Podatki Ukraińców zostaną przeliczone w nadchodzących tygodniach. Bez dodatkowych środków mogą pojawić się problemy z finansowaniem armii. Dotychczas zmiany polegają na podwyższeniu stawki celnej wojskowej, a także wprowadzeniu nowych zasad dla przedsiębiorców indywidualnych. Odpowiednia ustawa o zasobach 11416-d została przyjęta w pierwszym czytaniu 17 września. Pierwsza próba nie powiodła się, ale już w pierwszym czytaniu ponownie udało się uzyskać wymaganą liczbę głosów. Przed nami drugie czytanie.
O tym, jak wzrosną podatki i na jaki kolejny krok trzeba się przygotować
Jak i komu wkrótce wzrosną podatki: ile zapłacą indywidualni przedsiębiorcy i każdy Ukrainiec
Na Ukrainie ponownie trzeba było głosować nad ustawą o podwyższeniu podatków na finansowanie armii. 17 września został przyjęty w pierwszym czytaniu. Chociaż kilka tygodni temu dokument ten nie trafił na salę sesyjną. Brakowało kilku głosów, a pensje wojskowe były zagrożone. Kilka miesięcy wcześniej premier Denis Szmygal oznajmił w murach Rady, że kwestia rewizji podatków w ogóle nie jest rozważana. Choć już wtedy powstał model rządowego projektu ustawy o podwyżce podatków i szczegóły tego dokumentu
Ukraińcy biorą udział w inicjatywach wolontariackich, zbierają miliardy hrywien na pomoc armii, ale nie są gotowi płacić większych podatków na rzecz tej samej armii. A przyczyn jest wiele: od nieufności do władz po brak kultury podatkowej.
Ale podatki i tak trzeba będzie podnieść. „To nawet nie jest cynizm, to albo choroba afektywna dwubiegunowa, albo (co bardziej prawdopodobne) całkowite lekceważenie zdolności umysłowych własnych wyborców, którym jednocześnie próbują „sprzedać” wzajemnie wykluczające się historie o powszechnym poparciu dla armii i o niepowodzeniu niepopularnej podwyżki podatków” – skomentował nieudane głosowanie w wywiadzie dla OBOZ.UA, przewodniczący Komisji Finansów, Polityki Podatkowej i Celnej Daniil Getmantsev.
W związku z powyższym podwyższenie podatku następuje w następującej wysokości:
- cło wojskowe wzrośnie z 1,5 do 5%. Przykładowo, jeśli teraz przy dochodzie 20 tys. UAH płaci się podatek wojskowy w wysokości 300 UAH, to po podwyżce trzeba będzie zapłacić 1000 UAH;
- pojedynczy podatnicy z trzeciej grupy zapłacą podatek wojskowy w wysokości 1% (obecnie nie płacą). Oznacza to, że z dochodu w wysokości 30 tys. UAH indywidualny przedsiębiorca z trzeciej grupy zapłaci 300 UAH;
- Przedsiębiorcy indywidualni korzystający z pierwszej, drugiej i czwartej (rolniczej) formy jednolitego podatku zapłacą podatek wojskowy w wysokości 10% płacy minimalnej. Dziś jest to 800 UAH;
- banki zapłacą podatek od zysków w wysokości 50%. Wyjaśnia to fakt, że banki były w stanie uzyskać praktycznie ponadprzeciętne dochody dzięki obligacjom rządowym. Niebankowe instytucje finansowe zapłacą 25% podatku dochodowego.
Zadaniem Gabinetu Ministrów będzie opracowanie projektu ustawy o zmianie Kodeksu budżetowego Ukrainy w sprawie przekazywania podatków wojskowych do specjalnego funduszu Budżetu Państwa w celu ukierunkowania ich na potrzeby wsparcia finansowego sektora bezpieczeństwa i obrony .
Zatem zwykły Ukrainiec z pensją 30 tys. UAH, po podwyższeniu służby wojskowej, zamiast 450 UAH (1,5%) zapłaci 1500 UAH (to już 5%).
Indywidualni przedsiębiorcy trzeciej grupy, osiągający miesięczny dochód w wysokości 30 tys. UAH, zapłacą o 300 UAH więcej (nie płacili cła wojskowego, ale zapłacą 1%).
Indywidualni przedsiębiorcy drugiej grupy, osiągający dochód 30 tys. UAH, zapłacą miesięcznie o 800 UAH więcej (nie płacili służby wojskowej, ale zapłacą 10% płacy minimalnej).
To nie ostatnia podwyżka podatków. Największe kroki przed nami
Na początku roku na Ukrainie opublikowano Krajową Strategię Dochodową (została zatwierdzona przez rząd pod koniec grudnia ubiegłego roku). Dokument powstał na zlecenie MFW i uzgodniony z partnerami międzynarodowymi (i nie tylko w ramach Funduszu).
Jednak doświadczenie przyjęcia ustawy o zasobach (tj. próba jej przyjęcia) dowodzi: jest całkiem prawdopodobne, że Narodowa Strategia pozostanie wyłącznie na papierze. Jak dowiedziało się OBOZ.UA, na razie nie są nawet opracowywane konkretne propozycje i projekty ustaw, które miałyby realizować strategię.
