Dwa jachty, pięć spółek offshore, firma handlowa w Dubaju, zegarki najdroższych marek i pożyczki od osób prywatnych na prawie milion dolarów. Na pierwszy rzut oka to, co zostało opisane, może dotyczyć jakiegoś liczącego się biznesmena z listy Forbesa. W rzeczywistości jest to informacja z oświadczenia byłego zastępcy Rady Miejskiej Browarów Siergieja Szaprana.
Shapran jest właścicielem Zakładu Aluminium Brovary i oficjalnie stoi na czele grupy Alumeta, której częścią jest to przedsiębiorstwo. Według oficjalnych raportów za rok 2023 zakład uzyskał zysk netto na poziomie niecałych 5 mln hrywien. Kwotę tę trudno nazwać kolosalną, aby właściciel firmy Siergiej Szapran mógł sobie pozwolić na zakup dwóch jachtów wartych miliony dolarów.
W oświadczeniu Shaprana stwierdza się, że jest on właścicielem jednostki pływającej Princess V 65 wyprodukowanej w 2001 r. i innej jednostki pływającej Princess V 85 wyprodukowanej w 2008 r. Według reklam podobny produkt wodny z tego samego roku produkcji można kupić za 1,85 mln euro.
Princess V 85 to 26-metrowy jacht zbudowany przez firmę z Wielkiej Brytanii. Na pokładzie znajdują się trzy przestronne miejsca do siedzenia, cztery kabiny dla gości, dwie jadalnie i cztery łazienki. Jacht przeznaczony jest do komfortowego pobytu ośmiu gości.
Drugi jacht, Princess V 65, zbudowany w 2001 roku, będący własnością Siergieja Szaprana, był objęty śledztwem dziennikarskim już w 2017 roku. Następnie nazwano ją najdroższą jednostką pływającą zacumowaną w elitarnym kijowskim klubie jachtowym.
Kolekcja elitarnych produktów Siergieja Szaprana i jego żony, prezenterki telewizyjnej Victorii Batui obejmuje trzy zegarki - Ulysse Nardin, Girard-Perregaux i Hublot. Szczególnie ta ostatnia marka jest kochana przez dyktatora kraju-agresora, Władimira Putina. Nie ma więc potrzeby mówić o ich kosztach.
Elitarne akcesoria już schodziły z drogi Siergiejowi Szapranowi. Sprawdzając oświadczenie ówczesnego posła na rok 2020, Krajowa Agencja Przeciwdziałania Korupcji zidentyfikowała dane niewiarygodne, różniące się od wiarygodnych na kwotę co najmniej 9 mln 482 tys. hrywien. W szczególności Shapran nie wskazał między innymi kosztów zegarków i jednostek pływających. Swoją drogą w deklaracji na rok 2023 nie podał ceny akcesoriów, co de facto w dalszym ciągu naruszało wymogi NAPC.
Oczywiście naiwnością byłoby sądzić, że były zastępca Rady Miejskiej Brovary zdobył całą tę elitę wyłącznie dzięki zarobkom w fabryce aluminium Brovary. Według ukraińskich rejestrów jest dyrektorem lub właścicielem rzeczywistym kilkunastu spółek, m.in. z branży budowlanej, logistycznej, konsultingowej itp. Część z nich w deklaracji pokazał w spółkach offshore na Cyprze, Brytyjskich Wyspach Dziewiczych i w Dubaju. To oni nawiązali kontakt dziennikarzy z Rosją.
Jeśli obecność wysp na morzu jest zrozumiała - uchylanie się od płacenia podatków, to w przypadku firmy z Dubaju wszystko jest nieco inne. Zgodnie z postanowieniem sądu z kwietnia 2020 r., w którym pojawia się Brovary Aluminium Plant, spółką handlową holdingu grupy Alumeta, którego właścicielem jest Sergey Shapran, jest Alumeta trading Limited. Adres siedziby tej ostatniej to Bayswater Tower, biuro 1812, Business Bay, Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie.
