Ukrzaliznycja ogłosiła przetarg za prawie miliard hrywien na zakup nowych, wygodnych i bezpiecznych wagonów do nocnych pociągów ekspresowych. Zostaną jednak wyprodukowane przez zwycięskiego oferenta, Zakłady Przewozów Kryukov, we współpracy z objętym sankcjami rosyjskim beneficjentem końcowym Stanislavem Gamzalovem. Dlaczego był tylko jeden uczestnik? A jak ułożyć warunki przetargu, żeby nie weszli niechciani gracze, w tym firmy zagraniczne?
Ukrzaliznycja niedawno pomyślnie przeprowadziła przetarg na kwotę 980 450 400,00 hrywien i zakupi 44 samochody kosztem budżetu państwa. Według systemu ProZorro ich produkcją zajmie się Zakład Przewozu Kryukov. Dostawa nowych samochodów musi zostać zrealizowana w ciągu dwóch lat, zgodnie z warunkami zawartej umowy.
Spółka wyjaśniła, że „ilość ta pozwoli na utworzenie do 3 pociągów klasy „Nocny Ekspres” w całości z nowych wagonów: 6-7 wagonów przedziałowych (w sumie 20), 3 wagonów SV (w sumie 9) i w każdym pociąg – za wagon przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych (łącznie 3).
Planowany jest także zakup 9 wagonów z miejscami rezerwowymi (po 3 w każdym pociągu). Standardowo pociągi „Night Express” składały się wyłącznie z wagonów przedziałowych i SV, jednak zaktualizowany format obejmie także wagony z zarezerwowanymi miejscami, aby zwiększyć możliwości przewozowe w najbardziej znaczącym społecznie segmencie.
Cechy przetargu z Ukrzaliznytsia
To jednak nie wszystkie niespodzianki ze strony Ukrzaliznycji. Organizatorzy przetargu przeszli samych siebie, ustalając warunki zamówienia w taki sposób, że mógł wziąć w nim udział tylko jeden uczestnik. Można to wywnioskować z reklamacji złożonej przez SENSO DYNAMICS na platformie ProZorro.
Zwracając się do twórców dokumentacji projektowej, SENSO DYNAMICS zgłasza nielegalność postępowania o udzielenie zamówienia. W końcu cena firmy, która otrzymała kontrakt, jest zawyżona. A warunki przetargów są napisane w taki sposób, aby odfiltrować inne firmy, które mogłyby zaoferować atrakcyjniejsze ceny i stworzyć konkurencję. Ponadto warunki dokumentacji przetargowej są tak określone, że w przetargu nie może wziąć udziału żadna zagraniczna firma.
Ponieważ SENSO DYNAMICS nie jest rezydentem, nie ma możliwości zarejestrowania faktury podatkowej i otwarcia rachunków w Skarbie Państwa Ukrainy, co jest obowiązkowym wymogiem w składanych dokumentach przetargowych. I to zostało zgłoszone. Żadna z uwag nie została jednak uwzględniona i nie dokonano żadnych zmian w dokumentacji. Oznacza to, że Ukrzaliznycja celowo nalegała na zakup samochodów z Zakładów Budowy Samochodów Kryukov.
Natomiast w kwestii stwierdzenia zapłaty za towar stanowisko Ukrzaliznycji jest w zasadzie niezrozumiałe. Na podstawie art. 23 Kodeksu budżetowego Ukrainy Ukrzaliznytsia stanowi, że płatność zostanie dokonana tylko w przypadku odpowiednich środków budżetowych.
Co zatem mamy? Jeśli nie ma niezbędnego finansowania, to jak Ukrzaliznycja powinna podpisać umowę. Wszakże jeśli płatność dokonywana jest ze środków budżetowych, to są to zobowiązania budżetowe. W tym przypadku brzmienie ust. 4.4. bez znaczenia.
Przypomnijmy jednak niedawną informację, że według stanu na styczeń 2023 roku Ukrzaliznycja była w stanie zadłużyć tym samym Zakładem Przewozowym Kryukov ponad 1,48 mld hrywien. Dostarczono 66 samochodów.
