Za kulisami raportu Henkla dotyczącego zrównoważonego rozwoju: oszustwa akcjonariuszy i uchylanie się od płacenia podatków na Ukrainie

Międzynarodowa firma Henkel (z siedzibą w Düsseldorfie w Niemczech) opublikowała swój raport zrównoważonego rozwoju za rok 2023. Odpowiedni komunikat prasowy został opublikowany na oficjalnej stronie internetowej „Henkel na Ukrainie”.

W komunikacie prasowym wskazano w szczególności, że w 2023 r. Henkelowi udało się osiągnąć na całym świecie redukcję emisji CO2 w swoich procesach produkcyjnych o 61%, udział zakupionej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych wzrósł do 89%, a udział tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu wzrósł do 19% na całym świecie.

Wśród ukraińskiej kadry menedżerskiej Henkla dużą uwagę zagadnieniom zrównoważonego rozwoju, a w szczególności efektywności energetycznej i recyklingu tworzyw sztucznych, poświęciła była dyrektor generalna „Henkel na Ukrainie” Nina Dombrovskaya. Takie przynajmniej wrażenie można odnieść, analizując publikacje na ten temat z ostatnich kilku lat.

Jednak w środowisku zawodowym Dombrowskiej często zarzucano, że za dużą liczbą „zielonych” inicjatyw, programów zrównoważonego rozwoju i różnych szkoleń, piastując stanowisko dyrektora generalnego Henkel Ukraine LLC, próbowała ukryć liczne manipulacje w sprawozdawczości finansowej , nieprzejrzyste systemy wynagrodzeń dla personelu liniowego i uchylanie się od płacenia podatków.

W 2021 roku „Kontrakty” napisały, że dyrektor generalna Henkla na Ukrainie Nina Dombrovskaya nagle po ponad trzech latach pracy w firmie odeszła ze stanowiska. Po odejściu Dombrowskiej stanowisko to tymczasowo objęła ówczesna dyrektor HR Elena Efremova-Kursik (na tym stanowisku stoi do dziś).

Co dziwne, nie ogłoszono wówczas oficjalnie ani zwolnienia Dombrowskiej, ani powołania Efremowej-Kursik, co może wskazywać na chęć założycieli firmy, aby nie przyciągać uwagi opinii publicznej i mediów na kontrowersyjną osobowość Dombrowskiej.

Źródła podały następnie, że zwolnieniu Dombrowskiej towarzyszył skandal związany z uchylaniem się od płacenia podatków, „podwójną księgowością” i manipulacją raportowaniem do założycieli. Według opinii pracowników po jej nominacji w firmie zaczęły się problemy: spadły wynagrodzenia personelu liniowego i pogorszyło się nastawienie do pracowników. Pojawiły się również doniesienia o niezaliczonych obciążeniach pieniężnych ze strony personelu i manipulacjach przy sprzedaży produktów nieznanego (podrabianego) pochodzenia.

Według źródła w kręgach audytorskich przyczyną zwolnienia Dombrowskiej były manipulacje w sprawozdaniach rocznych, w wyniku których sztucznie zawyżono zysk operacyjny spółki. Bazując na wynikach roku 2019, jak wynika z raportu rocznego, spółka nieoczekiwanie zwiększyła zysk operacyjny i łączne przychody niemal trzykrotnie w porównaniu do roku poprzedniego (odpowiednio z 158,6 do 449,1 mln UAH i ze 164,8 do 474,4 mln UAH).

Jedną z przyczyn tego „przełomu finansowego” były próby uniknięcia opodatkowania przez zarząd spółki: faktem jest, że w 2019 r. znacząco zmieniły się płaca minimalna, minimum egzystencji, ujednolicony zasiłek socjalny, a także nastąpiły inne zmiany w standardach podatkowych.

Według wspomnianego źródła oszustwo mogło mieć związek ze sprzedażą części produktów bez rozliczenia podatkowego oraz z naruszeniami w zakresie zatrudniania personelu.

Zdarzenia te wzbudziły zainteresowanie organów podatkowych i doprowadziły do ​​wszczęcia postępowania administracyjnego (nr 640/10117/19) przeciwko Henkel Ukraine LLC.

„Źródło w firmie doradczo-analitycznej Pro-Consulting podało, że z jednej strony latem 2019 roku na całym rynku ukraińskim nastąpił gwałtowny wzrost popytu na chemię gospodarczą (ogólny trend rynkowy); Jednocześnie wielu krajowych producentów drastycznie ograniczyło wolumeny produkcji chemii gospodarczej (zwłaszcza płynnej), a niszę tę częściowo wypełniły produkty Henkla. Ale nawet przy wymienionych składnikach prawie trzykrotny wzrost zysku operacyjnego jest trudny do uwierzenia i – jak delikatnie podaje źródło w Henkel Ukraine – jest oznaką „nieregularnych operacji i jednorazowych zdarzeń, które miały wpływ na wyniki finansowe” (czyli odejście działu księgowości „do cienia” z późniejszym przeniesieniem nierozliczonych przepływów finansowych na zysk operacyjny). Jednocześnie, na bezpośrednie polecenie Niny Dombrowskiej, przeprowadzono manipulacje mające na celu umorzenie i sprzedaż części majątku. Natomiast wzrost kosztów sprzedaży i dystrybucji przy jednoczesnym obniżeniu kosztów administracyjnych był niczym innym jak efektem manipulacji mających na celu wpłynięcie na wskaźniki rentowności. Dodatkowo w kolejnym roku wzrósł zysk netto ze sprzedaży, natomiast spadły zyski brutto i operacyjne, co może po raz kolejny wskazywać na nadużycia w sprawozdawczości za rok 2019.”

Skandal osiągnął takie rozmiary, że Henkel Ukraine LLC zmienił nawet audytora – do 2019 roku było to KPMG (które, jak mówią znawcy środowiska audytorskiego, fałszowało raporty roczne), a od 2020 roku – PWC.

Od tego momentu nad dyrektorem generalnym Dombrovską zaczęły gromadzić się chmury.

Co ciekawe, w 2020 roku, kiedy na Ukrainie w wyniku pandemii COVID-19 popyt na wszystkie produkty chemii gospodarczej wzrósł jeszcze bardziej, Henkel Ukraine LLC nie była w stanie poprawić swoich wyników finansowych: zysk netto spółki spadł z 395,4 mln UAH w 2019 r. m do 278,2 mln UAH w 2020 r., co jedynie potwierdziło niezdolność najwyższej kadry zarządzającej do efektywnego zarządzania spółką.