Przemyt papierosów z Ukrainy do UE i produkcja nielegalnych wyrobów bez znaków akcyzy to niestety fakty, z którymi nasz kraj od dawna jest kojarzony. Nawet w czasie wojny biznes ten kwitnie i nie zwalnia tempa.
Nieważne, ile razy media wymieniają nazwiska Gelzina, Karfika, Alperina i innych na wpół przestępczych elementów, którzy wzbogacają się na produkcji podrabianych wyrobów tytoniowych, sytuacja nadal istnieje. Jednak od początku roku BEB i SBI zaczęły stopniowo intensyfikować swoje prace mające na celu powstrzymanie ukrytych programów w tym obszarze. Wystarczy spojrzeć na 24 jednoczesne przeszukania przeprowadzone w połowie maja w lokalach powiązanych z „baronami tytoniowymi”.
15 maja przewodniczący Komisji Finansów, Polityki Podatkowej i Celnej Daniił Getmantsev złożył hołd detektywom Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego za ich pracę przy wykrywaniu nielegalnej produkcji papierosów i ich dostarczania do krajów Unii Europejskiej. Powodem były masowe przeszukania zakładów i magazynów wyrobów tytoniowych największych krajowych producentów wyrobów tytoniowych, w przypadku których uzyskano informację o ich nielegalnej działalności. Getmantsev w zawoalowany sposób wymienił nazwiska dwóch z tych producentów. W jednym z przypadków mowa o Tobacco House, który w marcu 2024 roku zmienił nazwę na Local Production Group LLC. Związany jest z biznesmenem Yurim Karfikiem, o którym w mediach mówi się jedynie jako o konwerterze.
Jeśli chodzi o inne przeszukania, miały one miejsce w fabryce w Tarnopolu, w odeskiej fabryce objętego sankcjami przemytnika Wadima Alperina oraz w fabryce we wsi Goszcza w obwodzie rówieńskim, której działalność nadzoruje osoba zaangażowana w zbrodnię Monako Śledztwo batalionowe – były piłkarz i właściciel sieci sklepów Pchelka.
Według centrum Kantar Ukraina udział nielegalnych wyrobów tytoniowych w rynku osiągnął rekordowy poziom 25,7%. Jednocześnie podrabiane produkty podlegają dwóm rodzajom promocji na rynku – fałszywym znaczkom akcyzy i formalnemu znakowi Duty Free. Fabryka w Goszcza, która oficjalnie nosi nazwę Ukraińska Produkcja Tytoniowa LLC, specjalizuje się w fałszowaniu podatków akcyzowych. Jeśli ze 100% podrabianych papierosów 26% jest sprzedawanych z nielegalnymi znakami akcyzy, to 15% pochodzi z fabryki Gelzin. Przynajmniej takie dane publikuje Kantar Ukraina.
Majowe rewizje nie były jedynymi, które w tym roku odbyły się w zakładach produkcyjnych w Goszcza. Detektywi z Biura Bezpieczeństwa Gospodarczego odwiedzili to miejsce 1 kwietnia. Oprócz nielegalnego tytoniu, pudełek papierosów z podrobionymi znakami skarbowymi i materiałów poligraficznych odkryto kilka mobilnych linii do produkcji wyrobów tytoniowych. Fabrykę Gelzina od dawna nazywano „nomadyczną”, bo tak naprawdę częściowo położona jest na terenie obwodu rówieńskiego. Niektóre z jego nieoficjalnych oddziałów nieustannie przemieszczają się z miejsca na miejsce, aby nie wpaść w pole radarowe funkcjonariuszy organów ścigania.
Kolejną wiedzą magnatów tytoniowych jest głoszenie informacji o ostrzałach, które rzekomo wpływają na zakłady produkcyjne. 25 marca odbyło się posiedzenie Komisji Rady Najwyższej ds. finansów, polityki podatkowej i celnej. Na spotkaniu przedstawiciele podatkowi stwierdzili, że w fabrykę tytoniu Gelzin w Goszcze rzekomo okresowo uderzają drony, które niszczą surowce do produkcji papierosów. Tak przynajmniej informuje organy podatkowe z Ukraińskiej Tobacco Production LLC. W ten sposób rzekomo wyjaśniają, że w sprawozdaniach finansowych mogą występować rozbieżności między zakupami a produkcją.
