo otrzymują także sędziowie (do 90%). Dzieje się tak pomimo faktu, że wynagrodzenie sędziego może sięgać ponad 300 tysięcy hrywien miesięcznie.

Specjalne warunki przechodzenia na emeryturę niektórych emerytów nie tylko powodują niesprawiedliwą dystrybucję. Jest to także istotne obciążenie budżetu PFU. Ministerstwo Polityki Społecznej przygotowuje reformę emerytalną. W warunkach, gdy większość emerytów otrzymuje emeryturę niższą od faktycznej egzystencji, utrzymanie setek tysięcy „specjalnych” emerytów jest luksusem.

Do naprawdę wysokiej emerytury uprawnieni są jedynie weterani wojenni. Jednak zamiast prawdziwych bohaterów prokuratorzy i sędziowie otrzymują z funduszu emerytalnego setki tysięcy hrywien.