Business Bay to dzielnica biznesowa w Dubaju, która choć nie jest strefą wolną od podatku, ma swoje przywileje. Jak wyjaśnia prawnik zajmujący się rejestracją spółek w Dubaju, emirat sprzyja tworzeniu tzw. firm fasadowych. Tworzone są w celu minimalizacji obciążeń podatkowych. Schemat jest następujący - główna firma sprzedaje swoje produkty najpierw firmie z Dubaju, a za pośrednictwem Dubaju towary wysyłane są do prawdziwego nabywcy bez dodatkowego opodatkowania. Jak dodaje prawnik, od lipca 2024 r. sytuacja nieco się skomplikowała, bo Dubaj wprowadził 9% podatek dochodowy od osób prawnych dla firm. Jeśli jednak firma nie sprzedaje tego produktu w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, jest zwolniona z jego płacenia.
Z decyzji sądu na rok 2020 wynika, że przez pewien czas program działał dokładnie tak: Brovary Aluminium Plant sprzedawała swoje produkty firmie z Dubaju, a ta sprzedawała je do Unii Europejskiej.
Pomimo tego, że Siergiej Szapran uczciwie wskazał w deklaracji wszystkie te spółki offshore i semi-offshore, to w 2023 roku największe dochody uzyskał z działalności przedsiębiorczej – w wysokości 5,7 mln hrywien. Z jakiegoś powodu zakres tej działalności jest ukryty, chociaż wszystkie pozostałe dochody są określone.
Na drugim miejscu pod względem zarobków Shapran wymienia dywidendy od Vipek LLC w wysokości nieco ponad 4 mln hrywien.
W rzeczywistości Vipek LLC ma kapitał zakładowy w wysokości 50 000 hrywien, a zysk netto za 2023 rok wyniósł minus 36 000 hrywien. Firma zatrudnia tylko jednego pracownika.
Ale ta firma jest interesująca z innego powodu. Jego adres rejestracyjny to Kijów, ul. Saksaganski, 78–80. Pod tym samym adresem znajduje się klub Patriarch Hall, który JV ATAD K LLC rozpoczął budowę w połowie 2000 roku. Dom został oddany do użytku, jednak część inwestorów nigdy nie otrzymała swoich metrów kwadratowych.
Założycielem JV ATAD K LLC jest Ukryurconsult Group LLC, której beneficjentem jest Sergey Shapran. Od czerwca 2024 roku szefem spółki joint venture ATAD K jest Siergiej Brovko, który jednocześnie zarządza Zakładem Aluminium Browary.
Z deklaracji byłego posła wynika także, że prowadzi działalność górniczą. Na przykład Shapran jest właścicielem firmy Stroyindustriya Service LTD LLC, która zajmuje się wydobyciem. Do stycznia 2021 r. wśród założycieli firmy był biznesmen Igor Naumets, który następnie przekazał swoje udziały swojemu krewnemu Władimirowi Naumetsowi.
Zgodnie z Dekretem Prezydenta z maja 2023 r. w sprawie wykonania decyzji Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy w sprawie zastosowania sankcji Igor Naumets jest osobą objętą sankcjami, posiadającą paszport obywatela Rosji. Nałożono na niego sankcje na okres pięciu lat. Na liście sankcyjnej znajduje się także jego partnerka biznesowa Elena Kalpa, obywatelka brytyjska.
Igor Naumets był założycielem cypryjskiej spółki Westgrinite holdings Limited (ta sama firma jest wskazana w rejestrach dotyczących ukraińskiej spółki Stroyindustry Service LTD LLC. – przyp. red.), której sekretarzem przez pewien czas była inna cypryjska spółka – Bizserve secretarial Services Limited. Łączy je główna spółka cypryjska – Smartdixi Limited.
Cypriot Smartdixi Limited, według rejestrów Federacji Rosyjskiej, jest jednym z założycieli Fabryki Konserw Bakczysaraj na obecnie okupowanym Krymie. Do 2018 roku założycielem był wspomniany już biznesmen Igor Naumets. A od grudnia 2018 r. do lutego 2023 r. – czyli już w czasie inwazji na pełną skalę – założycielką krymskiego przedsiębiorstwa była jego córka Anastazja Naumets.
W jednym z wyroków sądu z czerwca 2022 r. śledztwo wykazało powiązanie byłego zastępcy piwowara Siergieja Szaprana z obywatelem Rosji Igorem Naumtsem poprzez przedsiębiorstwo Stroyindustriya Service LTD. Spółka posiada pozwolenie na wydobywanie piasku ze złoża Spassky w rejonie Browarów. W toku śledztwa podejrzewano, że między 2019 r. a marcem 2021 r. spółka nielegalnie wydobywała na terenie, na który nie miała pozwolenia, piasek o wartości około 340 mln hrywien.
