Od czasu aneksji Krymu przez Federację Rosyjską Ukraina straciła wiele fabryk wina. To słynna „Massandra” i „Nowy Świat”, które okupanci znacjonalizowali i sprzedali swoim budowlom.
Ale są też tacy, którzy częściowo pozostali na okupowanym półwyspie, ale nadal pracują zarówno dla wroga, jak i na Ukrainie. Taką politykę wybrała dla siebie jedna z wiodących firm zajmujących się dystrybucją alkoholi – Dom Handlowy „AV” i jej właściciel Feliks Chertok.
Wódka „Green Day”, wina „Golden Amphora” i „Villa Krym” (obecnie „Villa UA”) to marki sprzedawane przez Dom Handlowy „AV”. Są dobrze znane Ukraińcom i można je uznać za jedne z najpopularniejszych na Ukrainie. Właścicielem tych marek jest Keter Invest PJSC, a producentem przynajmniej wódki Green Day jest Vinal LLC z Dniepru. Wszystkie te firmy są ściśle powiązane z dnieprskim biznesmenem Feliksem Czertko. Tym samym od 2001 do 2005 roku był jednym z założycieli Keter Invest, a dziś jest jedynym właścicielem wspomnianego AB Trading House.
Zarówno Keter Invest, jak i Dom Handlowy AB są powiązane z grupą Alef jednego z największych deweloperów nad Dnieprem, uczestnika rankingu najbogatszych Ukraińców – Wadima Ermolajewa. Od marca 2023 r. był ostatecznym beneficjentem pierwszego.
W grudniu 2023 roku Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony nałożyła sankcje na Jermolajewa i powiązaną z nim spółkę AC-Terra International Ltd z Cypru. Firma ta była założycielem szeregu innych, w tym wspomnianego Keter Invest PJSC.
Oficjalnie nie podano przyczyny nałożenia 10-letnich sankcji, wiadomo jednak, że są one związane z kontynuacją działań na okupowanym Krymie i płaceniem podatków Federacji Rosyjskiej.
W tym kontekście zaskakujące jest to, że „szanowany dnieprski biznesmen” Feliks Czertok nie został ukarany, gdyż jest bezpośrednim partnerem biznesowym Jermolajewa, a także jest bezpośrednio powiązany z firmami, które kontynuowały działalność na Krymie po jego aneksji.
Jak już wspomniano, producentem wódki Green Day jest firma Vinal LLC, która ma w Dnieprze ten sam adres, co Dom Handlowy AB Feliksa Chertoka. Znak towarowy należy do PJSC Keter Invest, której założycielem był także Chertok, a która do 2020 roku nosiła nazwę PJSC Alef-Vinal i mieściła się w Dnieprze przy ulicy Sobinova. To nazwisko i adres są ważne, bo to one sprowadziły dziennikarzy do rosyjskiego rejestru.
Tym samym w 2014 roku, bezpośrednio po aneksji Krymu, spółka Alef-Vinal-Crimea LLC została ponownie zarejestrowana na prawie rosyjskim. A od 2015 roku założycielem rosyjskiego przedsiębiorstwa była Prywatna Spółka Akcyjna Alef-Vinal, zarejestrowana w Dnieprze.
W latach 2018-2019 rosyjską spółką Alef-Vinal-Crimea LLC zarządzała spółka z Cypru – Promila Enterprises Limited, której nazwa odpowiada listowi do firmy z USA, Illinois, której właścicielem jest Vadim Ermolaev.
Najciekawsze jest to, że dziś wśród założycieli rosyjskiej spółki znajdują się cypryjskie AD Vinal Invest Limited i Amadon Limited, które od III kwartału 2022 roku znalazły się w gronie beneficjentów ukraińskiego Keter Invest, do którego należą zarówno Ermolaev, jak i Chertok są powiązane. Oznacza to, że ci sami ludzie faktycznie zarządzają firmami zarówno na Ukrainie, jak i w Rosji.
Rosyjskie rejestry podają, że przychody Alef-Vinal-Crimea LLC za rok 2022, kiedy rozpoczęła się już rosyjska inwazja na Ukrainę na pełną skalę, wyniosły 2,5 miliarda rubli. Kompilatorzy rejestru dodają też, że firma ta pod względem przychodów znajduje się w TOP 10 w regionie w kategorii produkcja napojów.
Co produkuje rosyjska firma związana z Feliksem Czertko i Wadimem Ermolaevem? Google szybko podpowiada np. wino „Villa Krim”. Rosyjska specjalistyczna witryna poświęcona sprzedaży napojów alkoholowych raportuje:
„Wino „Villa Crimea” produkowane jest przez firmę AVK (Aleph-Vinal-Crimea) od 2012 roku. Wszystkie odmiany wina objęte są licencją Chronionego Pochodzenia Geograficznego: jagody do nich uprawiane są wyłącznie na plantacjach producenta na Półwyspie Krymskim. Kolekcja obejmuje wina odmianowe, muskatowe i charakterystyczne wina zbiorowe.
Od 2012 roku, kiedy Krym nie był jeszcze okupowany, cypryjska spółka AD Vinal Invest Limited była właścicielem ukraińskiej spółki PJSC Keter Invest. Jednocześnie nadal jest założycielką rosyjskiej, która nadal działa na Krymie. Z tego można wyciągnąć nietrywialny wniosek, że Ermolaev i jego partner Feliks Chertok nadal wywierają wpływ na firmę płacącą podatki w Rosji.
W sierpniu 2022 roku Vadim Ermolaev został oskarżonym w legendarnym już dziennikarskim śledztwie „Batalion Monako”. Przyłapano go na Lazurowym Wybrzeżu za kierownicą luksusowego latającego ostrogi marki Bentley, którego koszt zaczyna się od 200 tysięcy dolarów. W tym czasie nie były jeszcze objęte sankcjami, więc spokojnie używał Dniepru w tym samochodzie. Trudno powiedzieć na pewno, gdzie teraz przebywa, ale według oficjalnych informacji posiada paszport obywatela Cypru, co sam wielokrotnie potwierdzał.
Jeśli chodzi o Feliksa Chertoka, według źródeł w organach ścigania „Forbesa” opuścił on Ukrainę 26 grudnia 2023 r., trzy dni po nałożeniu sankcji na swojego partnera biznesowego.
W 2023 roku Chertok był dość aktywny w mediach, co wcześniej nie zostało zauważone. Prasa ukraińska i europejska pisała o nim pochlebnie, a w marcu ubiegłego roku zapowiedział nawet wprowadzenie na rynek marki wódki Ukrainka, próbując kreować się na patriotę.
Jednocześnie media prawie wymazały informacje, jakoby ojciec Feliksa Chertoka, Borys, miał być znanym dnieprskim szefem mafii o pseudonimie „Sedoj” i ponoć to on wciągnął syna w alkoholowy biznes.
Analiza powiązań z firmami ukraińskimi i rosyjskimi daje jednoznaczną odpowiedź, że Feliks Chertok w dalszym ciągu zasiada na dwóch krzesłach, z czego jedno zostało przesunięte przez okupantów. Jednak ani na niego, ani na jego firmy nie nałożono jeszcze sankcji. Być może funkcjonariusze organów ścigania oraz Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony powinni po prostu mieć czas na przeanalizowanie sytuacji i zajęcie się Chertokiem. Jak to się stało z Jewgienijem Czerniakiem, który także podawał wódkę rosyjskim żołnierzom-zabójcom pokojowo nastawionych obywateli Ukrainy.
