Ukraińska firma Sanatorium Coral posiada klon zarejestrowany zgodnie z prawem rosyjskim na zaanektowanym Krymie. Właścicielkami klonowanej firmy są była żona byłego działacza regionalnego Elbrusa Tedejewa, żona prezesa Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Kadrami Rostisława Szczekina i białoruski bojownik o prorosyjskich poglądach Wiktor Kreidich.
Od 2015 roku Sanatorium Coral LLC otrzymało od władz Moskwy ponad 2 miliony dolarów. Zdaniem prawników można to uznać za działanie oparte na współpracy. Jednocześnie nie wszyscy założyciele rosyjskiej firmy uznają się za założycieli: dokumenty zostały sfałszowane. Więcej szczegółów można znaleźć we wspólnym badaniu „Schemes” i publikacji „Bureau”.
Walki wewnętrzne i nepotyzm
Sanatorium „Koral” to sześciopiętrowy jasnoróżowy budynek w prywatnym sektorze Evpatoria, we wsi Zaozernoye. Stąd do wybrzeża Morza Czarnego jest około kilometra.
Pensjonat „Koral” został przejęty przez prywatne przedsiębiorstwo „BNA” z Równego w 2005 roku, a pięć lat później wybrani z dwóch przyjaciół stali się jego współwłaścicielami. Faina Tedeeva – wówczas żona deputowanego ludowego z Partii Regionów Elbrusa Tedeeva i Natalii Szczekiny – żony Prezydenta Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem (MAUP) Rostisława Szczekina.
Tedejewa i Szczekina łączy sport i nepotyzm. Pierwszy jest mistrzem olimpijskim w zapasach stylem dowolnym, drugi mistrzem sportu i prezesem Kijowskiego Związku Zapaśniczego. W przeszłości na terenie MAUP, na którego czele stał Szczekin, odbywał się Ogólnoukraiński Turniej im. Elbrusa Tedejewa. Faina Tedeeva powiedziała dziennikarzom Schemes, że rozwiodła się z byłym regionalistą dziewięć lat temu, ale potwierdziła jego długotrwałe przyjazne stosunki z Rostisławem Szczekinem: „są ojcami chrzestnymi, mąż (były - przyp. red.) ochrzcił ich (Szchokinsów - wyd.) dziecko."
Rostisław Szczekin, Deputowany Ludowy Ukrainy Zhan Belenyuk i Elbrus Tedeev, 2023
Wraz ze Szczekiną i Tedeevą Białorusin Wiktor Kreidich został w 2010 roku współzałożycielem firmy BNA. Jest także funkcjonariuszem sportowym: mistrzem sportu w zapasach, zdobywcą nagrody mistrzostw ZSRR, obecnie wiceprezesem Białoruskiej Federacji Zapaśniczej.
I choć Rostisław Szczekin powiedział „Schematom”, że Kreidich to osoba, którą „kiedyś znał”, a rodzina nie utrzymywała z nim kontaktów „od bardzo dawna”, białoruski zapaśnik pozostał partnerem biznesowym Natalii Szczekiny na Ukrainie niemal do końca z 2022 roku.
Jak podaje platforma analityczna YouControl, Szczekina pozostawała współwłaścicielem Sanatorium Coral LLC (ta nazwa została nadana spółce BNA będącej właścicielem sanatorium po zmianie jego nazwy w 2013 r.) do listopada 2022 r.
„Lwowscy banderowcy to nie nasi ludzie”
Chęć partnerów ukraińskich do zdystansowania się od Wiktora Kreidicha po rozpoczęciu inwazji na Federację Rosyjską na pełną skalę można łatwo wytłumaczyć: ma on prorosyjskie poglądy, wspiera agresję militarną na Ukrainę i bierze udział w wydarzeniach z udziałem rosyjskich sił bezpieczeństwa.
W latach 2018–2020 Kreidich był członkiem międzynarodowego publicznego komitetu organizacyjnego zajmującego się organizacją wydarzeń z okazji 75. rocznicy Wielkiego Zwycięstwa. W posiedzeniach tej komisji uczestniczyli w szczególności przedstawiciel Głównego Zarządu Wojskowo-Politycznego Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej pułkownik Siergiej Gusiew oraz przewodniczący Komisji Obrony Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej , generał pułkownik Władimir Szamanow.