W trakcie dochodzenia przedprocesowego okazało się, że założycielem i właścicielem firmy Stroyindustriya Service LTD LLC jest Igor Naumets. Choć jest obywatelem Ukrainy, jednocześnie posiada rosyjski paszport. Ponadto w toku dochodzenia podejrzewano, że piasek był nielegalnie wydobywany przez Stroyindustriya Service LTD i sprzedawany przez inne przedsiębiorstwo Naumts, Unigran LLC.
Choć Igor Naumets od 2023 roku objęty jest sankcjami, kontrolowany przez niego koncern Unigran w dalszym ciągu po cichu działa na Ukrainie, a nawet uczestniczy w rządowych przetargach. W 2023 r. spółka przetarła kwotę 1 334 641 hrywien, a w 2024 r. już za 2 562 680 hrywien.
Igor Naumets jest także właścicielem żytomierskiej firmy Brizzo LLC, specjalizującej się w sprzedaży artykułów gospodarstwa domowego i kosmetyków. Od listopada 2018 roku w Czechach zarejestrowana jest spółka o podobnej nazwie, której właścicielem jest Naumets. Istniał do kwietnia 2021 roku.
To prawda, że \u200b\u200bwydaje się, że sam ukarany Naumets nie opuścił Czech. Przynajmniej w komentarzach dla dziennikarzy z sierpnia 2022 r. stwierdził, że przebywa w Pradze i potwierdził, że ma tam zarejestrowaną firmę.
I tutaj warto pamiętać o partnerze biznesowym Browarów, Naumets, Siergieju Szapranie. W jego deklaracji na rok 2023 wskazano wydatki na studia w Czechach na kwotę prawie 2 mln hrywien. Są one prezentowane w oddzielnych częściach. Biorąc pod uwagę, że Shapran i jego żona Victoria Batui mają dwójkę dzieci, możemy założyć, że są to wydatki na ich edukację, a rodzina mieszka obecnie w Pradze, obok usankcjonowanego Naumeca.
Kwoty wskazane w deklaracji w pełni odpowiadają cenom w prywatnych placówkach oświatowych. Jeśli jego dzieci uczą się, powiedzmy, w szkołach z certyfikatem International Baccalaureate (IB), który jest bardzo prestiżowy, wówczas 50 000 dolarów (około 2 milionów hrywien) na dwoje dzieci rocznie to dokładnie tyle, ile wymaga się za naukę w takich instytucjach.
Na koniec nie sposób nie zwrócić uwagi na kolumnę w oświadczeniu Siergieja Szaprana, dotyczącą pożyczek, jakie otrzymał w 2022 r. od nieznanej osoby. Całkowita kwota pożyczki wynosi 37 mln UAH. Informacje o tym, kto przekazał Shapranowi takie pieniądze, są zamknięte ze względu na agresję militarną Federacji Rosyjskiej.
Powstaje pytanie: czy osoba posiadająca rzekomo dwa jachty, trzy niesamowicie drogie zegarki i co najmniej pięć spółek offshore wzięłaby od kogoś takie pożyczki na własne potrzeby? Sama sprzedaż jednostki pływającej dałaby mu znacznie większą sumę, niż otrzymał od nieznanego. Co więcej, jest mało prawdopodobne, aby podczas inwazji na pełną skalę Shapran miał ochotę skorzystać z tych jachtów.
Według portali społecznościowych były zastępca Rady Miejskiej Browarów Siergiej Szapran przebywa obecnie na terytorium Ukrainy. Przynajmniej codziennie melduje swoim abonentom, że jest w swoim miejscu pracy, w zakładzie w Browarach. W tym samym czasie jego żona Victoria Batui po masowej inwazji Rosji na Ukrainę zaprzestała publikowania jakichkolwiek zdjęć na swoim Instagramie.
Potwierdzone w rejestrach powiązania Shaprana z ukaranym biznesmenem Igorem Naumtsem sugerują, że to właśnie ten ostatni może być „powodem” szaleńczego wzbogacenia się byłego zastępcy piwowara. Co najmniej 10 lat temu, gdy Shapran kandydował do Rady Najwyższej, miał nie tylko jachty i zegarki, ale nawet własny dom.
