Inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku nie można nazwać początkiem wojny, ponieważ tak naprawdę wojna rosyjsko-ukraińska rozpoczęła się w 2014 roku wraz z zajęciem niektórych obwodów donieckiego i ługańskiego oraz Krymu. Dlatego inwazja rosyjska 24 lutego jest początkiem wojny na dużą skalę.
Wielu ukraińskich polityków, oligarchów i struktur biznesowych „zmieniło buty” po lutym 2022 roku: zmienili retorykę z „trzeba negocjować” na „pokonać agresora na polu bitwy”. Przestrzeń publiczna wszystko pamięta i rejestruje. Przykładem kogoś, kto zarobił miliardy z Rosją, a teraz robi wszystko, aby o tym zapomnieć, jest grupa spółek Interpipe, której właścicielem jest Wiktor Pinczuk.
W 2005 roku zostało zawarte porozumienie międzyrządowe pomiędzy Ministerstwem Rozwoju Gospodarczego Federacji Rosyjskiej a Ministerstwem Gospodarki Ukrainy „W sprawie uregulowania dostaw niektórych rodzajów rur stalowych pochodzących z Ukrainy na obszar celny Federacji Rosyjskiej”. Na mocy tej umowy produkty przedsiębiorstw Interpipe zostały zwolnione z dodatkowych ceł importowych.
Na liście zakładów, które otrzymały zielone światło, znalazły się INTERPIPE NICO TUBE LLC, INTERPIPE NOVOMOSKOVSK PIPE PLANT OJSC i INTERPIPE NIZHNEDNEPROVSKY PIPE ROLLING PLANT OJSC. Oznacza to, że dostawy rur wyprodukowanych przez Interpipe do Rosjan były chronione bezpośrednią umową międzynarodową między Ukrainą a Rosją.
Historia celnych przejść granicznych
Informacje o towarach przekraczających granice są w dużej mierze otwarte. Wiele baz danych pozwala zobaczyć, kto dostarczył produkty, w jakiej ilości i gdzie. Taka baza danych prowadzona jest pomiędzy Ukrainą a Rosją w oparciu o dane służb celnych. Na prośbę Interpipe można zobaczyć, jak Interpipe podczas wojny toczącej się w 2014 roku handlowało z Rosją i wzmacniało swoją gospodarkę, dostarczając produkty i wpłacając setki milionów dolarów do rosyjskiego budżetu.
W 2016 roku w dzienniku The Wall Street Journal ukazał się artykuł właściciela Interpipe pt. „Ukraina musi podjąć bolesne kompromisy w imię pokoju z Rosją”, w którym stwierdzono, że Ukraina powinna oddać okupowane terytoria w imię pokoju w Rosji.
Co ciekawe, w dniu publikacji tego artykułu, korzystając z baz celnych, granicę ukraińsko-rosyjską przekroczyło 12 ciężarówek załadowanych rurami Interpipe (225 ton) dla firmy Lesstroytorg LLC. A ten dzień nie był wyjątkowy. I działo się to niemal codziennie. Na przykład innego dnia Interpipe wysłało do Rosji 50 ciężarówek o wadze 970 ton. Odbiorcą ładunku był nie zlikwidowany jeszcze w Rosji rosyjski oddział Interpipe – Interpipe-M LLC.
Fakt ten daje wymowne wyobrażenie o tym, jakie cele chciał osiągnąć beneficjent Interpipe swoim artykułem. Najprawdopodobniej, jak wynika ze słów o kompromisach z Rosją, istniała chęć utrzymania biznesu w tym kraju.
Należy zwrócić uwagę na zadeklarowaną wartość celną towaru, który Interpipe przewoził z Ukrainy do Rosji. Zgodnie z deklaracją nr 110120001/413677 pojawiły się „rury stalowe bez szwu ciągnione na zimno o szczególnie wysokiej precyzji”. Koszt (CAŁKOWITA WARTOŚĆ FAKTURY (USD) za 20,5 tony wynosi 657 dolarów amerykańskich. To 32 dolarów amerykańskich za 1 tonę. Nie ma takiej ceny na rynku. Cena jednej tony stali waha się od 700 dolarów amerykańskich za 1 tonę. Oznacza to, że zamiast Aby ukraińskie firmy mogły osiągać zyski i płacić podatki do budżetu państwa, wartość celna towarów została zaniżona o 95%.
