Jak firmy z orbity Prywatu starają się uniemożliwić państwu otrzymanie legalnych środków.
NPK-Galicia (Rafineria Drohobycz) w obwodzie lwowskim była niegdyś jedną z największych rafinerii ropy naftowej na Ukrainie. Jednak dzięki „mądremu” przywództwu prywatnych właścicieli firma już dawno przestała rafinować ropę naftową i grozi jej bankructwo.
Procedura upadłościowa rozpoczęła się w grudniu ubiegłego roku w związku z narastającym od kilkudziesięciu lat wielomiliardowym zadłużeniem zakładu. Jak to się mogło stać, skoro NPK-Galicia od wielu lat nie działa? I który próbuje uniemożliwić państwu otrzymanie legalnych środków od zakładu będącego dłużnikiem.
Przedsiębiorstwo Drohobycz jest częścią tzw. grupy biznesowej „Prywat”. Jej nieformalnymi przywódcami są Igor Kołomojski i Giennadij Bogolubow.
Oni i ich partnerzy biznesowi przez wiele lat zarabiali miliardy hrywien dzięki kontroli nad półpaństwową Ukrnaftą. Ale umożliwiło to także tworzenie przebiegłych planów, zaciąganie fikcyjnych długów i zawieranie transakcji wartych miliardy hrywien.
NPK-Galicja, która choć nie funkcjonowała, miała odpowiedni profil działalności, istniejącą infrastrukturę, licencje na działalność na rynku produktów naftowych itp., do niedawna była jednym z ośrodków tego typu transakcji.
W przeszłości państwo traciło z tego powodu podatki i dochody ze sprzedaży ropy i produktów naftowych.
Dziś stare umowy z „offshore” wątpliwymi handlarzami, którzy pojawiają się znikąd, mogą negatywnie wpłynąć na finansowanie Sił Zbrojnych Ukrainy, dla których ważna jest każda hrywna z budżetu państwa.
Historia zaczęła się w grudniu 2023 roku, kiedy Sąd Gospodarczy Obwodu Lwowskiego wszczął postępowanie upadłościowe dla NPK-Galicia, wprowadził procedurę zbycia jej majątku i moratorium na zaspokajanie roszczeń wierzycieli. Wtedy też uznano wierzytelność PJSC Ukrnafta na kwotę 828.165.429,95 UAH.
Jednak zgodnie z obowiązującym prawem wszyscy wierzyciele mieli 30 dni na złożenie oświadczeń w sprawie własnych roszczeń pieniężnych wobec dłużnika, Rafinerii Nafty w Drohobyczu. I pojawili się.
W styczniu 2024 r. wpłynęło szereg wniosków od potencjalnych wierzycieli z roszczeniami pieniężnymi wobec NPK-Galicia od wielu spółek. Ale niektóre z nich są po prostu fantastyczne - bezczynna fabryka jest winna miliardy hrywien:
- LITTOP ENTERPRISES SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
- BORDO MANAGEMENT SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
- BRIDGEMONT VENTURES LIMITED
- RAVENSCROFT HOLDINGS SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
- NORDWIND TRADE AS
- „BIURO PRZEDSTAWICIELSKIE „MOMENTUM ENTERPRISES (EASTERN EUROPE) LIMITED”
- VERSALA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- ZJEDNOCZONA ENERGIA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością „PAFIS”
- Firma BRIGHTON LTD
Kim są te firmy, które powierzyły swoje środki Rafinerii Nafty w Drohobyczu? Otwarte źródła podają, że są oni powiązani z Igorem Kołomojskim i jego wspólnikami biznesowymi, którym nie udało się utrzymać rafinerii ropy w Drohobyczu, a za to potrafili zaciągnąć na przedsiębiorstwo kosmiczne długi.
LITTOP ENTERPRISES LIMITED, BORDO MANAGEMENT LIMITED i BRIDGEMONT VENTURES LIMITED
Są to cypryjskie „offshore” Kołomojskiego i Bogolubowa, za pośrednictwem których posiadali około 42% akcji PJSC Ukrnafta.
W dniu 6 listopada 2022 roku decyzją Komendy Głównej Naczelnego Wodza, posiadane przez te spółki akcje Ukrnafty zostały zbyte na rzecz państwa.
Zadeklarowane (ale jeszcze nieuznane przez sąd) roszczenia tych wierzycieli na podstawie wątpliwych umów o cesję praw do roszczeń z tytułu dywidend od samej Ukrnafty za lata 2011-2014. osiągnąć prawie 3 miliardy hrywien! Mianowicie:
- LITTOP ENTERPRISES LIMITED – 972 988 440,19 UAH.
