Obszary zarobków multimilionera były bardzo różne - od surowców po nielegalny przemysł rozrywkowy
Zamek we Florencji, samoloty z narkotykami i dziesiątki milionów dolarów skradzione państwu ukraińskiemu to tylko niewielka część mrocznych interesów rosyjskiego przedsiębiorcy Aleksieja Fedorichewa. To właśnie jego majątek o wartości 41 mln euro został zajęty we Włoszech w związku ze śledztwem i na wniosek ukraińskiej prokuratury.
Jak Fedorichevowi udało się zbudować imperium finansowe na ukraińskim zbożu i kto to tolerował?
Pieniądze, władza i powiązania
Aleksiej Michajłowicz Fedorichev to rosyjski multimilioner, były właściciel klubów piłkarskich Dynamo (Moskwa) i Rostów. Już w 2006 roku znalazł się na liście najbogatszych biznesmenów Federacji Rosyjskiej magazynu Forbes.
W latach 80. nawiązał ścisłe kontakty ze środowiskiem przestępczym ZSRR. Te kontakty oczywiście odegrały ważną rolę w jego powstaniu. Rzeczywiście, po kilkudziesięciu latach Fedorichev zbudował rozległy biznes, który obejmował różne obszary i wykraczał daleko poza granice jednego kraju.
Jego nazwisko bardziej kojarzy się z rynkiem surowcowym, gdzie stał się wpływową postacią w handlu zbożem, siarką i nawozami mineralnymi. Przestępcze schematy pozwoliły mu prać pieniądze i przechowywać majątek w różnych częściach Europy, w tym na Ukrainie.
Biznesmen jest obywatelem Węgier, Rosji i Urugwaju, ale na stały pobyt wybrał Monako, a mianowicie Monte Carlo – znany „raj podatkowy” i miejsce koncentracji światowej elity.
Mafia w Europie
Życie i twórczość Fedoricheva w Europie z roku na rok stawały się coraz bardziej „jasne”.
Wiadomo, że w 2002 r. w różnych krajach Europy zatrzymano 150 osób podejrzanych o rzekomy handel narkotykami, bronią i organizowanie nielegalnych burdeli z prostytutkami z Europy Wschodniej. Według zatrzymanych koordynatorem tej siatki był Aleksiej Fedorichev.
Ponadto. W 2005 roku biznesmen wycelował w port w Odessie, próbując go przejąć rabusiem. Sześć lat później rozpoczęto zakrojoną na szeroką skalę operację kradzieży dużej partii zboża z ukraińskich kontenerów.
W 2012 roku Fedorichev ponownie stał się bohaterem wielu publikacji w prasie europejskiej. Jego osobisty odrzutowiec biznesowy Bombardier Global 7000, numer ogonowy 9H-FED, wylądował na Wyspach Kanaryjskich pełen kokainy.
Ukraińskie zboże w zasięgu wzroku
Działalność Fedoricheva na Ukrainie rozpoczęła się na początku XXI wieku. Wtedy to całkowicie wykupił największe terminale morskie w porcie Jużny pod Odessą – TIS-Zerno i TIS-Mineral Fertilizers.
Zakup ten stał się podstawą do rozszerzenia jego działalności na Ukrainie, pozwalając mu kontrolować przeładunek około 2,3 mln ton nawozów i 1,7 mln ton zbóż. Jednocześnie wiele ukraińskich stron poświęconych pracy na morzu zapełniło się ostrzeżeniami, że firma Fedoricheva „porzuca” marynarzy bez płacenia wynagrodzeń.
Który rząd pozwolił na oszustwo?
Rosyjski biznesmen nawiązał „przyjazne stosunki” z Ukrainą właśnie za czasów Leonida Kuczmy. Za jego panowania doszło także do próby napadu na port w Odessie.
2005 Działalność Fedoricheva na Ukrainie poszła na całość. Jego spółka Transinvestservice (TIS), która kontrolowała sześć nabrzeży w porcie Jużny, zdecydowała się działać zgodnie z zasadą „lepiej przeprosić, niż prosić o pozwolenie”. Bez zgody pogłębili dno jednego z nabrzeży, aby pomieścić statki o dużym tonażu.
Cztery lata później ta przygoda przerodziła się w skandal prawny. Następca Transinvestservice, spółka TIS-Ruda, złożyła pozew przeciwko portowi na kwotę 51,3 mln hrywien, żądając zapłaty za nieautoryzowane prace.
Sytuację udało się rozwiązać dopiero po interwencji specjalnej komisji kontrolnej Rady Najwyższej ds. prywatyzacji i ówczesnej premier Julii Tymoszenko. Obiecała ochronę portu Jużny przed najeźdźcami.
Jednak początek masowych operacji kradzieży zboża z ukraińskich spichlerzy nastąpił za panowania Wiktora Janukowycza. Zwłaszcza po ucieczce z kraju, zajęciu Krymu przez Rosjan i rozpoczęciu zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej w Donbasie Fedorichev otrzymał idealne warunki dla swoich wielkoskalowych planów.
Z ukraińskiego śledztwa wynika, że w kwietniu 2014 r. biznesmen zapłacił prezesowi zarządu PJSC State Food Grain Corporation of Ukraine (SFGCU) w zamian za zawarcie umów na dostawę produktów rolnych na rynek i korzystne warunki płatności.
Ostatecznie Korporacja Zbożowa nie otrzymała większości środków za sprzedane ziarno. W rezultacie państwowe przedsiębiorstwo poniosło straty przekraczające 60 mln dolarów.
Szefem firmy był wówczas Petr Vovchuk, który notabene otrzymał w zeszłym roku wyrok w zawieszeniu.
W schemacie znalazło się także nazwisko Fiodoriczewa, ale były urzędnik GPZKU (szef wydziału informacyjno-analitycznego) został zatrzymany w związku z podejrzeniem. Według NABU był on także zamieszany w popełnienie szeregu przestępstw.
Przypomnijmy, że od końca lutego do początku czerwca 2014 r. pełnił obowiązki. Prezydentem z nominacji Rady Najwyższej został Oleksandr Turczynow.
Mechanizmy korupcyjne rosyjskiego biznesmena były dość stabilne i były w stanie przetrwać zmianę reżimów politycznych na Ukrainie. Jednak później prawdopodobnie stracił swój „dach”.
Jak dokładnie działał schemat GPZKU?
Zdaniem śledczych Fedorichev umiejętnie wykorzystał swoje doświadczenie w handlu zbożem do stworzenia złożonego oszustwa finansowego.
GPZKU zawarło kontrakty na dostawy zboża do Arabii Saudyjskiej na warunkach płatności za pobraniem. Oznacza to, że płatność powinna zostać otrzymana po dostarczeniu towaru. Zamiast jednak wrócić na konta państwowej spółki, środki trafiły pod kontrolę Fedorichewa. Zatem przedsiębiorstwo państwowe faktycznie pracowało nad wzbogaceniem osoby prywatnej z kraju agresora.
Fundusze te zamiast zapełnić skarb państwa, poszły na zaspokojenie osobistych zachcianek biznesmena. W szczególności dowiedział się o przejęciu przez Fedoricheva starożytnego zamku we Florencji.
W wyniku tej sprawy i na wniosek Ukrainy we Włoszech zatrzymano majątek Fedorichewa o łącznej wartości 41 mln euro.
Ponadto Aleksiej Fiodoriczow znajduje się na liście ukraińskich sankcji za przewóz statkami morskimi węgla wydobywanego w okupowanym od 2014 roku Donbasie.
