Jurij Szchigol był osobą bliską prezydentowi i miał znaczące wpływy w Armii Dronów, odpowiedzialnej za ochronę obiektów energetycznych. Był szefem Państwowej Specjalnej Służby Łączności i zajmował się nie tylko zapewnieniem bezpieczeństwa komunikacji, ale także walką z cyberatakami. Jednak według podejrzeń NABU i SAP Szchigol był także zamieszany w przekupstwo i różne programy korupcyjne.
Jak Shchigol stracił władzę w ciągu kilku dni
Jurij Szchigol do niedawna był jednym z najbardziej wpływowych urzędników. Był członkiem Sztabu Naczelnego Wodza (odpowiedzialnego za kierownictwo strategiczne Siłami Zbrojnymi Ukrainy) i to właśnie jego wydział otrzymał dla Armii Dronów 30 miliardów hrywien. Jego głośne wypowiedzi na temat pierwszej światowej cyberwojny zostały przeanalizowane przez największe media. A prezydent Władimir Zełenski już w czasie wojny na pełną skalę swoim dekretem przyznał mu stopień generała brygady.
40-letni najwyższy urzędnik w ciągu kilku dni stracił wszystkie wpływy. Wyspecjalizowana Prokuratura Antykorupcyjna (SAP) oskarżyła go i kilku jego podwładnych o korupcję w związku z programem obejmującym „uszczelki” i zawyżone ceny. I chociaż część zwolenników Szchigola skrytykowała już te oskarżenia, jego reputacja zostaje zniszczona na zawsze.
Oczywiście ma jeszcze szansę udowodnić swoją niewinność przed sądem, jednak niektórym faktom nie da się już zaprzeczyć. Na przykład jakimś cudem w ciągu kilku dni znalazł 25 milionów hrywien jako zabezpieczenie (aby poczekać w domu na następną rozprawę sądową). Natomiast prokuratorzy SAPO w sądzie, jak poinformował zastępca ludowy Jarosław Żeleznyak, wypowiadali się na temat środków znalezionych podczas przeszukań.
Zatem w jego portfelu kryptowalutowym znajduje się 1 201 285 jednostek Tether USDT (równowartość 1 201 928 dolarów) i 6,9 bitcoinów (265 tysięcy dolarów). Łącznie 1,466 miliona dolarów w kryptowalutach. Podczas przeszukań znaleziono przy nim także 82 tys. euro i 72 tys. dolarów. w gotówce. Szczigol przez całe życie pracował dla państwa: był inspektorem w inspekcji podatkowej w Baryszewie i służył w SBU. A od 2020 roku jest prezesem Państwowej Służby Łączności Specjalnej i Ochrony Informacji. I pomimo niewielkiej oficjalnej pensji, w rzeczywistości urzędnik jest milionerem dolarowym.
Obserwator sporządził odpis z rejestru praw do nieruchomości. Jedyną własnością byłego urzędnika jest działka o powierzchni 0,12 ha w obwodzie browarskim obwodu kijowskiego. Ale była żona urzędnika Oksana, z którą był żonaty przez 18 lat i rozwiódł się rok po nominacji, miesiąc temu kupiła dwupokojowe mieszkanie w kompleksie mieszkalnym Galaktika. Koszt mieszkania w tym rejonie w tym kompleksie to 170 tysięcy dolarów (mieszkanie po remoncie).
O co podejrzany jest urzędnik?
Według NABU i SAP właściciele grupy spółek weszli w spisek z kierownictwem Państwowej Służby Łączności Specjalnej. Za pośrednictwem państwowego przedsiębiorstwa „Ukraińskie Systemy Specjalne” (na którego czele stoi Artur Witrenko) rzekomo zakupili od firm produkujących uszczelki oprogramowanie o wartości 285 mln hrywien. Producent oprogramowania EPAM-Systems otrzymał 223 mln UAH, a pozostałe 62 mln UAH rozdzielono pomiędzy uczestników programu. Forbes, powołując się na najwyższego urzędnika NABU i źródła w Państwowej Służbie Łączności Specjalnej oraz oświadczenie prokuratora, napisał: Zawarto umowy z firmami Inside Solutions LLC i Sember Trade LLC, które są powiązane z Romanem Kovalem. „Koval i kontrolowane przez niego osoby w różnych momentach byli założycielami, uczestnikami i menadżerami odpowiednich spółek” – zauważył prokurator przy wyborze środka zapobiegawczego.
W dniu 22 lutego 2022 roku spółka Inside Solutions zmieniła nazwę na Clotfilda LLC. Jak wynika z danych YouControl, spółka ta otrzymała przetargi na kwotę 312,6 mln hrywien. Jeżeli jednak zakup odbył się bez przetargu, liczby te nie zostaną ujęte w danych.
Firma „Samber Trade” powstała w czerwcu 2021 roku. Oficjalnie spółki Sember Trade LLC i Inside Solutions LLC, do których NABU ma roszczenia, nie są powiązane z Kovalem. Właścicielem tej ostatniej (po zmianie nazwy – Clotfilda LLC) jest obywatel Uzbekistanu Sanjar Rakhimov. Właścicielem Sember Trade LLC jest Alexander Baranov.
Zastępca Szczegola był wcześniej partnerem biznesowym Kovala. Funkcjonariusze organów ścigania opublikowali rozmowy pomiędzy uczestnikami programu. Uczestnicy tych rozmów faktycznie przyznają, że dane firmy to „fikcje”. Powstały w jednym celu: zamiast kupować produkt bezpośrednio, zarabiać na takim pośredniku.
Jednocześnie uczestnicy programu wymyślali różne powody tworzenia „przekładek”: twierdzą, że konieczne jest, aby oprogramowanie zostało opracowane przez przedsiębiorstwo państwowe, więc trzeba je kupić przez pośrednika i zmodyfikować . Porozumienia zostały utajnione rzekomo w celu zachowania tajemnicy państwowej.
W rozmowach tych uczestnicy programów wspominali także o szefie Państwowej Służby Łączności Specjalnej. Z ich rozmów wynika, że doskonale wiedział o istnieniu takich schematów i na tym zarabiał. Ale to trzeba jeszcze udowodnić w sądzie.