- BORDO MANAGEMENT LIMITED – 921.919.558,45 UAH.
- BRIDGEMONT VENTURES LIMITED – 972 988 438,19 UAH.
To nie pierwszy „program finansowy”, w który zaangażowane są te firmy. Już wcześniej pozwali Ukrainę do sądu arbitrażowego w Sztokholmie o odzyskanie od państwa 6 miliardów dolarów.
Również te „spółki offshore” bezskutecznie kwestionują przejęcie przez państwo udziałów w PJSC Ukrnafta. Być może próbują się zemścić za utratę kontroli nad Ukrnaftą już w sprawie upadłości NPK-Galicia?
RAVENSCROFT HOLDINGS SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
Offshore Kołomojskiego z Brytyjskich Wysp Dziewiczych, który był na pokładzie Zakładu Żelazostopów Nikopol.
Według podobnego wątpliwego „schematu” wniosek złożono do spółki RAVENSCROFT HOLDINGS LIMITED, która w dziennikarskich śledztwach pojawia się jako firma, która już we wrześniu 2010 roku zwróciła uwagę monitoringu finansowego Cypru.
Podstawa rzekomego istnienia długu jest ta sama – umowa cesji praw do wierzytelności z tytułu dywidend Ukrnafty za lata 2011-2013, zawarta przez LUCRINO INVESTMENTS LIMITED (Cypr) w 2017 roku.
Spółka ta zgłosiła do sądu wierzytelności wobec NPK-Galicia na kwotę 291.821.430,35 UAH.
NORDWIND TRADE AS
Szwajcarska firma logistyczna zajmująca się transportem produktów naftowych, węgla i żelazostopów. Jest powiązana z partnerem biznesowym Kołomojskiego Michaiłem Kipermanem.
NORDWIND TRADE AS i Kiperman są zaangażowane w postępowanie karne dotyczące wypłaty prawie 600 mln UAH z rachunków Ukrtatnafty (rafinerii ropy naftowej w Kremenczugu), jak wskazano w publikacji „Prawdy Gospodarczej”.
W zawieraniu kontraktów i wycofywaniu środków z Ukrtatnafty brała udział NORDWIND TRADE AS, za co w czerwcu 2023 roku Kiperman został uznany przez SBU za podejrzany.
NORDWIND TRADE AS zgłasza wierzytelność pieniężną wobec NPK-Galicia na kwotę 1.276.498.448,48 UAH.
Ale te umowy są bardzo podobne do tych między Szwajcarią a Ukrtatnaftą. Zakończono je w 2022 roku, po rozpoczęciu zakrojonej na szeroką skalę inwazji Rosji na Ukrainę. Prawdopodobnie NPK-Galicja, podobnie jak Ukrtatnafta, została wykorzystana do wycofywania środków.
„BIURO PRZEDSTAWICIELSKIE „MOMENTUM ENTERPRISES (EASTERN EUROPE) LIMITED”
Połtawski oddział spółki offshore Kołomojskiego MOMENTUM ENTERPRISES (EASTERN EUROPE) LIMITED (Cypr).
Przedstawicielstwo zwraca się do sądu o uznanie wierzytelności pieniężnej wobec NPK-Galicia na kwotę 1.344.234.547,62 UAH. z umów zakupu i sprzedaży kondensatu gazowego, który rzekomo nabyła od niego NPK-Galicia.
Według „Ekonomicznej Prawdy” spółka jest uwikłana w afery związane z dostawami gazu dla traderów energii United Energy i NEC Ukrenergo.
Ponadto o przedstawicielstwie wspomniano w śledztwie dotyczącym sprzedaży węgla i gazu państwowemu Centerenergo za ponad 4 miliardy hrywien.
Sąd musi zatem ustalić, czy umowy kupna-sprzedaży kondensatu gazowego zawarte z NPK-Galicia były prawdziwe.
VERSALA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Kolejna cypryjska firma z orbity Kołomojskiego.
Zwraca się do sądu o uznanie wierzytelności pieniężnych na kwotę 697.493.646,94 UAH. na podstawie umowy z 2017 roku. Spółka rzekomo dostarczała NPK-Galicia asfalt produkowany przez JSC Naftan (Witebsk, Republika Białoruś). I wygląda na to, że NPK-Galicia za ten produkt nie zapłaciła.
W publikacjach VERSALA LTD pojawia się wraz ze spółkami, które były powiązane z Ukrtatnaftą przed jej przekazaniem pod zarząd państwowy.