W tym kontekście warto także przypomnieć, że według wyników z 2022 roku fabryka Gelzina weszła do tzw. TOPu nielegalnych producentów papierosów. Informację w tej sprawie ogłoszono na posiedzeniu Tymczasowej Komisji Śledczej ds. nielegalnego obrotu wyrobami tytoniowymi w dniu 25 kwietnia 2023 r. Ponadto w tym okresie fabryka zakupiła 0 znaków akcyzy.
Oznacza to, że agresor niszczy surowce, nie kupuje akcyzy, ale produkcja idzie pełną parą, co potwierdzają ciągłe poszukiwania BEB.
W lutym tego roku miało miejsce kolejne wydarzenie związane z pracą nielegalnej fabryki papierosów Władysława Gelzina. Pracownicy Państwowego Biura Śledczego wspólnie z Państwową Służbą Graniczną i Państwową Służbą Celną zdemaskowali działający od lipca 2023 roku nielegalny przemyt papierosów z Ukrainy do Rumunii. Oszuści przewieźli do UE duże ilości wyrobów tytoniowych bez znaków akcyzy w zbiornikach paliwa.
Dlatego na początku lutego funkcjonariusze organów ścigania odkryli dwie ciężarówki, w których przewożono podrabiane papierosy. W pierwszym znaleźli 130 pudeł, których wartość wynosi 4,5 mln hrywien. W drugim znajduje się 335 skrzynek o wartości 12 milionów hrywien. Funkcjonariusze poinformowali, że ładunek miał związek z fabryką konwerterów Jurija Karfika, który kieruje przedsiębiorstwem w Kijowie. Jednocześnie funkcjonariusze DBR dodają, że według informacji operacyjnych w programie mogą pojawić się funkcjonariusze organów ścigania. Media dowiedziały się jednak, że wśród tych 465 pudełek „przypalonych” papierosów znajdowała się także partia wyprodukowana w fabryce Gelzin w Goszcze.
Następnie BEB poinformowało również, że znaleziono dwie kolejne porzucone ciężarówki z nielegalnymi papierosami. Jeden znajduje się w Sołotwynie w obwodzie zakarpackim, drugi w obwodzie kijowskim we wsi Zazimye. Część zawartych w nich wyrobów mogła zostać wytworzona w zakładach produkcyjnych ukraińskiej spółki tytoniowej Vladislav Gelzin LLC.
Wiosną 2023 roku premier Denis Shmygal nakazał wzmożenie wysiłków na rzecz zwalczania nielegalnego obrotu wyrobami akcyzowymi, w tym wyrobami tytoniowymi. W ramach tych prac utworzono Międzyresortową Grupę Roboczą złożoną z przedstawicieli Służby Bezpieczeństwa Gospodarczego, Służby Skarbowej, Służby Celnej, Służby Audytu i innych organów ścigania. Według tej grupy roboczej w ciągu ostatnich sześciu miesięcy (stan na maj 2024 r. – przyp. red.) funkcjonariusze organów ścigania przejęli prawie 14,4 mln paczek papierosów, z których do budżetu wpłynęło nie więcej niż 706 mln hrywien podatków.
Cały przepływ podrabianych towarów jest w rzeczywistości rozdzielany pomiędzy pięciu biznesmenów, których nazwiska są dobrze znane, ale funkcjonariusze organów ścigania nie mogą się z nimi skontaktować. Dlatego też, podczas gdy różne grupy międzyresortowe intensyfikują walkę z nielegalnym handlem wyrobami tytoniowymi, ludzie tacy jak Vladislav Gelzin spokojnie jeżdżą ulicami Monako luksusowym Ferrari.
