„Szara strefa” reklamy politycznej. Jak przywódcy Dniepru wlewają miliony w Telegram

Co kanały Telegramu piszą o politykach Dniepru

Widzowie dziesięciu największych kanałów Telegramu w Dnieprze to dziś prawie dwa miliony użytkowników. Najpopularniejszymi tematami w przestrzeni informacyjnej ponadmilionowego miasta są prawdopodobnie wojna i sytuacja bezpieczeństwa. Jednocześnie kanały Dnepr Telegram piszą także o lokalnych politykach, zdarzają się nawet wiadomości tandemowe, gdy jedna notatka mówi o kilku na raz.

Ze wszystkich urzędników Dniepru kanały Telegramu wymieniają szefa obwodowej administracji wojskowej Dniepru Siergieja Łysaka, burmistrza Borysa Filatowa i przewodniczącego rady regionalnej Dniepropietrowa Nikołaja Łukaszuka (jednak w przypadku dwóch ostatnich trzy razy mniej).

Dość często piszą o urzędnikach nawet wtedy, gdy nie dotyczy to ich bezpośrednich obowiązków, a to ma pozory zwykłego PR politycznego. Jednocześnie sama Rada Miejska Dniepru wydała w ubiegłym roku prawie 40 milionów hrywien na reklamę w Internecie i portalach społecznościowych.

Ruch „Uczciwie” zbadał, w jaki sposób dziesięć najpopularniejszych kanałów Dniepru na Telegramie współdziała ze sobą, w jaki sposób relacjonują działania burmistrza i lokalnych polityków.

Reklama środków budżetowych

Niektóre wiadomości na kanałach Dnipro Telegram są publikowane wraz z logo Rady Miejskiej Dniepru. Możliwe, że administratorzy kanałów korzystają z niego według własnego uznania lub można go bezpłatnie udostępnić w biurze prasowym Urzędu Miejskiego. Jednak dopiero w styczniu 2024 r. Wydział Samorządu Urzędu Miasta Dniepru zamówił usługi „poprawy świadomości mieszkańców Dniepru” na Facebooku i Telegramie na kwotę 4,8 mln hrywien.

Warto zauważyć, że Elena Sergeeva, która świadczyła usługi informacyjne Radzie Miejskiej Dniepru, w 2020 roku kandydowała na stanowisko burmistrza Dniepru jako kandydatka z własnej nominacji. Ponadto, według dziennikarzy śledczych, we wrześniu 2020 r. zarejestrowała się jako jednoosobowa działalność gospodarcza, a od stycznia 2021 r. otrzymała już szereg kontraktów od Urzędu Miejskiego Dniepru i Zarządu Obwodu Dniepropietrowska na kwotę 11,29 mln hrywien.

W sumie, według Prozorro, widzimy, że kwota za reklamę Urzędu Miejskiego w Internecie i portalach społecznościowych od 1 stycznia 2023 r. do 20 lutego 2024 r. wynosi 39,5 mln UAH. Usługa obejmuje zamieszczanie komunikatów informacyjnych i objaśnień dotyczących pracy samorządów, ogłaszanie programów wydarzeń, w których uczestniczy rada miasta, jej wydziały itp.

Między innymi zasób „Dnepr Operational”, który obejmuje kanał telegramu „Dnepr Operational”, pojawia się w zamówieniach na zamówienia reklamowe. Według dokumentów koszt jednej publikacji na stronie waha się od 4900 do 5940 UAH. Liczba komunikatów w umowach waha się od 30 do 750. Zwykle przy zamawianiu reklamy w mediach internetowych publikacja jest automatycznie duplikowana na stronach w sieciach społecznościowych, zwiększając w ten sposób czytelnictwo. Standardowy koszt reklamy w kanale Dnepr Operative wynosi 4000 hrywien za transmisję.

Należy pamiętać, że zgodnie z ustawą „O mediach” reklama społecznościowa musi być oznakowana w określony sposób – w przeciwieństwie do zwykłych wiadomości. Jednak ani na stronie internetowej Dnepr Operative, ani w żadnym z wymienionych kanałów Telegramu nie ma oznaczenia treści reklamowych. Tylko pojedyncze przypadki pojawienia się logo i podpisu rady miejskiej.

