Rynek gier hazardowych na Ukrainie w dalszym ciągu jest bardzo specyficznym obszarem działalności, co dostrzega nawet Komisja Regulacyjna ds. Hazardu i Loterii. Jeśli jednak uwaga społeczeństwa i władz skupiona jest głównie na kasynach online, wówczas sytuacja z loteriami jest inna. Ale jednocześnie objawy rosnącego „niebezpieczeństwa” związanego z działalnością loteryjną, nawet dla kasyn online, stale rosną.
Tym samym jesienią 2023 roku ukraińska branża hazardowa w zakresie kasyn online wspólnie wstrzymała proces przyjmowania ustawy nr 10001. W dokumencie zaproponowano „umożliwienie” operatorom loterii wejścia na rynek gier hazardowych. Jednocześnie mogliby zapłacić za licencję 3-4 razy mniej niż kasyno, a podatki dla nich byłyby 10 razy mniejsze.
Wcześniej szczegółowo pisaliśmy o głównych beneficjentach projektu ustawy w osobie firmy Molodsportloto i jej „partnera”, deputowanego ludowego Ukrainy Daniila Getmantseva. Jednak niedaleko za nim pozostają inni uczestnicy rynku loteryjnego, ta sama „narodowa” marka „Ukraińskie Narodowe Lotto” (UNL). Nazwa operatora loterii już wskazuje na oszustwo, ponieważ firma jest de facto własnością zagranicznego obywatela.
Loteria UNL nie jest loterią państwową, ani narodową, ani nawet loterią
Ukraińska Loteria Narodowa (UNL) to ukraiński operator loterii państwowych, który prowadzi loterie na podstawie licencji pod nadzorem Ministerstwa Finansów i Skarbu Państwa. UNL zarządza wszystkimi rodzajami gier loteryjnych - loteriami losowymi, loteriami elektronicznymi natychmiastowymi, loteriami sportowymi, szybkimi losowaniami, loteriami papierowymi.
Już z opisu loterii na stronie UNL możemy wywnioskować, że firma jest co najmniej nieszczera. Tym samym UNL jest ponadto przedsiębiorstwem prywatnym ze 100% inwestycjami zagranicznymi i można go nazwać „państwem” tylko w tym sensie, że państwo udzieliło licencji na organizowanie loterii.
Nie można tego nazwać krajowym UNL, ponieważ zgodnie z prawem firma jest „przedsiębiorstwem ze 100% inwestycją zagraniczną „Ukraińska Loteria Narodowa”, utworzoną 24 lipca 1997 r. Właścicielem firmy jest brytyjski biznesmen Michael Foggo – 10,1% udziałów należy do niego bezpośrednio, a pozostałe 89,9% poprzez chińską spółkę HONG KONG RUI BO INVESTMENT LIMITED, zarejestrowaną w Makau w Chinach. Sam biznesmen mieszka w Hongkongu.
A UNL trudno nazwać loterią w pełnym tego słowa znaczeniu, gdyż funkcjonalność jego strony internetowej przemawia bardziej na korzyść kasyn online. Tak więc, oprócz zwykłego zakupu losów na loterię online, możesz kupić natychmiastowe losy na loterię na stronie, która jest w zasadzie analogiem automatów do gier lub automatów do gry w kasynie online.
Na stronie dostępne są także tzw. loterie awaryjne. Ich istotą jest zakład i minigra, w której gracz monitoruje ruch na wykresie: im wyższy wykres, tym większa szansa na wygraną. Ponieważ jednak w tę samą grę zaangażowanych jest wielu innych graczy, powinieneś jako pierwszy kliknąć przycisk „wypłata” i odebrać wygraną. Zasada gry bardziej przypomina automaty do gry niż klasyczną loterię, ale z jakiegoś powodu nie jest uważana za grę losową.
Trener, rajdowiec, brytyjski biznesmen - właściciel UNL
W tej chwili struktura właścicielska UNL jest mniej więcej jasna i przejrzysta – angielski biznesmen Michael Foggo oficjalnie jest właścicielem operatora loterii, ale nie zawsze tak było.
W 2015 roku wokół UNL wybuchł głośny konflikt biznesowy – jego właściciel Peter Shetty oskarżył swojego powiernika Walerego Kovalenkę o napad na firmę. Ten ostatni, zmieniając właścicieli, usunął cudzoziemca spośród właścicieli firmy. Jednak pod koniec tego samego roku sąd przywrócił Shetty'emu prawa.
Jednak w 2016 roku, jak pisał wówczas Business.Censor, nowym właścicielem UNL została cypryjska firma Efamiando, a w ukraińskim rejestrze właścicielem UNL widniał niejaki Roman Zeno z Tarnopola. W samym Tarnopolu ten ostatni znany był jedynie jako trener kolarstwa w miejscowej szkole sportowej dla dzieci i młodzieży.
Wszystkie te konflikty korporacyjne były ściśle powiązane z rzeczywistością polityczną tamtych lat, a stabilizacja w UNL nastąpiła dopiero w lutym 2018 r., kiedy założycielem firmy był ten sam „HONG KONG RUI BO INVESTMENT LIMITED” Michael Fogg. Sam brytyjski biznesmen stał się właścicielem 10,1% akcji spółki w lipcu 2021 roku.
