Teraz Ukraina musi przejść nie tylko trudną drogę do zwycięstwa, ale także drogę powojennej odbudowy. Co więcej, już teraz, w czasie wojny, państwo rozpoczęło proces przywracania wyzwolonych spod okupacji osad, głównie obwodu kijowskiego.
Dziś skupimy naszą uwagę na instytucji państwowej, kliencie przetargowych zakupów na rewitalizację obwodu kijowskiego – Wydziale Rozwoju Regionalnego Kijowskiej Obwodowej Administracji Państwowej i jego urzędnikach, którzy koordynują proces „uczciwej i przejrzystej” renowacji.
Dlaczego przetargowe zakupy, na które budżet regionu wydaje miliardy hrywien, trafiają do kieszeni firm-przykrywek, podczas gdy zwykli ludzie znów spędzają zimę bez dachu nad głową? Jakie nowe plany wymyślają urzędnicy, aby wyprać fundusze na odbudowę obwodu kijowskiego? A ile kosztuje odrzucenie wykonawcy w celu zdobycia kopalni złota w „przejrzystych” przetargach na rewitalizację obwodu kijowskiego?
Aby zrozumieć sytuację, co właściwie kryje się za głośnymi hasłami „przejrzystej odbudowy” obwodu kijowskiego i ujawnić potwierdzone fakty, wybraliśmy wszystkie zakupy, których klientem był Departament Rozwoju Regionalnego Kijowskiej Obwodowej Administracji Państwowej i wymieniony tytuł restauracja, restauracja, odbudowa i sformułowanie „ucierpienie w wyniku rosyjskiej agresji”. Na stronie internetowej Prozorro w okresie świetnego ożywienia dostępne są informacje o 800 zawartych kontraktach na łączną kwotę ponad 7 miliardów hrywien. Analizując część przetargów, odkryliśmy rażące fakty, które bezpośrednio wskazują na schematy korupcyjne. Tak naprawdę we wszystkich przetargach bierze udział jedna lub dwie firmy. Dlaczego tak niewielu oferentów ubiega się o tak duże przetargi?
Z posiadanych przez nas informacji wynika, że szarą wybitną osobistością w organizowaniu przetargów w Kijowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej jest doradca prezesa KOVA Aleksandra Wasiljewicza Oniszczenki. Posiadający szerokie uprawnienia urzędnik stworzył wypracowany przez lata schemat prania pieniędzy w procesie przywracania obwodu kijowskiego. Według naszych źródeł w KOVA Onishchenko otwarcie zaprasza do udziału w przetargach firmy „ręczne”, których wymagania są określone w dokumentacji przetargowej. Cena wywoławcza to 15% łapówka od kwoty zadeklarowanej ceny zakupu do kieszeni Aleksandra Oniszczenki.
Sami wykonawcy skarżą się, że od ponad dwóch miesięcy nadzór techniczny uniemożliwia im podpisywanie świadectw ukończenia robót, wysyłając wszystkich do Oniszczenki, aby rozstrzygnęli kwestie finansowe. Przedstawiciele biznesu skarżą się także, że kurator odbudowy obwodu kijowskiego Aleksander Oniszczenko otwarcie grozi im represjami ze strony organów ścigania, jeśli wezmą udział w przetargach bez zgody KOVA. Oczywiście to Oniszczenko przejął kontrolę nad komisją przetargową Departamentu Rozwoju Regionalnego KOGA i przepuszcza jedynie zrzeszonych wykonawców. Z informacji opublikowanych przez służbę prasową KOVA wynika, że Aleksander Oniszczenko, jako doradca przewodniczącego Rusłana Krawczenki, bierze bezpośredni udział w spotkaniach roboczych dotyczących renowacji, a także przeprowadza kontrole na placach budowy w regionie. Tym samym to Oniszczenko z ramienia Kijowskiej Obwodowej Administracji Państwowej koordynuje skorumpowany system odbudowy obwodu kijowskiego. Przypomnijmy, że środki na odbudowę mieszkań zniszczonych przez rosyjską agresję pochodzą od darczyńców europejskich. Jednak korupcja w obwodzie kijowskim i chęć wzbogacenia się osiągnęły takie rozmiary, że urzędnicy nie zdają sobie sprawy z czekającej ich odpowiedzialności.
