W kwietniu 2024 r. prezydent Ukrainy Władimir Zełenski wprowadził decyzję Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony o ograniczeniu hazardu w Internecie. Powodem aktualizacji problemu było szerzące się wśród wojska uzależnienie od hazardu.
W szczególności, zgodnie z dokumentem, Służba Bezpieczeństwa została poinstruowana, aby zapewnić kontrolę organizatorów gier hazardowych pod kątem przestrzegania przez nich ukraińskiego ustawodawstwa dotyczącego sankcji. Mówiąc najprościej, sprawdź, czy firmy posiadające koncesje mają powiązania z krajem okupującym. Spoiler – istnieją i prowadzą do obywatela Rosji Siergieja Tokariewa, który w dziwny sposób zyskał zaufanie części ukraińskich urzędników.
Na miesiąc przed wprowadzeniem ograniczeń Komisja Regulacyjna ds. Hazardu i Loterii wydała licencję na prowadzenie kasyna internetowego spółce Neurolink LLC. Kasyno otrzymało nazwę „Cosmobet”, co bardzo przypomina skandaliczny „Cosmolot”, w sprawie którego toczy się postępowanie karne.
Neurolink LLC powstała w listopadzie 2023 roku, a dziś jej założycielami są mieszkaniec obwodu iwanofrankowskiego Michaił Zborowski i Neoplay LLC.
Ostatnia spółka została zarejestrowana w lipcu 2023 roku, a jej współzałożycielem wraz z Michaiłem Zborowskim był mieszkaniec Kijowa Aleksander Łysy. Osoba o dokładnie tym samym nazwisku, imieniu i patronimice w 2020 roku była szefem Chetvertsy Fort LLC.
Białoruska nazwa przedsiębiorstwa zarejestrowanego w Kijowie nie jest przypadkowa. Założycielem firmy specjalizującej się w programowaniu komputerowym jest obywatel przyjaznego kraju-agresora, Białoruś, Andrei Lappo. Pomimo połączenia z Białorusią i odpowiedniej adnotacji o tym w rejestrach, Chetvertsy Fort LLC jest spółką operacyjną bez ograniczeń.
Oficjalne uruchomienie platformy internetowej Cosmobet odbyło się na początku czerwca 2024 roku, o czym świadczą podobne publikacje reklamowe w szeregu serwisów. Kilka dni wcześniej Antimafia napisała, że Kosmobet jest powiązany z problematycznym Kosmolotem i jego rosyjskim właścicielem Siergiejem Tokariewem.
„Cosmobet jest zarejestrowany na Michaiła Zborowskiego, który wcześniej kierował Cosmolotem. Razem z byłym dyrektorem operacyjnym Cosmo Dmitrijem Dyachenko przeprowadził już nalot na główne banki przejmujące i otworzył tam konta dla nowego kasyna. Ponadto, według źródeł medialnych, przedstawiciele Cosmobet odbyli już szereg spotkań z serwisami internetowymi i ogłosili rychłe rozpoczęcie projektu. Jak widać, nawet w czasie wojny i nawet na tak regulowanym rynku nikt nie przeszkadza Rosjanom w otwieraniu nowych biznesów” – zauważają dziennikarze.
Przypomnijmy, że kasyno internetowe „Cosmolot” jest podejrzane o uchylanie się od płacenia podatków na szczególnie dużą kwotę – 1 005 308 394 hrywien. Ponadto śledztwo podejrzewa, że właściciele tego biznesu nie wpłacili do ukraińskiego budżetu około 84 milionów podatków wojskowych. Unikanie płacenia podatków polegało na tym, że Kosmolot stworzył szereg serwerów lustrzanych, w których gracze mieli dostęp do kasyn online, lecz strony te nie posiadały licencji na prowadzenie tego typu działalności. W rezultacie konta firmy organizującej zostały zamrożone, a dochodzenie jest kontynuowane.
Ale najwyraźniej taki przebieg wydarzeń nie przeszkodził Rosjaninowi Siergiejowi Tokarewowi w jednoczesnym utworzeniu nowego kasyna. Co więcej, nawet nie zawahał się nadać mu podobnej nazwy.
