Rosyjski oligarcha i jeden ze sponsorów terrorystycznego reżimu Putina Arkady Rotenberg de facto nadal kontroluje jedno z największych centrów handlowych w kraju – Ocean Plaza.
Jeśli w najbliższych dniach zostanie ogłoszona aukcja na prywatyzację Ocean Plaza, nowy właściciel centrum handlowego będzie winien Rotenbergowi 8 miliardów hrywien, czyli 200 milionów dolarów, i raczej nie uda mu się tego długu uniknąć.
Sytuację mogą naprawić Fundusz Majątku Państwowego i Ministerstwo Sprawiedliwości, ale urzędnicy nie spieszą się z interwencją.
Skąd wziął się dług Ocean Plaza, skoro centrum handlowe przez cały czas było własnością Rotenberga?
W zeszłym roku Naczelny Sąd Antykorupcyjny podjął bez przesady historyczną decyzję i zrobił pierwszy krok w kierunku nacjonalizacji jednego z największych i prawdopodobnie najdroższego centrum handlowego w kraju Ocean Plaza.
Podczas procesu sąd ujawnił nieznane wcześniej szczegóły, które rzucają światło na to, w jaki sposób rosyjski oligarcha Arkady Rotenberg nabył własność i zarządzanie centrum handlowym.
Historia Ocean Plaza rozpoczyna się w 2009 roku. To właśnie wtedy dwóch ukraińskich deweloperów wybudowało centrum handlowe, które kupił oligarcha Putina Arkady Rotenberg.
Formalnym właścicielem Ocean Plaza była ukraińska spółka LLC IS Lybid, będąca w 100% własnością Avangard-Vilarti LLC, która z kolei w 100% należała do cypryjskiej spółki offshore Ethoder Investments Limited. I dalej wzdłuż łańcucha do Rotenberga.
IS Lybid LLC otrzymała pieniądze na przejęcie Ocean Plaza od swojej spółki dominującej Ethoder Investments Limited w formie pożyczki. Kwota pożyczki wynosi 150 milionów dolarów, oprocentowanie jest całkowicie nierynkowe i wynosi 20% rocznie w dolarach. Żaden biznesmen o zdrowych zmysłach nie zgodziłby się na takie warunki.
Pułapka Rotenberga. Razem z Ocean Plaza państwo „znacjonalizowało” siedmimiliardową pożyczkę
Jedynym celem pożyczki nie było pożyczanie, ale uchylanie się od płacenia podatków. Pod pretekstem spłaty odsetek od pożyczki zyski Ocean Plaza zostały przeniesione z Ukrainy na Cypr.
W decyzji VAKS ustalono, że w latach 2013–2020 spółka IS Lybid LLC spłaciła odsetki od tej pożyczki na kwotę około 249,8 mln dolarów. Według szacunków monitoringu finansowego, w wyniku realizacji tego programu do państwa nie trafiło ponad 61 mln dolarów podatków .
Przez cały ten czas spłacano jedynie odsetki od pożyczki; zasadnicza część zadłużenia nie uległa zmianie. Dokonano tego w celu przeniesienia całości zysków z działalności Ocean Plaza na Cypr.
W 2014 roku wybuchła wojna – wschód Ukrainy zaczął płonąć, Rosja zajęła Krym. Rotenberg, na którego zaczęto nakładać sankcje, postanowił zabezpieczyć swoje zakłady. W dniu 28 marca 2014 roku „pożyczka” została zabezpieczona hipoteką; w uproszczeniu budynek Ocean Plaza został zastawiony na kwotę 150 mln dolarów.
Powszechny schemat często stosowany w celu ochrony przed napadami: nieruchomość zostaje zastawiona w formie „fałszywej” pożyczki, przez co jej zabranie przez najeźdźców staje się znacznie trudniejsze lub wręcz niemożliwe. Tylko w naszym przypadku zastosowano ten schemat w celu ochrony przed nacjonalizacją.
Później, jako dodatkową ostrożność, w Ocean Plaza pojawił się ukraiński akcjonariusz z udziałem 33,35%. Moim zdaniem jest to tak samo fałszywe jak pożyczka, a miało to na celu jedynie uchronienie Rotenberga przed sankcjami, ale ten temat zasługuje na osobny felieton, więc nie dajmy się rozpraszać.