Co jest nie tak z przetargami z Departamentu Rozwoju Regionalnego KOVA?
Przeanalizowaliśmy kilka przetargów ogłoszonych przez Departament Rozwoju Regionalnego KOVA i firmy, które wzięły w nich udział. Np. zakup na „Remont kapitalny wraz z odtworzeniem konstrukcji nośnych budynku mieszkalnego nr 367A przy ul. Centrala w miejscowości Borodyanka zniszczona w wyniku agresywnych działań Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie” ogłoszono w lipcu 2023 roku. Przewidywany koszt to 52 miliony 210 tysięcy hrywien. Do przetargu zgłosiły się trzy spółki - NIDKOM LLC z ofertą 47 mln 802 tys. UAH, STROYINVEST LLC z ofertą 48 mln 320 tys. UAH oraz LLC VEGA KM COMPANY z ofertą 49 mln 457 tys. UAH.
Wygrała firma o wątpliwej reputacji STROYINVEST. Firma jest zarejestrowana w Dnieprze od 2014 roku i posiada trop kryminalny. W ostatnich latach firma wygrała przetargi o wartości ponad 4 miliardów hrywien. Są to głównie zakupy od Dniepru Obwodowej Administracji Państwowej. Właścicielką firmy jest Natalya Lazar, a Stroyinvest LLC jest powiązana open source z Giennadijem Korbanem.
Latem ubiegłego roku prokuratura nad Dnieprem poinformowała o postępowaniu karnym w sprawie kradzieży pieniędzy podczas remontu kompleksu sportowego. Mówiliśmy o remoncie kompleksu mieszkalnego w Dnieprze przy ulicy Uniwersalnej za 149 milionów hrywien. Ten projekt Stroyinvest LLC miał zostać ukończony jeszcze w 2018 roku, jednak w 2019 roku, kiedy firma otrzymała zaliczkę, okazało się, że prace nie zostały faktycznie ukończone. Według stanu na 2020 rok firma otrzymała 148 milionów, ale prace nie zostały ukończone. Spółka jest także zaangażowana w sprawę karną dotyczącą uchylania się od płacenia podatków.
Departament Rozwoju Regionalnego przeprowadził wiele takich „czarnych” przetargów, które gołym okiem rzucały na siebie cień. Na przykład przetarg „Główny remont budynku mieszkalnego pod adresem: obwód kijowski, rejon Buczański, wieś. Gostomel, per. Żiwopisny 5 był już zapowiadany czterokrotnie, począwszy od września 2023 r. Po aukcji każdorazowo unieważniano przetarg, nawet jeśli byli uczestnicy. W ogłoszonym 18 września przetargu wzięła udział jedna spółka, PAŃSTWOWA SPÓŁKA AKCYJNA BUDOWLANA UKRBUD. Klient jednak odrzucił tę ofertę. Z dokumentacji przetargowej wynika, że mieszkańcy domu odwołali się od decyzji klienta, oczekując, że do zimy rozpocznie się remont ich domu. Wysłali nawet skargę do Państwowej Służby Audytu.
Jednak KOGA unieważniła przetarg i ogłosiła go ponownie 10 dni później, a potem jeszcze trzy razy. Oczywiście klient nie był w stanie zgodzić się z żadną firmą na wycofanie, a następnie po prostu anulował zakup. Dlatego mieszkańcy domu ponownie spędzają zimę bez dachu nad głową.
Departament Rozwoju Regionalnego w swoim uzasadnieniu zawsze podaje szablonową, oficjalną odpowiedź - „unieważnić zamówienie z powodu niezgodności z warunkami specyfikacji technicznej i innymi wymaganiami dotyczącymi przedmiotu zamówienia dokumentacji przetargowej”. Jednak, jak pokazuje praktyka, komisja przetargowa Departamentu nie dyskwalifikuje wszystkich uczestników ze względu na nieścisłości w dokumentacji. Na przykład w zamówieniu na „Nową budowę obiektu ochronnego dla ochrony ludności na terenie Liceum Iwankowskiego przy ul. Centralny, 2 we wsi. Iwankowa, obwód boryspolski, obwód kijowski” – wziął udział tylko jeden uczestnik – INTEGRAL BUD-STANDARD LLC. I nie ma w tym nic dziwnego, skoro wymagania stawiane ofertom zawierają szereg dyskryminujących wymagań, których spełnienie przez „zewnętrznego” uczestnika w krótkim terminie składania ofert jest niemal niemożliwe. 36 specjalności z zakresu ochrony pracy, 7 rodzajów zezwoleń na pracę, które faktycznie nie pokrywają się z przedmiotem zakupu, 5 certyfikatów DSTU ISO, które również nie są przewidziane w SIWZ. Dlatego jedyną firmą na Ukrainie, która była w stanie spełnić tak wybredne warunki, była firma INTEGRAL BUD-STANDARD LLC, z którą podpisano umowę na wykonanie prac. Analizując jednak ofertę zwycięzcy widzimy, że w jego dokumentacji występuje szereg niespójności, w szczególności dotyczących kosztorysu.