Należy pamiętać, że kanały Telegramu nie podlegają jeszcze prawu, jednak publikacje opłacane z lokalnego budżetu muszą być odpowiednio oznaczone, ponieważ mówimy o finansach publicznych.

W odpowiedzi na prośbę „Szczerze” Urząd Miasta Dniepru przesłał jedynie akt o świadczonych usługach, w którym wskazano liczbę publikacji w Telegramie – 60.

Rada Miasta odmówiła sporządzenia szczegółowego raportu, powołując się na fakt, że informacje mają charakter poufny i są przeznaczone wyłącznie do użytku stron umowy.

Politycy w kanałach Dniepru

Widownia najpopularniejszych lokalnych kanałów Telegramu w Dnieprze liczy dziś prawie dwa miliony abonentów. Najpopularniejszy z nich „KhDnipro ua” ma prawie pół miliona widzów, następnie „Wojna operacyjna w Dnieprze” i „Trucha Dniepr”, która jest częścią największej sieci Telegramu na Ukrainie.

Ze wszystkich lokalnych polityków kanały Telegramu najczęściej wymieniają prezesa Dniepru Obwodowej Administracji Państwowej Siergieja Łysaka – ponad 1000 razy w ciągu ostatnich sześciu miesięcy. Przypomnijmy, że Łysak w lutym 2023 r. zgodnie z dekretem prezydenta Władimira Zełenskiego zastąpił na tym stanowisku Walentina Rezniczenkę.

Ale o burmistrzu Dniepru Borysie Filatowie i przewodniczącym rady regionalnej Dniepropietrowska Nikołaju Łukaszuku trzy razy mniej pamiętają największe kanały Telegramu w mieście.

Na przykład o Siergieju Łysaku najczęściej wspominają kanały „Dniepr Now: Wiadomości” (37% wszystkich wzmianek na kanałach), „Pieprzony Dniepr | Dniepr” (34% wskazań), „Trucha Dniepr” (11% wskazań). Ale na kanale „Dnepr Operational” najwięcej wzmianek ma burmistrz miasta Borys Filatow (51% wzmianek), a Mikołaj Łukaszuk – w kanale „Dnepr Now: News” (87% wzmianek).

Kontekst oświetleniowy

Prawie wszystkie wpisy odnoszące się do szefa OVA Łysaka dotyczą sytuacji bezpieczeństwa w regionie i konsekwencji ataków rakietowych. Publikacje wspominające Filatowa i Łukaszuka obejmują szerszy temat i mają zarówno pozytywny, jak i negatywny kontekst. Na przykład kanały „Dniepr Operacyjny | Wojna” i „Trucha Dniepr”, jeśli wspominają o urzędnikach, robią to krytycznie.

W sumie w ciągu ostatnich sześciu miesięcy o burmistrzu Filatowie wspomniano ponad 330 razy w najpopularniejszych lokalnych kanałach Telegramu. Warto zauważyć, że oglądalność kanałów wypowiadających się negatywnie na temat burmistrza Dniepru jest dwukrotnie większa (1,1 mln wobec 500 tys.) niż oglądalność kanałów piszących pozytywnie.

Przykładowo w negatywnym kontekście o burmistrzu Dniepru napisało sześć z dziesięciu najpopularniejszych kanałów, a mianowicie: „Dniepr Operacyjny | Wojna”, „Trucha Dniepr”, „KhDnipro”, „Dobry wieczór, jesteśmy z Dniepru”, „Pieprzony Dniepr | Dniepr”, „Wiadomości z Prawdziwego Dniepru”.

Wiadomości dotyczyły w szczególności skandalicznych zakupów budżetowych, kwestii korupcyjnych, stylu komunikacji burmistrza na portalach społecznościowych i tym podobnych. Prawie wszystkie czołowe kanały wspominały o burmistrzu, gdy pojawiał się w skandalach - o jego aresztowaniu zaocznym przez moskiewski sąd, ujawnieniu przez burmistrza łapówki od byłego deputowanego Ludowego Rady Najwyższej Maksyma Mikitasa w sprawie budowy metra w Dnieprze itp. .