W dniu 10 maja 2022 roku uchwałą sędziego śledczego Peczerskiego Sądu Rejonowego dla miasta Kijowa w sprawie nr 757/10779/22-k 100% praw korporacyjnych IS Lybid LLC i Avangard-Vilarti LLC zostały zajęte.
I już 13 września 2022 r. ten sam sąd w Peczersku uchylił aresztowanie 33,35% IS Lybid LLC i 33,35% Avangard-Vilarti LLC. Z uchwały tej wynika, że podstawą tego było nieprzedstawienie przez prokuratora materiału dowodowego, który wskazywałby na jakiekolwiek logiczne i obiektywne podstawy aresztowania. Na skutek „dziwnego zbiegu okoliczności” prokurator nie stawił się na rozprawie.
W dniu 20 marca 2023 roku decyzją VAKS znacjonalizowano 100% udziałów w spółce Avangard-Vilarti LLC i 65,65% w spółce IS Lybid LLC, będącej właścicielem centrum handlowego Ocean Plaza.
Kolejne 33,35%, w związku z szeregiem oszustw związanych z obniżeniem kapitału zakładowego oraz dzięki zniesieniu aresztu przez sąd w Peczersku, w momencie podejmowania decyzji o nacjonalizacji, należało już do ukraińskiego akcjonariusza, co zaoszczędziło 33,35% centrum handlowego przed nacjonalizacją.
Na początku lata 2024 roku mieliśmy takie zdjęcie. Państwo znacjonalizowało ukraińskie spółki LLC kontrolowane przez Rotenberga, które są właścicielami centrum handlowego; nałożyła sankcje na cypryjską osobę prawną, która udzieliła „pożyczki” i przygotowuje aukcję na prywatyzację 66,65% spółki IP Lybid LLC, która jest właścicielem 130 tys. mkw. centrum handlowego Ocean Plaza.
Warto w tym miejscu wspomnieć o ważnym szczególe. W samym postanowieniu sądu, o którym wspominam na początku artykułu, mowa jest o piśmie Służby Wywiadu Zagranicznego Ukrainy. Podkreśla, że centrum handlowe Ocean Plaza tylko formalnie należy do ukraińskiej spółki LLC IS Lybid, ale w rzeczywistości jest kontrolowane przez spółkę Rotenberg, która udzieliła kredytu.
Tym samym nacjonalizacja praw korporacyjnych IS Lybid LLC uczyniła państwo ukraińskie dłużnikiem Rotenberga na kwotę ponad 200 mln dolarów (150 mln dolarów pożyczki i ponad 50 mln dolarów odsetek od tej pożyczki).
Pożyczka dla rosyjskiego oligarchy wciąż wisi na Ocean Plaza
Wraz z naliczonymi odsetkami zadłużenie IS Lybid LLC na koniec 2023 roku wynosi 8,1 miliarda hrywien, czyli nieco ponad 200 milionów dolarów. To więcej niż koszt całego centrum handlowego.
Rzeczywista cena niezadłużonego centrum handlowego wynosi dziś nie więcej niż 150 mln dolarów. Załóżmy, że jutro Ocean Plaza znajdzie nowego właściciela, który zapłaci na aukcji początkowe 40 mln dolarów za 66,65%. Oprócz ceny wywoławczej będzie musiał zapłacić Rotenbergowi kolejne 200 milionów dolarów.
Zatem po zapłaceniu 240 milionów dolarów nowy właściciel otrzyma 66,65% ze 150 milionów dolarów, mówisz. Ale przedstawiciele Funduszu Majątku Państwowego tak nie uważają i żyją w równoległej rzeczywistości.
Informacje można łatwo sprawdzić w YouControl. Oznacza to, że zamiast prawdziwej ceny, centrum handlowe będzie kosztować dwa lub trzy razy więcej. Sekcja - zobowiązania spółki LLC „Unia Inwestycyjna „Lybid”” na rok 2023.
Prawdopodobnie właśnie przyszło ci do głowy, że nie musisz płacić sankcjonowanemu rosyjskiemu oligarsze, po prostu pozwól mu ujść na sucho. Ponadto podmiot prawny, któremu wypłacono pieniądze, podlega ukraińskim sankcjom.
Tylko, że po drugiej stronie też nie ma głupców. A pożyczkę, naszym zdaniem, można ponownie udzielić innej osobie prawnej, być może nawet ukraińskiej, której założycielem jest jakaś indyjska rodzina z przedmieść Londynu. Zaraz po prywatyzacji zwrócą się do ukraińskiego sądu z żądaniem odzyskania długu.