Sama INTEGRAL BUD-STANDARD LLC, według danych z otwartych rejestrów, ma reputację przestępczą i fikcyjną. Tym samym, zgodnie z postanowieniem Peczerskiego Sądu Rejonowego w Kijowie w sprawie nr 757/46574/18-k, Wydział Oświaty Obwodowej Administracji Państwowej Darnitsa w Kijowie we wrześniu 2017 roku przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia na temat „Przebudowa stadiony i boiska sportowe” (2 części) z budżetem 87,798 mln UAH. (Część nr 1 - placówka oświatowa nr 62 i Część nr 2 - placówka oświatowa nr 111). Uczestnikami zamówienia w przypadku obu części były spółki LLC „Badawcze i produkcyjne przedsiębiorstwo „AQUASERVICE” (zwycięzca w ramach części 2) i LLC SK „STROITELNAYA STOLICA” (zwycięzca w ramach części 1), które noszą oznaki fikcyjności.
Jak wynika z informacji Departamentu Ochrony Gospodarczej Policji, środki publiczne otrzymane przez spółki LLC „Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne „AQUASERVICE” i spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością „IC „KAPITAŁ BUDOWLANY” z tytułu powyższych zakupów zostały przekazane na konto przedsiębiorstwa o oznaczeniu fikcyjności, LLC „INTEGRAL BUD-STANDARD”. Ci ostatni przekazywali część środków otrzymanych za częściową realizację prac bezpośrednio lub za pośrednictwem rachunków powiązanych spółek w celu ich zajęcia i spieniężenia na rachunkach innych przedsiębiorstw noszących znamiona fikcyjności. Ponadto organ postępowania przygotowawczego ustalił, że firma zajmująca się generalnym wykonawstwem i podwykonawstwem INTEGRAL BUD-STANDARD LLC nie wykonała prac przewidzianych w generalnej umowie zakupu w ramach przetargu. Sprawa toczy się do dziś. Pomimo faktu, że INTEGRAL BUD-STANDARD LLC ma kryminalną historię w zakresie zamówień przetargowych, obecnie Departament Rozwoju Regionalnego KOVA aktywnie promuje tę firmę jako aktywnego uczestnika odbudowy obwodu kijowskiego i zawiera z nią szereg umów.
Jeszcze bardziej interesująca sytuacja miała miejsce w przypadku przetargu na zakup remontu placówki wychowania przedszkolnego „Prolisok” rady wsi Makarovsky wraz z zagospodarowaniem wiaty i zagospodarowaniem terenu. Klientem zakupu był także Departament Rozwoju Regionalnego KOGA. Przetarg ogłaszano dwukrotnie. Pierwsza aukcja odbyła się w październiku 2023 r. Wzięły w nim udział dwie firmy: AES-GROUP LLC i EUROELITBUD LLC. Na podstawie wyników aukcji spółka AES-GROUP LLC została skierowana do kwalifikacji z niższą ofertą cenową. Jednakże klient reprezentowany przez Departament Rozwoju Regionalnego KOVA zdyskwalifikował uczestnika, powołując się na niespójności w SIWZ. Analizując ten zakup na stronie Prozorro, dowiedzieliśmy się, że AES-GROUP nie zgodziła się z tą decyzją klienta i złożyła skargę do Komitetu Antymonopolowego Ukrainy, wygrywając tę skargę pod każdym względem.