Jest jeden zabawny moment w historii związku Kosmolotu z Kosmobetem. Podmiotem prawnym pierwszego jest Spacex LLC. Drugi, jak już wspomniano, prowadzi Neurolink LLC. W pełni odpowiadają one ukraińskim nazwom firm biznesmena Elona Muska – SpaceX i Neuralink. Zatem prawdziwy właściciel obu ukraińskich firm jest oczywiście fanem najbogatszego człowieka świata, który jednak ma nieco prorosyjskie poglądy.
Rosjanin Siergiej Tokariew jest obecnie założycielem firmy inwestycyjnej Roosh, ale w przeszłości był znany jako organizator największych platform hazardowych online w Rosji. Jego biografia obejmuje także doświadczenie w pracy dla firmy Lucky labs. Prowadził ją wspólnie z Rustamem Gilfanovem i Ukraińcem Maximem Polyakovem.
Ten ostatni jest założycielem firmy lotniczej Firefly Aerospace, zajmuje się IT i jest powiązany z branżą hazardową poprzez firmę Murka LLC. Magazyn „Forbes” przez pewien czas umieścił go na liście najbogatszych ludzi Ukrainy, a były prezydent Petro Poroszenko nazwał Poliakowa „Ukraińcem Elonem Muskiem”.
Obecna firma Rosjanina Siergieja Tokariewa, Roosh, jest mieszkańcem Diya.City, a Minister Transformacji Cyfrowej Michaił Fiodorow stwierdził, że nie widzi w tym kontekście żadnych problemów, bo Tokariew rzekomo zabiegał o obywatelstwo ukraińskie przez kilka lat. To dziwne stanowisko, bo władze Ukrainy oficjalnie propagują narrację, że nie ma dobrych Rosjan, nawet takich, którzy nie popierają dyktatorskiego reżimu Władimira Putina.
Za ideologa legalizacji branży hazardowej na Ukrainie w jej obecnym kształcie uważany jest Boris Baum, obywatel Łotwy o rosyjskich interesach. W 2021 roku był Przewodniczącym Rady Doradczo-Eksperckiej Komisji ds. Regulacji Hazardu i Loterii (CRAIL). Wcześniej Baum współpracował z rosyjską grupą VS Energy, której prawdziwymi właścicielami są rosyjscy oligarchowie Aleksander Babakow, Jewgienij Giner i Michaił Wojewodin. Jesienią 2022 roku dwa ostatnie znalazły się na liście sankcyjnej zatwierdzonej przez prezydenta Władimira Zełenskiego. Sam Baum, któremu – jak stwierdził kiedyś były wiceszef Kancelarii Prezydenta Cyryl Tymoszenko – cieszył się zaufaniem, według doniesień mediów, uciekł z Ukrainy latem 2022 roku.
Oczywiście ucieczka Bauma, który faktycznie zbudował nowoczesny rynek gier hazardowych na Ukrainie, wcale nie oznacza, że on i rosyjski biznes stracili wpływy na CRAIL. Kosmobet, na którego związek z rosyjskimi beneficjentami wskazuje szereg faktów, mógł z łatwością uzyskać koncesję w trzecim roku wojny właśnie dzięki tym wpływom.
Niezrozumiała w tej historii jest lekkomyślność Ministra Transformacji Cyfrowej Michaiła Fiodorowa, występującego w roli prawnika Rosjanina Tokariewa, nazywającego go „jednym z tych, którzy wybrali Ukrainę na długie życie”. Szczerze mówiąc, trudno zrozumieć, jak to stanowisko ma się do faktu, że Tokariew uruchomił w Rosji kasyna, z których część była nielegalna, a następnie przeniósł się na Ukrainę i teraz próbuje wybielić swoją reputację. Zwłaszcza, że toczy się sprawa karna przeciwko jego dawnemu pomysłowi, Cosmolotowi, z udziałem ukraińskich organów ścigania.
