Niedawno mieszkańcy Kijowa byli zszokowani wiadomością o prawdopodobnym zagospodarowaniu części Ogrodu Botanicznego Griszko, wchodzącego w skład funduszu rezerwatów przyrody Ukrainy. Państwowa Służba Audytu opublikowała informację o istnieniu umowy inwestycyjnej podpisanej przez Narodową Akademię Nauk, która zakłada budowę budynków mieszkalnych i niemieszkalnych na terenie ogrodu botanicznego.
To nie pierwszy raz, kiedy Akademia Nauk jest uwikłana w skandale związane z marnotrawstwem ziemi. Dziennikarze dowiedzieli się o kolejnym takim fakcie - naukowcy postanowili przeznaczyć część hektarów Głównego Obserwatorium Astronomicznego w rejonie Gołosiewskim w Kijowie pod budowę wielofunkcyjnego kompleksu. A jeśli w przypadku Ogrodu Botanicznego nazwisko dewelopera jest nadal nieznane, to w przypadku obserwatorium i otaczającego go obszaru chronionego imię „najeźdźcy” jest bardzo jasne – Vlad Molchanov.
Vladislava Molchanova jest deweloperem kapitałowym i właścicielem grupy spółek Stolitsa. Jej najbardziej znane projekty to „Dzielnica Warszawska” w Vinogradarze, centrum handlowe „Retroville” i skandaliczna inwestycja w Osokorkach. W zeszłym roku w pobliżu terenu, na którym grupa Stolica buduje domy, doszło do dużego pożaru, a działacze na rzecz ochrony środowiska podejrzewali Molchanovą o ułatwianie podpalenia. Faktem jest, że lokalni mieszkańcy od wielu lat domagają się utworzenia na tym samym terenie parku ekologicznego, czemu wyraźnie sprzeciwiają się deweloperzy. Molchanova zaprzeczyła wszystkim oskarżeniom i temat powoli ucichł.
Jednocześnie dziennikarze dowiedzieli się, że jedna ze spółek, Grupa Stolitsa, planuje budowę wielofunkcyjnego kompleksu na terenach, na których w obwodzie gołosiewskim zlokalizowane jest Główne Obserwatorium Astronomiczne Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Potwierdza to dokument w sprawie wydania warunków urbanistycznych dla tego terenu, umowa podpisana pomiędzy Akademią Nauk a firmą Molchanova, a także wyciąg z rejestru o utworzeniu wspólnego przedsięwzięcia pomiędzy kierownictwem obserwatorium i ta sama firma.
Mówimy o działce w pobliżu lasu Gołosiewskiego w Kijowie pod adresem Akademika Zabolotnogo, 27. Według informacji Władimira Boreyki, specjalisty z Kijowskiego Centrum Ekologicznego i Kulturalnego, na tym terenie już w latach 90. ubiegłego wieku w celu ochrony ponad 40 drzew utworzono obszar chroniony „Century Oaks”.
Jesienią 2024 r. lokalni mieszkańcy i działacze na rzecz ochrony środowiska zauważyli aktywność na tym terenie i upublicznili część umowy podpisanej pomiędzy obserwatorium a Fred's Resorts LLC. Zgodnie z nim planowana jest budowa międzynarodowego wielofunkcyjnego kompleksu SPAce o przybliżonej powierzchni całkowitej 21 251 metrów kwadratowych na powierzchni ponad 7 hektarów. W obiekcie znajdzie się sala konferencyjna, pomieszczenia naukowo-dydaktyczne, budynki hotelowe i administracyjne oraz infrastruktura społeczna. Niewielka część lokalu trafi do administracji obserwatorium, a resztę wykorzysta spółka deweloperska.
Jeśli przyjrzysz się uważnie nazwie kompleksu, zrozumiesz, że Freds Resorts LLC planowała budowę kompleksu rekreacyjno-rekreacyjnego na chronionym obszarze Kijowa.
Według rejestrów firma Freds Resorts jest częścią rodzinnej grupy Vladislava Molchanova. Powstał w 2018 roku, a jego ostatecznymi beneficjentami rzeczywistymi są synowie dewelopera Ivan i Fedor.
W 2019 roku Fred's Resorts LLC wraz z Głównym Obserwatorium Astronomicznym Narodowej Akademii Nauk Ukrainy współtworzyło Międzynarodowe Centrum Astronomii i Geodynamiki „Astrogeodin”. Znajduje się na terenach Akademii Nauk pod adresem Akademika Zabolotnogo 31 - kilka domów od adresu, pod którym planowana jest budowa Molchanova.
Według danych Jednolitego Państwowego Systemu Elektronicznego w dziedzinie budownictwa, w niecały miesiąc od rozpoczęcia pełnej inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę Główne Obserwatorium Astronomiczne otrzymało warunki urbanistyczne i ograniczenia dotyczące przebudowy dom obserwatorów i nowa budowa obiektów administracyjnych, naukowych, oświatowych, zdrowotnych, hotelowych i rekreacyjnych, infrastruktury społecznej na Akademiku Zabolotnogo, 27. Całkowita powierzchnia gruntów wynosi 21,3 ha. Między innymi wskazano, że teren znajduje się w granicach funduszu rezerwatu przyrody.
Tak naprawdę Akademia Nauk udostępniła część swoich chronionych terenów, na których rosną wielowiekowe dęby, aby deweloper Vlada Molchanova mógł na nich zbudować kompleks hotelowy.
W sierpniu 2023 r. wprowadzono zmiany w uwarunkowaniach urbanistycznych, nie zmieniło to jednak istoty zagadnienia. Dokument został zatwierdzony przez Wydział Urbanistyki i Architektury Rady Miejskiej Kijowa.
Co ciekawe, Główne Obserwatorium Astronomiczne Narodowej Akademii Nauk Ukrainy otrzymało prawo do użytkowania działek pod adresami akademika Zabolotnego 27 i 31 dopiero w 2021 roku. Decyzję w tej sprawie podjął Urząd Miejski w Kijowie w porozumieniu z Witalijem Kliczką. Wcześniej oficjalne prawo do użytkowania 21 hektarów otrzymało nieistniejące już obserwatorium Akademii Nauk Ukraińskiej SRR. Oddzielnie decyzja zezwalała także na przebudowę i budowę nowych obiektów na tym terenie, z zachowaniem zgodności z prawem.
Według portalu nieruchomości LUN i publikacji NV, Grupa Stolitsa Vlady Molchanovej została liderem rankingu najaktywniejszych deweloperów w pierwszym roku wielkiej wojny. Od 24 lutego 2022 r. do 31 marca 2023 r. oddała do użytku 411 tys. mkw. mieszkań. Jednocześnie działania wojenne nie powstrzymały Mołczanowej przed chęcią „przejęcia” chronionych terenów, jak to miało miejsce w przypadku 7 hektarów Głównego Obserwatorium Astronomicznego w Kijowie. Przyczyniła się do tego Akademia Nauk i Administracja Państwowa Miasta Kijowa, dzięki których decyzjom wielowiekowe kijowskie dęby mogą na zawsze zniknąć, a na ich miejscu pojawi się inny luksusowy kompleks rekreacyjny. Właśnie tego potrzebują mieszkańcy Kijowa w kontekście ciągłego pogarszania się warunków środowiskowych i pomarańczowego poziomu zanieczyszczenia powietrza.