Ukraiński, brytyjski i każdy sąd najprawdopodobniej zaspokoi to roszczenie. Kredyt i hipoteka zostały udzielone zgodnie ze wszystkimi przepisami prawa, a nowy właściciel albo będzie musiał zrezygnować z centrum handlowego, albo za 200 milionów dolarów sponsorować rosyjski kompleks wojskowo-przemysłowy. Wróg będzie zachwycony takim obrotem spraw.
Co musi zrobić państwo, aby Rotenberg rzeczywiście pozbył się Ocean Plaza jako aktywa i nie mógł na drodze sądowej domagać się od państwa ukraińskiego lub nowego właściciela 200 mln dolarów? Przeczytajmy prawo i postępujmy dokładnie tak, jak jest tam napisane. Mianowicie:
Długi przedsiębiorstw państwowych, instytucji i organizacji Ukrainy i/lub spółek handlowych, w których kapitale zakładowym więcej niż 50 procent udziałów (udziałów) należy do państwa, których prawa do roszczeń zostały przymusowo wycofane zgodnie z niniejszą ustawą Ustawę jako przedmiot prawa własności Federacji Rosyjskiej i jej mieszkańców uważa się za wygasłą z dniem wejścia w życie ustawy Ukrainy, która zatwierdziła dekret Prezydenta Ukrainy w sprawie wykonania decyzji Bezpieczeństwa Narodowego i Rady Obrony Ukrainy w sprawie przymusowego zajęcia odpowiednich przedmiotów praw własności Federacji Rosyjskiej.
Aby rozpocząć proces, Ministerstwo Sprawiedliwości i Fundusz Majątku Państwowego muszą niezwłocznie wystąpić z wnioskiem o przejęcie prawa państwa do dochodzenia pożyczki wobec spółki będącej w 50% własnością państwa (IS Lybid LLC).
Tłumaczenie z języka prawniczego na język ludzki, za pomocą orzeczenia sądu o pomnożeniu długu przedsiębiorstwa państwowego wobec wrogiego oligarchy przez zero.
Wszystko! Następnie dług zostanie umorzony, czysta osoba prawna bez długów zostanie wystawiona na aukcję, po czym będzie można mówić o uczciwych warunkach rynkowych aukcji prywatyzacyjnej.
Dlaczego Ministerstwo Sprawiedliwości i Fundusz Majątku Państwowego nie podejmą przewidzianych prawem działań mających na celu uwolnienie państwa ukraińskiego od 200-milionowego długu? Czy jest to niekompetencja i powolne procesy biurokratyczne, czy gra po stronie wrogiego oligarchy? Myślę, że w najbliższej przyszłości poznamy odpowiedź na to pytanie.
Ocean Plaza nadal prowadzony jest przez zespół zatrudniony przez Rotenberga
Dzięki kierownictwu Ocean Plaza bliski przyjaciel Putina, Rotenberg, wyciągnął z Ukrainy setki milionów dolarów, obchodząc podatki. Za pieniądze z tych rachunków syn Arkadego Rotenberga, Igor, nabył w 2017 r. 48% udziałów w Fabryce Kartuszy w Tule, a w 2019 r. 50% w Fabryce Kartuszy w Uljanowsku. Później przedsiębiorstwa te otrzymały kontrakty rządowe na produkcję broni. Dzięki któremu wrogie wojsko zabijało Ukraińców.
Tylko wspólnicy wroga, zamiast stać się oskarżonymi w sprawach karnych, nadal zarządzają najsłynniejszym centrum handlowym w kraju. Najwyraźniej, aby uniknąć odpowiedzialności, przed nacjonalizacją mianowano niejakiego Anatolija Siergiejewicza Nomerowskiego na formalnego dyrektora IS Lybid LLC.
Ten człowiek jest nikomu nieznany i niczym nie kierował. Figurant, czyli „przewodniczący Zits Pound”, jak pisali klasycy. Ale Fundusz Majątku Państwowego jest z tego zadowolony. Mówią, że raporty są składane na czas.