Co ciekawe, wyjaśnienia komisji przetargowej klienta interpretują dyskwalifikację w ten sposób, że rzekomo wolumeny materiałów AES-GROUP LLC nie odpowiadają specyfikacji istotnych warunków zamówienia o 0,001 kopiejek.
Zrzut ekranu wyjaśnień klienta
Jednakże w punkcie 3.20 Dokumentacji Przetargowej pojawia się pojęcie „zaokrąglenia liczb”. Takie zaokrąglenia zgodnie z dokumentacją, które nie mogą prowadzić do zmiany wartości, uważa się za dopuszczalne i zgodne z prawem. Uwzględnienie reklamacji przez Komisję Antymonopolową potwierdza tę tezę, gdyż zobowiązała klienta do anulowania decyzji o dyskwalifikacji AES-GROUP LLC i zwrócenia jej do ponownej kwalifikacji. Widać jednak, że Oddział KOVA, reprezentowany przez swojego kuratora Aleksandra Oniszczenkę, nie czuje prawa pod nogami na tyle, że ponownie zdyskwalifikował tę firmę z przetargu i uznał za zwycięzcę firmę EUROELITBUD LLC, która jest uczestnikiem stowarzyszonym z ten sam Aleksander Oniszczenko.
Z platformy Prozorro jasno wynika, że nie zgadzając się z tą decyzją, AES-GROUP LLC ponownie złożyła skargę do Komitetu Antymonopolowego, zawierając własne uwagi do dokumentacji przetargowej EUROELITBUD LLC.
Analizując treść skargi wyraźnie widać, że skarżący kładzie nacisk na rzetelność swoich wskaźników i utrzymuje, że propozycja EUROELITBUD LLC zawiera poważniejsze naruszenia dokumentacji przetargowej, w szczególności w zakresie wyliczeń, kwalifikacji i ilości pracy, które wynoszą do błędów w tysiącach jednostek. Jednak z jakiegoś powodu klient nie wziął tego pod uwagę, uznając EUROELITBUD za zwycięzcę. Fakty te potwierdzają informacje na otwartym portalu „Prozorro”.
Mając na uwadze tak niekorzystną sytuację i zdając sobie sprawę z możliwości ponownej przegranej w Komisji Antymonopolowej, Departament Rozwoju Regionalnego ponownie ogłosił przetarg, co delikatnie mówiąc wygląda dość dziwnie i nielegalnie.
Oczywiście, gdy Dział KOVA natrafia na obeznanych z prawem uczestników zakupów, którzy są gotowi walczyć o swoje prawa, a klient nie znajduje wyjścia, jak „oddać” przetarg swoim kieszonkowym firmom, po prostu „łamie” przetarg, ogłaszając to ponownie, ustanawiając bardziej rygorystyczne wymagania dla swojego ludu.
Po przeanalizowaniu kilkudziesięciu przetargowych zakupów od KOVA staje się całkowicie oczywiste, że przejrzysta restauracja obwodu kijowskiego to mydlana podróbka, na której urzędnicy zarabiają kolosalne kwoty wypranych środków, pozostawiając zwykłych ludzi bez dachu nad głową. A sam Aleksander Oniszczenko tak pewnie trzyma dźwignię korupcyjną w Kijowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej, że nie boi się ani najwyższego kierownictwa politycznego, ani organów ścigania. Przecież on sam jest protegowanym szefa administracji Rusłana Krawczenki, a jak wiemy, jest byłym prokuratorem, dlatego ma nieograniczone wpływy w prokuraturze, aby zatuszować swoją szarą eminencję. Dlatego Oniszczenko, czując się całkiem bezpiecznie, bardzo bezczelnie negocjuje z oferentami, przyjmuje łapówki za każdą uzgodnioną ofertę w wysokości 15% z zaliczką bezpośrednio na terenie centrum serwisowego „Gotovo” w KOVA. I co? System działa, nie musisz daleko jechać.
Ale jak to wszystko jest możliwe, skoro w kraju już od dwóch lat toczy się krwawa wojna? Okazuje się, że nasi urzędnicy i biznesmeni-politycy niemal natychmiast nauczyli się na tym zarabiać. Wydaje się, że niedawno mianowany prezes KOVA Rusłan Krawczenko sam tak szybko przyswoił sobie rysy typowego urzędnika, że nie czuje już zapachu pieniędzy we krwi. Będziemy nadal monitorować rozwój sytuacji.
