Dlaczego ceny renowacji domów rosną i do kogo trafia znaczna suma?

Podczas ostatniego przetargu na remont domu przy al. Soborny 151 w Zaporożu ujawniono wzrost cen. Koszt materiałów budowlanych został zawyżony o co najmniej 14 mln UAH, przy łącznej kwocie przetargu wynoszącej 147,7 mln UAH.

Świadczą o tym z monitorowania zamówień zestawienia zasobów, która została przeprowadzona przez centrum antykorupcyjne „Instytut Idei Legislacyjnych” i złożyło odpowiedni apel do Państwowej Służby Audytu Ukrainy. Co ciekawe, różnica pomiędzy przewidywanym kosztem zakupu wynoszącym 162,1 mln UAH a rzeczywistą wartością kontraktu wynoszącą 147,7 mln UAH to także 14 mln UAH.

W szczególności planują zakup zmywaczy do farb 11 razy droższych - 2,2 tys. UAH za kilogram, podczas gdy cena sprzedaży na stronie wynosi 195 UAH. Wodny roztwór saletry i węglanu sodu będzie kosztować ośmiokrotnie więcej – 21,9 tys. UAH/m3 zamiast 2,6 tys. UAH, jak brano pod uwagę w wycenach pozostałych zakupów. Kruszony kamień, pianka montażowa, bloczki z betonu komórkowego, mieszanka elastyczna, hydrofobowe i koła diamentowe są szacunkowo prawie dwukrotnie droższe. Łączna suma tych dziewięciu pozycji wyniosła 14 milionów hrywien (patrz zrzut ekranu).

Dom przy al. Soborny 151 to jeden z najdroższych projektów renowacyjnych w Zaporożu. Według szacunków rządu koszt odbudowy zniszczonego pięciopiętrowego budynku miał wynieść 339 mln hrywien. Co ciekawe, na tle zawyżonych cen w szacunkach wykonawca twierdzi, że zaoszczędził 70 mln UAH. Zawarte zostały jednak kontrakty na kwotę 295,4 mln hrywien (patrz infografika).

Wcześniej informowano, że zniszczone zostały dwa wejścia i 24 mieszkania w budynku. Oferta przetargowa na drugi etap obejmuje naprawę 12 odrestaurowanych mieszkań i 21 częściowo uszkodzonych mieszkań.

Według wstępnych obliczeń mediów szacunkowy koszt remontu jednego mieszkania (na podstawie 24 zadeklarowanych) to ponad 300 tysięcy dolarów, za które można kupić kilka mieszkań w nowych budynkach w dowolnym mieście Ukrainy.

Dlaczego na Ukrainie „kwadraty” zniszczonych mieszkań stają się złotem dla budżetu i komu przedsiębiorstwa użyteczności publicznej wysysają setki milionów hrywien, przyjrzymy się temu poniżej.

„Odnowa domu kosztuje więcej niż budowa nowego”.

Pełniący obowiązki burmistrza Zaporoża Anatolij Kurtev stwierdził, że renowacja domu kosztuje więcej niż budowa nowego. Zalecał jednak, aby nie uważać tego za apartamenty, ponieważ jest to „kompletny zespół domów”.

Brzmi to mniej więcej tak samo, jak przy zakupie mieszkania w nowym budynku i proszeniu dewelopera, aby w cenie mieszkania nie uwzględniał kosztu budowy wejścia czy dachu.

Co jest nie tak?

Skandal z przebudową pięciopiętrowego budynku z 15 wejściami w Zaporożu powstał w momencie zamówienia prac projektowych, których przewidywany koszt wyniósł 10 mln hrywien. W otwartej licytacji z funkcjami jedynym uczestnikiem, który zwyciężył, była firma Anstroy Project LLC, która obniżyła cenę zaledwie o 47 kopiejek od oczekiwanej. Po ogłoszeniu koszt wytworzenia projektu został obniżony o kolejne 301 tysięcy hrywien.