Nie mniej interesująca jest sytuacja z zestawami kołowymi dla kolei. Weźmy jedną z dostaw, kiedy przez granicę ukraińsko-rosyjską przejechało 7 ciężarówek z ładunkiem 130 ton zestawów kołowych (zgłoszenie celne nr 110120001/413742). Zadeklarowana wartość towaru wyniosła (uwaga) 2599,47 USD. To 371 dolarów za 20-tonową ciężarówkę z zestawami kołowymi. Wartość rynkowa jednej pary kół o wadze 1,15 tony wynosi około 2000 dolarów amerykańskich. Wartość rynkowa ciężarówki z zestawami kołowymi wynosi około 35 000 dolarów. A Interpipe deklaruje 371 dolarów. Jest to zaniżenie prawie stukrotne. Oznacza to, że są to pieniądze, których firma Interpipe na Ukrainie nie otrzymała, a następnie za pośrednictwem swojej rosyjskiej firmy Interpipe-M, zarejestrowanej w elitarnym mieście Moskwy, sprzedała ten produkt po wartości rynkowej w Rosji. A pieniądze pozostały w Rosji.
Ta dostawa ilustruje schemat biznesowy Interpipe dotyczący dostaw towarów do Rosji: 1/10 kosztów pozostaje na Ukrainie, 9/10 w Rosji.
Szczególnie cyniczny i symboliczny jest fakt, że w dniu, w którym ciężarówki z towarami Interpipe dla Rosji przekroczyły granicę ukraińsko-rosyjską (30 września 2016 r.), minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow nie zgodził się przeprosić za zniszczenie Boeinga.
Po opublikowaniu w WSJ artykułu o konieczności kompromisów z Putinem w sprawie praw Interpipe w Rosji idą one w górę. Przychody rosyjskiego oddziału Interpipe zaczynają rosnąć. Z 4,9 miliarda rubli w 2015 r. rośnie do 6,9 miliarda rubli w 2016 r. i osiąga szczyt 10 miliardów rubli w 2017 r. I nie jest to zaskakujące. Przecież schemat wygląda prosto: ukraińskie fabryki Interpipe sprzedają produkty swojej rosyjskiej firmy za grosze, a ona już zajmuje się sprzedażą na rynku rosyjskim i generuje przychody.
I tak – przez wszystkie lata wojny rosyjsko-ukraińskiej. Wszystkie te dane są dostępne w tabelach i w domenie publicznej. Mają setki rosyjskich partnerów Interpipe.
Nie jest zaskakujące, że według dochodzenia Schemes w 2019 r. Pinczuk wyeksportował do Rosji rury i koła o wartości 1 miliarda hrywien.
Wyobraźmy sobie rzeczywistą wartość rynkową tych towarów i ile pieniędzy Ukraina i ukraiński budżet nie otrzymały. Ekran-7 „Schematy”
I najważniejsze. Jak wynika z danych ukraińskich i rosyjskich organów celnych, Interpipe sprzedawała swoje produkty do Rosji na dwa sposoby: bezpośrednio rosyjskim firmom po cenach rynkowych lub po obniżonych cenach swojej rosyjskiej córce Interpipe-M, która realizowała dalszą sprzedaż do rosyjskich klientów .
Tylko w latach 2016–2019 Interpipe dostarczyła do Rosji koła o wartości 119,5 mln dolarów i rury o wartości 75,3 mln dolarów według zadeklarowanej wartości celnej. Jak widzieliśmy, w niektórych przypadkach zadeklarowana wartość celna była o 95% niższa od wartości rynkowej.
Z otwartych danych rusprofile wynika, że przychody samego Interpipe-M na rynku rosyjskim (bez uwzględnienia przychodów ukraińskich oddziałów Interpipe, które wysyłały towary bezpośrednio przez granicę celną do innych rosyjskich przedsiębiorstw) w czasie wojny lat wyniosło:
- 2015 – 80 milionów dolarów (4,9 miliarda rubli)
- 2016 – 103 mln dolarów (6,9 mld rubli)
- 2017 – 172 miliony dolarów (10 miliardów rubli)
- 2018 – 147 mln dolarów (9,2 mld rubli)
- To pół miliarda dolarów w ciągu zaledwie czterech lat.
