Urzędnicy NEC Ukrenergo niezgodnie z prawem od 7 marca 2022 r. do 16 marca 2022 r. sprzedawali energię elektryczną powiązanej z oligarchą Igorem Kołomojskim spółki United Energy LLC, gdy ta miała status „default”. Tym samym państwo poniosło szkody na kwotę 1,4 miliarda hrywien.
Wynika to z wyników audytu Ukrenergo przeprowadzonego przez Państwową Służbę Audytu.
Jedną z funkcji Ukrenergo jest administracja księgowością handlową i rozliczeniami na rynku energii elektrycznej. Jednakże, zgodnie z wynikami kontroli, NEK nie zapewniła odpowiedniej kontroli terminowości rozliczeń przez uczestników rynku, a także naliczania i windykacji zadłużenia oraz związanych z tym sankcji. W konsekwencji powstanie należności, nieuzasadnione zmniejszenie aktywów i utrata zasobów przedsiębiorstwa państwowego.
United Energy to handlarz energią powiązany z grupą Privat Igora Kołomojskiego, która dostarcza energię elektryczną przedsiębiorstwom oligarchy, w tym dwóm fabrykom żelazostopów, lub odsprzedaje ją po wyższych cenach. Z raportu wynika, że wolumen nierozliczonej energii elektrycznej, która trafiła do spółki oligarchy, wyniósł 386 217,33 MWh za łączną kwotę 1,4 mld UAH. Dla porównania jest to ilość energii elektrycznej wyprodukowanej w ciągu 16 dni pracy jednego bloku elektrowni jądrowej o mocy 1000 MW.
Przedstawiciele Państwowej Służby Audytu wskazują, że Ukrenergo miało możliwość skontaktowania się z Oschadbank SA w celu odebrania długu z rachunku United Energy, jednak NEC dwukrotnie (03.09.2022 r. i 03.11.2022 r.) informował bank, że nie ma przeterminowań dług.
„Co pozwoliło spółce United Energy LLC na wypłatę 479 mln UAH z Oschadbank JSC z rachunku bieżącego objętego specjalnym reżimem na inny rachunek bieżący United Energy LLC” – czytamy w raporcie z audytu.
Zgodnie z materiałami rejestru orzeczeń sądowych United Energy LLC przekazała część tych środków spółce New Energy Ukraine. W maju 2022 roku NABU rozpoczęło postępowanie karne nr 52022000000000091, w ramach którego Naczelny Sąd Antykorupcyjny zajął 657 mln UAH znajdujących się na rachunkach New Energy Ukraine.
Jak wynika ze śledztwa, przedstawiciele New Energy Ukraine wiedzieli, że środki otrzymane od United Energy zostały otrzymane w wyniku popełnienia przestępstwa i zostały przekazane na konta New Energy Ukraine w celu legalizacji. Pod koniec marca 2023 roku zarząd New Energy Ukraine złożył wniosek o uchylenie zajęcia 657 mln UAH, ale sąd go odrzucił. Śledztwo w tej sprawie jest w toku, a NEC Ukrenergo do tej pory nie otrzymał zwrotu środków.
Nie jest to jedyny przypadek, w którym Ukrenergo ponosi straty, prowadząc interesy z United Energy. Tym samym w sierpniu 2022 r. Sąd Najwyższy rozpatrzył sprawę dotyczącą długu na kwotę 117,6 mln UAH. Następnie spółka powiązana z Kołomojskim otrzymała prąd od Ukrenergo, a potem za niego nie zapłaciła. NEC poszła do sądu i otrzymała korzystną dla siebie decyzję, lecz United Energy złożyła od niej apelację. Podczas gdy sądy rozpatrują spory między stronami, pieniądze, które powinna otrzymać państwowa spółka, pozostają na rachunkach powiązanej z Kołomojskim spółki. Dla Ukrenergo oznacza to utratę i utratę kapitału obrotowego, a dla United Energy jest to tak naprawdę nieoprocentowana pożyczka.