Jeszcze dziwniejsza jest reakcja Funduszu Mienia Państwowego, który posiada większościowy pakiet akcji Ocean Plaza. Zacytuję byłego aktora szef Funduszu Majątku Państwowego Aleksander Fedoriszin w rozmowie z „Forbesem”, w którym wprost mówi, że nikt nie zmieni kierownictwa: „Ale ja pytam moich kolegów, co jest dla Was ważniejsze: zaangażowanie się w tak długą -terminowe zarządzanie, z którego tylko zostaną w nas rzucone kamienie, albo żeby ten aktyw został ewidentnie i skutecznie sprzedany. Skupiliśmy się na prywatyzacji.”
Niedawno w innym wywiadzie dla „Forbesa” szef funduszu Witalij Kowal nie był w stanie odpowiedzieć na trzy (!!!) pytania dziennikarza dotyczące tego, jak zamierza rozwiązać kwestię wielomilionowych zobowiązań: „Odpowiem twoje pytanie z pytaniem do ciebie. Czy jako obywatel Ukrainy zastanawiasz się, co najlepiej zrobić z Ocean Plaza: szybciej, ale w tym roku, czy dłużej i być może większą kwotą, ale w dłuższym okresie? Po prostu nie mam żadnych komentarzy.
Kolejnym przedstawicielem państwowej już spółki LLC IS Lybid jest Vallabh Andrea Rishaal, który zgodnie z decyzją HACC jest szwajcarskim prawnikiem rodziny Rotenberg. Fundusz Majątku Państwowego, czy ty w ogóle istniejesz?
Wszystko to pozwala stwierdzić, że w trzecim roku wojny na pełną skalę rodzina Rotenbergów zachowuje kontrolę nad Ocean Plaza i jej przepływami finansowymi!
Fundusz Majątku Państwowego „wymalował” z sufitu cenę Ocean Plaza
Zgodnie z ustawą przyjętą na początku 2022 roku wartość wyjściową majątku do prywatyzacji ustala się jako wartość księgową. I to teoretycznie mogłoby być do zaakceptowania w przypadku prywatyzacji samych nieruchomości. Dopiero teraz cena wywoławcza IS Lybid LLC została obliczona na poziomie szkolnej lekcji matematyki. Majątek spółki przemnożono przez 0,65 (udział państwa) i uzyskano cenę wywoławczą na poziomie 1,6 miliarda hrywien.
Ale w naszym przypadku firma również ma zobowiązanie i jest to ten sam dług w wysokości 8 miliardów hrywien. Jeśli weźmiesz to pod uwagę, koszt okaże się znakiem minus. A jeśli zrobisz inwentarz, kwota będzie trzecia. Ale inwentaryzacja nie jest prowadzona przez ten sam Fundusz Majątku Państwowego. I blokuje to to samo wspomniane wcześniej „skuteczne zarządzanie”.
Można to wszystko nazwać żonglerką liczbami, podstawianiem pojęć czy jak kto woli, jednak cena wywoławcza Ocean Plaza nie ma absolutnie żadnego związku z rzeczywistymi kosztami IS Lybid LLC.
Dlaczego to się dzieje? Pomysłów jest kilka. Bierność urzędników? Może. To nie pierwsza taka historia Funduszu Majątku Państwowego. Ocean Plaza to jeden z wielu obiektów, które stały się własnością państwa, po czym państwo nawet nie próbuje dociec, czego jest właścicielem, ile to wszystko kosztuje i jak skutecznie nim zarządzać.
Opór kierownictwa centrum handlowego, który działa w interesie Rotenberga? Jest to również możliwe. Nieoczekiwana nieustępliwość właściciela mniejszościowego? I znowu jest to możliwe. Odpowiedzi na te pytania postaram się poznać w kolejnych publikacjach.
Trzy tezy zamiast wyników
Rotenberg zachowuje kontrolę nad centrum handlowym i jego przepływami pieniężnymi dzięki kredytom i zarządzaniu IS Lybid LLC, która przez lata pracowała dla rodziny Rotenbergów i wyprowadziła setki milionów dolarów za granicę.
- Ministerstwo Sprawiedliwości i Fundusz Majątku Państwowego nie podejmują działań przewidzianych prawem i nie windykują wierzytelności z tytułu pożyczki na rzecz państwa.
- Przy zadłużeniu wynoszącym 200 mln dolarów 66,65% udziałów w IS Lybid LLC, jako właścicielu centrum handlowego Ocean Plaza, jest nic nie warte.
- W takich warunkach jedynym nabywcą akcji państwa może być jedynie Rotenberg lub jego pełnomocnicy!