UNITED ENERGY LLC (Kijów)
Jedna z najbardziej znanych firm związanych z Kołomojskim. Ten handlarz energią pojawia się w licznych postępowaniach karnych dotyczących nielegalnych programów mających na celu wysysanie środków publicznych zarówno przed inwazją Rosji na Ukrainę na dużą skalę, jak i w jej trakcie.
Według Narodowego Biura Antykorupcyjnego Ukrainy (NABU) w 2020 roku Centrenergo PJSC zawarło umowy sprzedaży energii elektrycznej spółce United Energy LLC. Formalnie wygrał aukcję, ale liczą się szczegóły.
W związku z niewybraniem zakontraktowanej energii elektrycznej zwycięska firma musiała zapłacić karę. Aby tego uniknąć, z Centrenergo zawarto dodatkowe umowy z mocą wsteczną. Z umów głównych wyłączono zapis dotyczący dopuszczalnych limitów odchyleń w wysokości 5% umownego wolumenu poboru energii elektrycznej.
Dzięki temu handlarz energią mógł pobrać dowolną ilość energii elektrycznej bez kar. W wyniku tych działań państwowa spółka nie otrzymała 176,8 mln hrywien.
Ponadto, jak podaje NABU, w marcu 2022 roku United Energy zakupiła energię elektryczną od NEC Ukrenergo za ponad 716 mln UAH.
NEC Ukrenergo nigdy nie otrzymała pieniędzy za dostarczoną energię elektryczną, mimo że była ona dalej sprzedawana realnym uczestnikom rynku. A otrzymane środki „zostały przekazane na rachunki zagranicznej spółki kontrolowanej przez organizatora programu, który jest jednocześnie partnerem biznesowym uczestnika sprawy NABU i SAP o wycofanie środków z PrivatBanku”.
W ramach upadłości NPK-Galicia United Energy zadeklarowała dotychczas jedynie 1 165 351,23 UAH. Nie wiadomo jednak, z jakimi innymi nielegalnymi transakcjami powiązane są te firmy.
PAFIS LLC i BRIGHTON LTD LLC
Są to ukraińskie spółki powiązane z Kołomojskim i ogólnymi zobowiązaniami kredytowymi wobec JSC CB PRIVATBANK.
„PAFIS” zwraca się do sądu o uznanie roszczeń pieniężnych wobec NPK-Galicia na kwotę 249.691.623,26 UAH. na podstawie umów gwarancyjnych z JSC CB „PRIVATBANK” z 2009 roku. Spółka twierdzi, że zamiast NPK-Galiczyna wywiązała się ze swoich zobowiązań wobec PrivatBanku. Dlatego żąda spłaty zadłużenia.
BRIGHTON LTD występuje w 2017 roku w sprawach sądowych dotyczących unieważnienia umów dodatkowych do umów kredytowych zawartych z PrivatBankiem przed jego nacjonalizacją.
Tym samym roszczenia wobec NPK-Galicia zgłaszają zatem spółki powiązane z wycofaniem środków z największego banku na Ukrainie w drodze udzielania pożyczek podmiotom powiązanym.
Łączna kwota roszczeń wierzycieli związanych z Igorem Kołomojskim i jego wspólnikami przekracza już 7 miliardów hrywien. Wskazuje to na próbę przejęcia przez akcjonariuszy NPK-Galicia kontroli nad procedurą upadłościową poprzez „kontrolowanych wierzycieli”. Ale podstawą tego są wątpliwe umowy i kontrakty.
Wydaje się, że właściciele rafinerii w Drohobyczu „zmobilizowali” kontrolowane spółki, aby zapobiec ugodom z innymi wierzycielami. Próbują „zamazać żądania” swoich roszczeń na tle ogólnej masy zadłużenia, która narastała przez dziesięciolecia.
Decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu tych roszczeń należy do sądu. Warto jednak pamiętać o skutkach działalności gospodarczej „prywatystów” zarówno bezpośrednio w NPK-Galicia, jak i przy innych dużych aktywach. Takich jak PrywatBank czy Ukrnafta, które po przejściu pod kontrolę państwa zaczęły generować wielomiliardowe zyski, płacić podatki i dywidendy do budżetu państwa. Państwo z kolei wykorzystuje te pieniądze na finansowanie Sił Zbrojnych Ukrainy i innych wydatków na walkę z rosyjskim agresorem.
Zatem co jest lepsze? Wypłacić kolejne setki milionów firmom „offshore” na podstawie wątpliwych umów? A może sfinansować zakup tysięcy dronów, rozwój nowoczesnej broni i wysokiej jakości amunicji dla obrońców Ukrainy?