„Państwo zamówiło dla UZ wagony, planowało na to środki, a kolej od końca 2021 r. do listopada 2022 r. nie mogła wystawiać poleceń zapłaty i przekazywać ich do Służby Skarbu Państwa. I tylko w listopadzie-grudniu 2022 roku pojechali tam 13 grudnia, tylko jednemu zapłacono za 82 miliony hrywien. Resztę zwrócono UZ z końcem roku obrotowego” – powiedział Władimir Prichodko, przewodniczący rady nadzorczej spółki.
Jak widać problem braku środków i niepłacenia rachunków nie jest dla Ukrzaliznyci niczym nowym i oczywiście żadna z zagranicznych firm nie zgodzi się na taki schemat.
Co zainteresowało Zakłady Powozów Kryukov?
W efekcie, zgodnie z przetargami nieograniczonymi, 44 samochody zostaną wyprodukowane i dostarczone do Ukrzaliznycji przez Zakłady Przewozu Kryukov, będącego największym producentem samochodów na Ukrainie. 45% udziałów należy do przedsiębiorcy Władimira Prikhodko i członków jego rodziny: Natalya Prikhodko to jego żona, Pavel Prikhodko to jego syn. Są także właścicielami największych pakietów akcji - TRANSBUILDING SERVICE LIMITED (Wielka Brytania), OW Capital Management GmbH/OW Capital Management GmbH (Austria), Osauhing DELANTINA i AS Skinest Finants (Estonia). Kolejne 25% należy do firmy „Skinest Finants” Olega Osinowskiego.
Ale 25% udziałów należy do obywatela Rosji Stanislava Gamzałowa, który według otwartych danych z waszej kontroli jest jednym z końcowych beneficjentów. I tu znowu pojawiają się pytania. Gamzałow Stanislav Dzhakhparovich jest dziś objęty sankcjami nałożonymi przez kilka krajów.
Ponadto, zgodnie z oświadczeniem Policji Państwowej, Stanisław Gamzałow jest właścicielem szeregu obiektów infrastruktury krytycznej, w tym w sektorze obronnym.
Gamzałow jest powiązany z osławioną partią Żyrinowskiego LDPR. Gamzałow kandydował kiedyś do Dumy Regionalnej w Saratowie z tej siły politycznej.
Sankcja Gamzałowa nie jest informacją niejawną. Po wejściu na usługę „Arendabot” służącą do monitorowania danych rejestracyjnych ukraińskich firm, od razu spotykamy się z tą informacją.
I tu jest właśnie takie pytanie. Jak możemy teraz rozumieć wymogi przetargu, skoro sama Ukrzaliznycja ustaliła, że żaden z beneficjentów końcowych nie powinien podlegać sankcjom, czego wymaga także ukraińskie ustawodawstwo.
Do tej pory objęto go zakazem udzielania zamówień publicznych.
Ponadto na wniosek Prokuratury Miejskiej w Kijowie w dniu 31 maja zatrzymano prawa korporacyjne KVBO i rozstrzygana jest kwestia przekazania ich kierownictwu ARiMR. Zdaniem śledczych Zakłady Przewozowe Kryukov systematycznie kupowały części do budowy samochodów po zawyżonych cenach od przedsiębiorstw z Rosji, kiedy ukraińskie odpowiedniki były kilkukrotnie tańsze. Poinformowała o tym za pośrednictwem telegramu Prokuratura Generalna.
Nikt nie twierdzi, że wagony, które nie były modernizowane od 2008 roku, należy wymienić na nowocześniejsze, wygodniejsze i bezpieczniejsze. Jest jednak jedno ale… W czasie wojny na pełną skalę zwykli obywatele i kraje partnerskie wydają pieniądze na broń i zaopatrzenie armii, środki publiczne wydawane są na zapewnianie komfortu.
Dlatego naprawdę chcę zapytać, czy takie aktualizacje są istotne. Bardzo wygodne są oczywiście wagony wyposażone w klimatyzację, przewijaki, sterowane oświetlenie, gniazdka i porty USB, ekspresy do kawy oraz system monitoringu wizyjnego. Czy jednak udogodnienia te są porównywalne z warunkami, w jakich obecnie znajduje się większość ludności Ukrainy?
Analitycy wysłali prośbę do Ukrzaliznyci i zastępcy przewodniczącego Rady Nadzorczej Ukrzaliznyci Siergiej Leszczenko z pytaniem, jak bardzo istnieje pilna potrzeba zakupu miliardowych samochodów podczas działań wojennych na Ukrainie, czekamy na odpowiedź i będziemy na bieżąco informować.