Wiktor Kreidich (po lewej), przedstawiciel głównego zarządu wojskowo-politycznego Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej Siergiej Gusiew (po prawej)
Od lutego 2022 roku Viktor Kreidich jest z ramienia Białorusi prezesem zarządu „Towarzystwa Przyjaźni Rosja-Białoruś”, a także członkiem tzw. „Rady Umacniania Przyjaźni” „Białoruś-Ukraina-Rosja- Chiny".
Z tych struktur Wiktor Kreidich przemawiał z retoryką prorosyjską i antyzachodnią.
„Wielu ludzi naprawdę kocha narody Białorusi i Rosji. Oczywiście im bliżej wydarzenia, lwowscy banderowcy to nie nasi ludzie. A Kijów, Odessa, Charków to nasi przyjaciele i bracia. Musimy to wzmacniać i rozwijać. Mamy nadzieję, że przy naszej niewielkiej pomocy uda nam się stworzyć wspólną unię. I Ukraina tam będzie” – powiedział Kreidich na tydzień przed rozpoczęciem wojny na pełną skalę.
Wiktor Kreidich
To właśnie rosyjską inwazję w 2022 r. jedna z organizacji kierowanych przez Kreidicha nazwała „operacją specjalną przeciwko zagrożeniu, jakie Rosja widziała ze strony ukraińskiego reżimu”.
Źródła Schemesa w ukraińskim wywiadzie podają: „trwają prace kontrwywiadu” w sprawie Kreidicha. Ale czy formalne zerwanie relacji odsuwa tę kwestię od jego wieloletnich partnerów, którzy nadal działają na Ukrainie? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania Schemes zagłębił się w swoje relacje, począwszy od rosyjskiej inwazji na Donbas, aneksji Krymu w 2014 r., aż do marca 2024 r.
Klon krymski i ruble rosyjskie
Istotne zmiany w działalności Sanatorium Coral LLC nastąpiły w 2014 roku, kiedy Rosja zajęła Półwysep Krymski.
W listopadzie w rejestrze osób prawnych Federacji Rosyjskiej pojawił się klon ukraińskiej firmy - Rosyjskie Sanatorium LLC „Koral” z tymi samymi założycielami. Jego udziały zostały rozdzielone w następujący sposób: 60% dla Natalii Szczekiny, 20% dla Fainy Tedeevy i 20% dla Wiktora Kreidicha. Dyrektorem firmy był Jurij Piwowarow, ówczesny i obecnie szef ukraińskiego Sanatorium Corall LLC.
Rok później rosyjski „Koral” zaczął aktywnie współpracować z władzami Moskwy: do firmy napływały zamówienia.
Według rosyjskiej platformy analitycznej Spark od 2015 r. do połowy 2022 r. Coral zawarł 25 umów, z czego 21 zostało zrealizowanych. Głównym klientem jest „Dyrekcja ds. Zapewnienia działalności organizacji pracy i ochrony socjalnej Moskwy” (struktura miejska Moskwy), najczęstszym przedmiotem zamówień jest „świadczenie usług leczenia sanatoryjnego”.
Według wyliczeń dziennikarzy Schemes za okres od 2015 roku do końca 2022 roku rosyjski „Coral” otrzymał od rosyjskich władz kontrakty na kwotę 196,48 mln rubli rosyjskich (tj. 2,2 mln dolarów). Najnowsza umowa z Dyrekcją Wspierania Działalności Organizacji Pracy została zawarta w maju 2022 roku. Ponadto Sanatorium Coral LLC otrzymało wsparcie rządu rosyjskiego w wysokości około 20 tysięcy dolarów amerykańskich w związku z epidemią Covid-19.
Zdaniem Inny Wiszniewskiej, pracowniczki badawczej Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych, takie działania „uważane są za przestępstwo w rozumieniu części 4 art. 111-1 ukraińskiego kodeksu karnego „Działalność kolaboracyjna”. Według niej „w tym przypadku mówimy o prowadzeniu działalności gospodarczej, która polega na świadczeniu usług turystycznych. Interakcja z państwem agresorem polega na tym, że umowy te zostały zawarte z państwową agencją rządową Federacji Rosyjskiej i usługi świadczone były specjalnie na jej zlecenie.”