Do głównych zmian podatkowych, które rząd zobowiązał się wdrożyć w Krajowej Strategii Dochodowej, należą:
- Zmiany w podatku od nieruchomości
Zgodnie ze strategią należy zreformować podatek. Wartość szacunkowa zostanie wzięta pod uwagę. „Jednak obecnie istnieje wiele czynników ograniczających wprowadzenie nowego modelu podatkowego. A więc teraz: Państwowy Rejestr Praw Do Nieruchomości nie został w pełni utworzony; nie ma instytutu wyceny nieruchomości; nie ma organu, któremu powierzono funkcje wyceny nieruchomości do celów podatkowych” – czytamy w strategii.
Obecny system wymiaru podatku rodzi wiele pytań. Nie uwzględnia to kosztów mieszkania ani lokalizacji. Przykładowo dom w centrum stolicy o powierzchni 200 metrów kwadratowych może kosztować setki tysięcy dolarów. A budynek o tej samej powierzchni w Pawłogradzie w obwodzie dniepropietrowskim może kosztować setki tysięcy hrywien. Różnica w cenach jest kilkudziesięciokrotna. Jednakże podatek może zostać naliczony w ten sam sposób.
Zgodnie ze strategią należy zreformować podatek. Wartość szacunkowa zostanie wzięta pod uwagę. „Jednak obecnie istnieje wiele czynników ograniczających wprowadzenie nowego modelu podatkowego. A więc teraz: Państwowy Rejestr Praw Do Nieruchomości nie został w pełni utworzony; nie ma instytutu wyceny nieruchomości; nie ma organu, któremu powierzono funkcje wyceny nieruchomości do celów podatkowych” – czytamy w strategii.
Plany przewidują, że w latach 2024-2025 zostanie uchwalona ustawa określająca podstawę prawną i mechanizm ustalania wartości majątku. W latach 2026-2027: ocena obiektów nieruchomości znajdujących się w Państwowym Rejestrze Praw do Nieruchomości. W roku 2027: uzupełnienie bazy informacji o szacunkowej wartości. W latach 2027-2028: opracowanie modelu opodatkowania nieruchomości.
Nowy podatek dochodowy od osób fizycznych i reforma jednolitego podatku
Podatek dochodowy od osób fizycznych na Ukrainie jest taki sam dla wszystkich – 18%. Podatek ten został wprowadzony w 2016 roku ze względu na dużą liczbę schematów. Obowiązywała wówczas skala progresywna: im mniej Ukraińcy zarabiali, tym niższą stawkę podatku płacili. W tamtych czasach szeroko stosowano programy ukrywania dochodów w celu wykorzystania niskich stawek.
Po zmianach na Ukrainie powinna zostać wprowadzona skala progresywna, ale wcześniej nastąpi usprawnienie administracji. „Poważny problem dla efektywnego opodatkowania pracy najemnej stwarza obowiązujący obecnie na Ukrainie uproszczony system podatkowy, gdyż dla wielu podatników atrakcyjne jest wybranie dla swoich pracowników statusu osoby prowadzącej działalność na własny rachunek” – czytamy w Narodowej Strategii.
W ramach reformy obiecują:
- przywrócenie progresywnej skali stawek obejmującej jedną lub dwie znacznie wyższe stawki podatku dochodowego od osób fizycznych dla części dochodów osób o wysokich dochodach;
- zastąpienie minimalnego dochodu wolnego od podatku udzielaniem indywidualnej pomocy społecznej osobom o niskich dochodach;
- rewizja ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych, szczególne warunki podatkowe;
- wprowadzenie efektywnego systemu motywacyjnego odliczeń podatkowych (zwrotu zapłaconych podatków);
- zapewnienie organom regulacyjnym dostępu do informacji bankowych o przepływach środków na rachunkach podatników.
Radykalnie zmienią się zasady obowiązujące przedsiębiorców indywidualnych. Będzie to następować stopniowo (przez co najmniej trzy lata). Osoby prawne nie będą mogły stosować jednolitego podatku; w trzeciej grupie jednolity podatek będzie stopniowo wzrastał z 5% do 18%. Pierwsza i druga grupa jednolitego podatku zostaną połączone, a stawka będzie wynosić od 3 do 17% w zależności od rodzaju działalności.
Oczekuje się, że zmieni się także sposób działania. Tym samym ulgi w podatku VAT będą stopniowo znoszone (m.in. dla rolników). Rozważą wprowadzenie podatku akcyzowego na napoje słodkie. Po wojnie wzrosną stawki za emisję gazów cieplarnianych do środowiska. Rewizji ulegnie także podatek od nieruchomości: chcą go powiązać z szacunkową wartością nieruchomości.
Ukraina będzie musiała zmienić Ordynację podatkową, zasady stosowania podatku dochodowego od osób fizycznych i radykalnie ograniczyć system uproszczony i jednolity podatek. Nawet jeśli obecnie w Radzie nie będzie na to wystarczającej liczby głosów, trzeba będzie to zrobić, aby zapewnić dalszą integrację europejską i szansę na zostanie pełnoprawnym członkiem UE.