Co ciekawe, założycielami LLCshka są Artem Ichetovkin, Elena Shuvaeva i Pavel Cherny, z którymi powiązane są również Anstroy i Zaporozhstroygroup. Ten ostatni zaczął zarabiać pieniądze od początku wojny na pełną skalę. Ogólnie rzecz biorąc, firmy te ogłosiły już przetargi na kwotę około 150 mln UAH w 2023 r., biorąc udział w zamówieniach o charakterze specjalnym.

Skandal-2 wydarzył się podczas pierwszego przetargu na pierwszy etap przebudowy za 138 milionów hrywien. Ukraińska spółka Investment Technologies LLC wygrała przetarg na jednego uczestnika, oferując cenę tylko o 46 tys. UAH niższą od oczekiwanej. Już wtedy wykonawca uwzględnił w kosztorysie koszt cegieł dwukrotnie droższych od ceny rynkowej, trzykrotnie droższych rur i droższej o 70% mieszanki betonowej. Według Our Money nadpłata zaledwie w kilku pozycjach sięgnęła 1,7 mln UAH. W dzisiejszym języku jest to sto dronów FPV lub kilka pojazdów na front.

Ale już mając tysiąc dronów i kilkanaście SUV-ów z salonu na froncie, można zmierzyć przeszacowanie cen o 14 mln UAH w szacunkach drugiego etapu prac przy tym samym domu w Zaporożu. Zakup ponownie został ograniczony do jednego uczestnika. Zgodnie z oczekiwaniami wykonawca jest ten sam - Ukraińska Investment Technologies LLC.

Przedsiębiorstwo ma ponad siedem lat, ale zaczęło zarabiać dopiero w 2023 roku – wraz z restauracją w Zaporożu. Ponadto jako jedyny uczestnik przetargu. W tym roku spółka LLC złożyła ofertę o wartości 285 mln UAH na zakup tylko jednego wieżowca w Zaporożu.

Takie szczęście w zakupach budżetowych przedsiębiorstwa zbiegło się w czasie ze zmianą menadżera i właściciela. Na kilka dni przed przetargiem szefem spółki LLC został Taras Konoval, a jednocześnie głównym księgowym zamiast Walerego Zasoby, a właścicielem zamiast Mariny Kirakozowej został Władimir Komar.

W sumie w 2023 roku spółka trzykrotnie zmieniała właściciela. Taka sytuacja może na przykład oznaczać, że prawdziwym właścicielem spółki LLC jest inna osoba niż ta reprezentowana w rejestrach i jedyne, co ryzykuje, to kapitał zakładowy w wysokości 30 tys. UAH.

Dodatkowo duża ilość wynajmowanego sprzętu i podwykonawców może świadczyć o tym, że wykonawca nigdy wcześniej nie realizował takich ilości prac. Tak więc na umowach podwykonawstwa - Stroitelnaya Perspektiva LLC, Ukrstroyengineering LLC, Elektroadvokat LLC, jednoosobowa działalność gospodarcza, wynajem sprzętu - od BIAS PJSC, ALEFBUD-21 LLC, podnajem - od Elit-Proektstroy, z którym na tydzień przed złożeniem dokumentów podpisałem umowę najmu TECHNO-LEADER Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Według dokumentów odbudowa domu powinna zakończyć się do grudnia 2024 roku, ale obiecują znacznie wcześniej.

Tymczasem na Ukrainie zniszczonych lub uszkodzonych zostało ponad 19 tysięcy budynków mieszkalnych. Takie tempo, koszty i tak duże zawyżenia w renowacji mieszkań, równoległe próby budowy ratuszów nie pomogą w utrzymaniu zaufania międzynarodowych ekspertów. I odpowiednio wsparcie finansowe dla kraju. Widzimy to już na przykładzie opóźnienia w przyznaniu 50 miliardów euro.