Narodowy Bank płaci dziesiątki milionów hrywien firmom podejrzanym o przekupstwo, naruszenie zasad przetargów i duże łapówki dla banków.
Po skandalicznych zakupach od Brig Retail dziennikarze przyglądali się przetargom NBU w zeszłym roku. W rezultacie udało nam się wykryć szereg wątpliwych umów.
W ciągu zaledwie roku koszty usług wzrosły kilkukrotnie, a Narodowy Bank wypłaca pieniądze tym, którzy – jak podejrzewają stróże prawa – pomogli już wcześniej wypłacić z Oschadbanku setki milionów. Na czele Oschada stał wówczas obecny szef NBU Andriej Pysznyj.
Kontynuujemy cykl publikacji poświęconych działalności Narodowego Banku Polskiego. Tym razem porozmawiamy o dużych firmach, które od lat otrzymują od Oschada największe przetargi, a teraz zarabiają na NBU.
Od Oschada do NBU: kto płaci Pyszny
W dniu 24 stycznia 2023 roku spółka S&T Ukraine otrzymała od Narodowego Banku Polskiego kwotę 20,2 mln UAH na wsparcie techniczne programu Oracle Database (system zarządzania bazą danych) na okres jednego roku. To pierwszy raz, kiedy spółka ta otrzymała pieniądze od regulatora (przynajmniej w drodze przetargu nieograniczonego). Jeszcze rok temu inna firma otrzymała wynagrodzenie za wsparcie techniczne dla tego samego programu Oracle Database; jej usługi za rok kosztowały 11,1 mln hrywien. Oznacza to, że w ciągu zaledwie jednego roku cena z nowym wykonawcą wzrosła o 82%!
S&T Ukraine otrzymywała już wcześniej większość swoich ofert od Oschadbanku. Łącznie, według danych YouControl, do spółki wpłynęły przetargi na kwotę 2,9 mld UAH, z czego 2,1 mld UAH pochodziło z Oschada. Szefem zarządu banku państwowego był wówczas Andriej Pyszny.
Taka współpraca firmy informatycznej z jednym z największych banków państwowych zakończyła się wielką aferą. Sprawa 757/55761/19-k jest w sądzie. Z materiałów wynika, że S&T Ukraine w umowach z Oschadbankiem zawyżyła koszty swoich usług o 340 mln UAH. Według prokuratury urzędnicy Oschada (na którego czele stał wówczas Pyszny) weszli w spisek z firmą S&T Ukraina. Przetargi prowadzili w ten sposób, że zwycięzcą został uczestnik programu. W rezultacie bankierzy są podejrzani o nadużycie władzy, które doprowadziło do poważnych konsekwencji (część druga art. 364 kodeksu karnego). Sprawa toczy się w sądach od kilku lat bez wyroku.
A S&T Ukraine w dalszym ciągu pomyślnie działa. Kiedy Pyszny przeniósł się z Oschadbanku do NBU, organ regulacyjny również zaczął kupować usługi od spółki. Jednocześnie koszty usług wzrosły o 82%. Firma należy do mieszkańca Kijowa Jurija Lisieckiego. „Nasze grosze” nazywają go wspólnikiem byłego szefa Ukrtelecomu Gieorgija Dzekona. Już w 2014 roku SBU umieściła Dzekona na liście osób poszukiwanych pod zarzutem defraudacji środków publicznych. Ukrywa się przed organami ścigania.
Narodowy Bank wspólnie z Brig Retail w 2023 roku wypłacił dziesiątki milionów hrywien firmom o wątpliwej reputacji.
Redakcja w dalszym ciągu bada zakupy Narodowego Banku Polskiego, a wkrótce opowie także o tym, kto decyduje o przetargach w NBU i jak w ciągu ostatnich kilku lat gwałtownie wzrosły wydatki NBU na usługi IT.