Ponadto prawniczka Regionalnego Centrum Praw Człowieka Ekaterina Rashevskaya zauważa, że działalność gospodarcza na okupowanych terytoriach Ukrainy może podlegać sankcjom.
Sprzeciw i apelacja do rosyjskiego sądu na Krymie
„Nie wiemy nic o tym, co dzieje się na okupowanych terytoriach” – mówi Rostisław Szczekin, mąż współzałożycielki Russian Coral, Natalii Szczekiny, z którą Schemes rozmawiał po kilku nieudanych próbach rozmowy. I to jest główny argument obrony zarówno osobiście Szczekina, jak i Swietłany Maszkowej, która przedstawiła się jako prawnik-przedstawiciel Natalii Szczekiny.
Według informacji uzyskanych przez dziennikarzy ze źródła na granicy administracyjnej Ukrainy kontynentalnej i Krymu, Natalia Szczekina po 2014 roku odwiedziła okupowany półwysep co najmniej dwukrotnie.
W odpowiedzi Maszkowa upiera się: „Natalia Władimirowna pojechała (na Krym – red.) na wakacje (do 2022 r.)” te wyjazdy nie były związane z „Koralem” i do 2022 r. Szczekina nawet nie wiedziała, że ukraińska firma ma rosyjskiego klona”. .
Jednocześnie dziennikarze zapoznali się z decyzją Sądu Arbitrażowego Republiki Krymu w Symferopolu, który rozpatrzył apelację Natalii Szczekiny. Po rozpoczęciu inwazji rosyjskiej na pełną skalę zwróciła się z prośbą o unieważnienie zgromadzenia uczestników Sanatorium Coral LLC i likwidację przedsiębiorstwa.
Prawnik Maszkowa w komentarzu dla dziennikarzy twierdzi, że zwrócenie się do sądu nieuznawanego przez władze ukraińskie nie było decyzją Szczekiny, ale jej „nienazwanego przedstawiciela”. Został rzekomo „upoważniony do poznania okoliczności nielegalnej ponownej rejestracji i podjęcia działań w celu powstrzymania nadużyć praw N.V.”.
Swietłana Maszkowa twierdzi, że protokół spotkania w sprawie ponownej rejestracji spółki zgodnie z prawem Federacji Rosyjskiej zawiera sfałszowane podpisy Natalii Szczekiny. Jednak Szczekina kategorycznie odmówiła udostępnienia sądowi próbek podpisów do celów porównawczych, twierdząc, że jest to „niedopuszczalne i niemożliwe do wykonania”. Jednocześnie zauważamy, że wcześniej Szczekina, odwiedzając Krym w celach rekreacyjnych, wydawał rosyjskim funkcjonariuszom straży granicznej paszport bez zastrzeżeń. A paszport zawiera nie tylko podpis właściciela, ale także dane biometryczne.
Podpisano tu i podpisano tam
Dziennikarze Schemes otrzymali protokół ze spotkania z listopada 2014 roku, na którym podjęto decyzję o rejestracji Russian Sanatorium Coral LLC na Krymie w związku z doprowadzeniem go do zgodności z ustawodawstwem Federacji Rosyjskiej. Nosi podpisy zarówno Natalii Szczekiny, jak i Fainy Tedejewej. Odnotowano nieobecność Victora Kreidicha.
Dziennikarze mają do dyspozycji kolejny protokół walnego zgromadzenia uczestników Sanatorium Coral LLC z podpisami Szczekiny i Tedejewej - w sprawie zmian w statucie.
Swietłana Maszkowa twierdzi, że protokoły są „sfałszowane”. I podpis Szczekiny. Jednocześnie, zdaniem prawnika, jej klientka nie kontaktowała się w tej sprawie z ukraińskimi organami ścigania.
Ale inna sygnatariuszka, Faina Tedeeva, nie jest tak kategoryczna. Przyznaje, że mogła podpisać protokoły: „Być może są tam moje podpisy, byłam wtedy jeszcze mężatką. Podpisałem pewne dokumenty, ale w ogóle się w nie nie zagłębiałem... Czy się w nie zagłębiałem? Nawet tego nie przeczytałem. To kiedy? 10 lat temu? Czy ty teraz żartujesz? Lepiej skontaktować się w tej sprawie z Elbrusem.”