Jednak już w 2018 roku Michael Foggo został wymieniony na stronie UNL jako prawowity właściciel firmy, ale o tym poniżej.
Należy pamiętać, że oprócz przedsiębiorstwa Ukraińskiej Loterii Narodowej ze 100% inwestycjami zagranicznymi, Michael Foggo jest właścicielem dwóch kolejnych spółek powiązanych z UNL - UNL Games i UNL Betting. Nawiasem mówiąc, obie firmy nie są de iure kojarzone z hazardem - głównym kodem ich działalności gospodarczej jest „programowanie komputerów”.
Firmy prawdopodobnie zajmują się utrzymaniem działania systemu UNL w Internecie i najwyraźniej robią to za darmo. W każdym razie nie udało się znaleźć publicznie dostępnych danych na temat ich dochodów.
Cena emisji wynosi pół miliarda hrywien i jest to tylko informacja oficjalna
W czasach swojej świetności, kiedy kasyna online i offline były zakazane, a konkurenci operatora byli objęci sankcjami ze strony Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, według serwisu analitycznego YouControl przychody firmy przekroczyły 780 milionów hrywien. W 2023 roku przychody wyniosły 516 mln UAH. Pół miliarda hrywien pozwoliło operatorowi loterii wejść do TOP 10 operatorów rynku gier hazardowych.
Ale mówimy o otwartych danych, choć nie każdy dochód da się zalegalizować. Zatem w Internecie można znaleźć informację, że loterie błyskawiczne UNL to w zasadzie automaty do gier, co oznacza, że uzyskiwany z nich dochód jest nielegalny, gdyż UNL nie posiada licencji na urządzanie gier hazardowych przy użyciu automatów.
Ponadto UNL ma pozwolenie na 11 rodzajów loterii, ale wystarczy szybki rzut oka na stronę, aby zrozumieć, że jest ich kilkadziesiąt - „Komentarze” naliczyły 59 odmian. I to nie liczy się z innymi rodzajami hazardu, zwanymi także loteriami na stronie.
Jednak mimo takich incydentów stróże prawa nie mają żadnych skarg na operatora, a jeśli już, to dotyczą „przypadków z przeszłości”.
W grudniu 2019 roku w mieście Żełtyje Wody w obwodzie dniepropietrowskim Policja Krajowa wkroczyła do salonu automatów do gier, z którego zabezpieczono ponad 20 jednostek systemowych i monitorów do nich. Jak wynika z dokumentów sądowych, sprzęt ten należał do przedsiębiorstwa ze 100% udziałem kapitału zagranicznego, Ukraińskiej Loterii Narodowej, ale organizatorem biznesu była niejaka Horvarth LLC. Ten ostatni otrzymał od UNL prawo do dystrybucji państwowej loterii natychmiastowej „Loto-Platinum” i faktycznie zorganizował salon automatów do gier.
De iure okazało się, że organizatorem nielegalnego biznesu była firma Horvart LLC. Jednak po legalizacji hazardu na Ukrainie w 2021 roku szybko zapomniano o takich przypadkach. Choć wcześniej nie miały one żadnych perspektyw ze względu na przypisaną jej przez media wysoką „ochronę” polityczną UNL.
Patronami UNL są deputowani ludowi BPP, szef Administracji Prezydenta Petro Poroszenko i nie tylko
Jedną z pierwszych publicznych wypowiedzi kierowanych do mediów przez obecnego właściciela UNL Michaela Fogga w 2018 roku było zdementowanie dziennikarzy dotyczących patronatu politycznego nad spółką ze strony ukraińskich deputowanych ludowych z Bloku Petra Poroszenki.
Biznesmen zaprzeczył doniesieniom mediów, jakoby właścicielami cienia lub patronami UNL byli zastępcy ludowi BPP Aleksander Tretiakow i szef Administracji Prezydenta w latach 2014–2016 Borys Łożkin. Jednak zbyt wiele faktów przemawiało przeciwko temu.
Tym samym w 2015 roku Rada Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy wprowadziła sankcje wobec niemal wszystkich operatorów loterii na Ukrainie za połączenia z Federacją Rosyjską, z wyjątkiem UNL. Jak twierdził ten sam „Biznes.Censor”, podczas konfliktu korporacyjnego w UNL w grudniu 2015 roku, to zastępca ludowy Aleksander Tretiakow był jedną z osób, które przybyły do biura firmy podczas wizyty funkcjonariuszy SBU.
Ale być może bardziej niewygodny był fakt, że zaledwie tydzień po tym, jak Michael Fogg zaprzeczył powiązaniom z Aleksandrem Tretiakowem, operator loterii otworzył centralę w budynku należącym do jednej z firm polityka.
Po zmianie całego pionu władzy na Ukrainie dawni patroni UNL, niezależnie od nazwiska, wyraźnie stracili zdolność do relacjonowania twórczości firmy Michaela Fogga. Ale sądząc po wzroście przychodów firmy i braku pytań na ten temat, firma nie pozostała bez „przykrycia”.
Historia operatora loterii „Molodsportloto” mówi o tym, jak ważna w ukraińskich realiach jest przyjaźń z urzędnikami. Od 2015 do 2019 roku MSL był poddawany ciosom ze strony władz i dopiero zmiana tego samego rządu nieco poprawiła jego sprawy.