Ponadto jesienią 2023 roku Filatow zwrócił na siebie uwagę szeregu kanałów Telegramu skandalicznymi wypowiedziami na temat uczestników kampanii „Pieniądze dla Sił Zbrojnych Ukrainy”. Lokalne kanały Telegramu opublikowały pod postem na Facebooku emocjonalne komentarze obywateli.

Również odniesienia do Borysa Filatowa i Mikołaja Łukaszuka na kanale Dniepr Operacyjna Wojna są w większości negatywne, szczególnie w kontekście marnotrawstwa Rady Miejskiej na kafelkach czy analizy deklaracji Mikołaja Łukaszuka.

Ale w pozytywnym kontekście kanały Telegramu „Dnepr Operational”, „Dnepr Now: News”, „Real Dnepr News” napisały o Filatowie. Na przykład „Operacyjny Dniepr” niemal codziennie odwołuje burmistrza, a połowa komunikatów nie dotyczy bezpośrednio sytuacji w mieście. Na przykład kanał cytuje jego osobiste przemyślenia na temat wiadomości politycznych i podkreśla jego „hojność filantropijną”.

Również „Dniepr Operacyjna Wojna” i „Dniepr Operacja” wspominają Filatowa jako blogera politycznego i burmistrza, który aktywnie pomaga armii.

Podobny kontekst ma przewodniczący rady regionalnej w Dniepropietrowsku Nikołaj Łukaszuk, o którym często wspomina „Dnepr Now: news”. Na kanale publikuje jego wiadomości wideo, a także wiadomości o spotkaniach z partnerami zagranicznymi, gratulacje dla wojska i tym podobne. Ponadto kanał cytował Łukaszuka w kontekście zwycięstw sportowych Ukrainy na międzynarodowych zawodach.

Co ciekawe, na kanale Telegramu „Dnepr Operative” pojawiają się publikacje tandemowe, w których Borys Filatow i Siergiej Łysak są jednocześnie wspominani podczas wspólnych uroczystości. Na przykład, gdy urzędnicy nagradzają ratowników obwodu dniepropietrowskiego, otwierają „Przejrzyste biuro” lub przekazują klucze do nowych mieszkań personelowi wojskowemu i jego rodzinom.

„Liderzy pomocy Siłom Zbrojnym Ukrainy”

Jednym z kluczowych i stałych komunikatów kanałów Telegramu jest: „Dniepr jest liderem pomocy Siłom Zbrojnym Ukrainy”. Na kanale „Dnepr Operational” regularnie pojawiają się publikacje dotyczące wsparcia miasta dla Sił Zbrojnych Ukrainy, a także blisko połowa wszystkich wzmianek o burmistrzu Dniepru.

Ponadto w styczniu tego roku na kanale pojawiło się szereg komunikatów na temat osobistych spotkań Borysa Filatowa z wojskiem i przekazania sprzętu na front, wdzięczności ze strony wojska oraz wręczenia symbolicznych prezentów. Na przykład w ciągu zaledwie dwóch dni, 24–26 stycznia 2024 r., kanał trzykrotnie napisał o spotkaniu Filatowa ze znanym personelem wojskowym i dowódcą jednostki rozpoznania powietrznego Sił Zbrojnych Ukrainy „Madziarem”. Łączny zasięg tych wiadomości osiągnął 155 tysięcy czytelników.

Wiadomości o codziennej komunikacji Filatowa z siłami obrony powietrznej pojawiły się 6 stycznia 2024 r. niemal jednocześnie na trzech kanałach: „Dniepr Operacyjny”, „Dniepr Teraz: Wiadomości” i „Dobry wieczór, jesteśmy z Dniepru” – w odniesieniu do burmistrza .

Te same kanały publikowały różne rankingi, w których Dniepr jest liderem w udzielaniu pomocy Siłom Zbrojnym Ukrainy, w szczególności z magazynu biznesowego Forbes i systemu zamówień publicznych Prozorro.

W temacie pomocy dla wojska porusza także szef Rady Obwodowej Dniepropietrowska Nikołaj Łukaszuk. Na kanale „Teraz Dniepr: Wiadomości” ukazały się wyrazy wdzięczności personelu wojskowego Sił Zbrojnych Ukrainy za przekazanie bojowników na Ukrainę. Dobrze zapamiętano także Łukaszuka „Pierdolony Dniepr | Dniepr” i „Wiadomości Prawdziwego Dniepru”.