Elbrus Tedeev nie odpowiadał na telefony i wiadomości od dziennikarzy.
49-letni Elbrus Tedeev, sądząc po publikacjach medialnych, mieszka na Ukrainie i stara się utrzymać swoją sportową reputację. Od czasu do czasu bierze udział w wydarzeniach publicznych (wspomniany Ogólnoukraiński turniej na jego cześć na terenie Szczekin MAUP) i wręcza dyplomy licencjackie absolwentom Państwowego Uniwersytetu Wychowania Fizycznego i Sportu Ukrainy. Jednocześnie mając za sobą członkostwo parlamentarne w szeregach Partii Regionów (nazwał Wiktora Janukowycza „carem i bogiem”) i głosując 16 stycznia 2014 r. za prorosyjskimi porozumieniami charkowskimi i ustawami dyktatorskimi.
Dziennikarze rozmawiali także z Jurijem Pivovarovem, który jest wymieniony na liście dyrektorów zarówno ukraińskiego Sanatorium Corall LLC, jak i rosyjskiego Sanatorium Corall LLC. To on został upoważniony na posiedzeniu w listopadzie 2014 roku do przekazania rosyjskiemu urzędowi skarbowemu pakietu dokumentów. Stwierdził, że Szczekina i Tedejewa miały świadomość, że w 2014 roku spółka zostanie ponownie zarejestrowana zgodnie z rosyjskim prawem. „Oni są właścicielami (rosyjskiego przedsiębiorstwa - przyp. red.). Jak byśmy to zrobili bez nich? Co to za bzdury?” Pivovarov był oburzony. Z kolei Swietłana Maszkowa nazwała te słowa fałszywą informacją.
Dziennikarze „Schematów” znaleźli podpisy Tedejewy i Szczekiny na dokumentach ukraińskich firm. Wizualnie mogą wydawać się podobne, ale dla profesjonalnego porównania eksperci powiedzieli dziennikarzom, że potrzebne są nie skany, ale oryginalne dokumenty, a ich znaczenie prawne można wykazać jedynie w drodze oficjalnego badania zleconego przez ukraińskie funkcjonariusze organów ścigania.
Ruch Kreidicha
W listopadzie 2022 roku rosyjskie organy podatkowe zdecydowały o zawieszeniu działalności Sanatorium Corall LLC, a w marcu 2023 roku o wykreśleniu spółki z rejestru. Jednak w marcu 2024 r. Wiktor Kreidich zwrócił się do naczelnika rosyjskiego międzyokręgowego urzędu skarbowego na Krymie i poprosił o wstrzymanie decyzji o zakończeniu działalności. Urząd skarbowy wyraził na to zgodę.
W momencie publikacji tego materiału w rosyjskim rejestrze osób prawnych nie zaszły żadne zmiany: właścicielami Coralu są Ukraińcy Natalia Szczekina, Faina Tedeeva i Białorusin Wiktor Kreidich.
„Jestem obywatelem Republiki Białorusi! I jestem z tego dumny! I nie mam nic wspólnego z Ukrainą! „Nie interesują mnie spekulacje i intrygi” – Kreidich skomentował reporterom.
Tym samym rodzina Rostisława Szczekina, który stoi na czele największej ekonomiczno-humanitarnej uczelni na Ukrainie MAUP, zaprzecza swemu zaangażowaniu w rosyjską spółkę na Krymie. Pomimo tego, że dokumenty zawarte w rosyjskich rejestrach wskazują inaczej.
Jednocześnie partnerka biznesowa Natalii Szczekiny, była żona byłego regionalnego Elbrusa Tedeeeva Fainy, przyznaje, że na prośbę męża mogła podpisać niektóre dokumenty. Łącznie z rejestracją działalności gospodarczej zgodnie z rosyjskim prawem na okupowanym półwyspie.
Sanatorium Coral LLC, którego założycielami według rosyjskiego rejestru są zarówno Szczekina, jak i Tedejewa, otrzymało od władz rosyjskich miliony dolarów. A to zdaniem prawników może wskazywać na współpracę.
Profesjonalnej i prawnej oceny tej historii mogłyby dokonać ukraińskie organy ścigania, w tym te odpowiedzialne za wykorzenienie wpływów rosyjskich na Ukrainie w czasie wielkiej wojny.