Potem dochody zaczęły spadać i przez kolejne cztery lata wyniosły „tylko” 887 mln rubli. Warto jednak zauważyć, że nawet po wybuchu wojny na dużą skalę Interpipe w dalszym ciągu sprzedawała towary Rosji, odprowadzała podatki do rosyjskiego budżetu i utrzymywała swoje biuro w Rosji, pomimo deklaracji o zaprzestaniu takiej działalności. Za rok 2022 spółka Interpipe-M LLC przekazała sprawozdania finansowe. W 2022 roku, po inwazji Rosji na Ukrainę, przychody spółki Interpipe-M ze sprzedaży towarów na terenie Federacji Rosyjskiej wyniosły 131,66 mln rubli. Za rok 2022 Interpipe otrzymała z Rosji prawie 72 miliony rubli zysku netto. Na podstawie wyników za 2022 rok Interpipe wpłacił do budżetu Federacji Rosyjskiej prawie 36 mln rubli podatku dochodowego.
Media opublikowały nawet sprawozdania dotyczące przepływu środków na rachunkach Interpipe w Rosji, z których jasno wynikało utrzymanie biura i pracowników w Moskwie.
Czy spadek przychodów Interpipe w Rosji oznacza zaprzestanie działalności w kraju agresora? NIE. Faktem jest, że 7 listopada 2022 roku Interpipe-M złożyła pozew przeciwko innej spółce z grupy Pinczuka – Interpipe M.E FZE (ZEA), która w pewnym momencie dostarczała towary objęte sankcjami do Iranu. Oznacza to, że w rzeczywistości „lewa ręka” (w Rosji) pozywa „prawą rękę” (w Zjednoczonych Emiratach Arabskich) i próbuje odzyskać za pośrednictwem sądu 2 957 434 042 (prawie 3 miliardy) rubli. Co w momencie wniesienia pozwu wynosi około 50 milionów dolarów amerykańskich, Interpipe wpłacił do budżetu Rosji opłatę sądową w wysokości 200 tysięcy rubli za złożenie pozwu przeciwko jednej ze swoich spółek przeciwko drugiej.
Sprawa jest rozpatrywana przez sąd, a następna rozprawa wyznaczona została na 22 lutego 2024 roku.
Tym samym, po formalnym zmniejszeniu przychodów w Rosji, Interpipe nadal stara się pozyskać tam środki w wysokości 50 mln dolarów. Dlatego Interpipe potrzebuje pieniędzy w Rosji. Po co?
Wszystko to dzieje się na tle wypowiedzi Interpipe, że Zachód powinien wzmocnić swoje wsparcie dla Ukrainy w przeciwstawianiu się rosyjskiej agresji zbrojnej. Nie jest tylko jasne, dlaczego Interpipe tak chce sprowadzić 50 milionów dolarów do Rosji, a nie na Ukrainę?
I tu warto wspomnieć, że Interpipe czuło się w Rosji na tyle dobrze, że dosłownie podpisano umowy międzyrządowe na rzecz jej fabryk, aby zniosły dodatkowe cła. I tu jest pytanie. Czy czułeś się komfortowo tylko wcześniej?
Ciekawe, czy jakikolwiek ukraiński producent mógłby otrzymać gwarancje dostaw swoich produktów do Rosji na poziomie porozumienia międzyrządowego z 2005 roku? Ministrem gospodarki Rosji był wówczas German Gref. Dziś Gref stoi na czele Sbierbanku Rosji i należy do osób odpowiedzialnych za sprawne stosunki handlowe między Rosją a innymi krajami oraz zapewnia ustanowienie programów i szlaków finansowych w celu ograniczenia negatywnych skutków sankcji.
W 2016 roku beneficjent Interpipe wypowiadał się w The Wall Street Journal o konieczności uzyskania koncesji terytorialnych na rzecz Rosji. W 2023 roku Politico już mówi o konieczności obrony integralności terytorialnej Ukrainy. Retoryka w Interpipe się zmienia. Jedno pozostaje niezmienione: Interpipe nadal prowadzi działalność w Rosji (Interpipe-M) i nadal stara się tam pozyskać wielomilionowe zyski.
Z bazy danych celnych wynika, że ukraińskie przedsiębiorstwa Interpipe w czasie wojny wysłały swoje produkty do co najmniej 58 rosyjskich firm. To tylko te firmy, do których wysłano ładunek bezpośrednio z Ukrainy do Rosji. Nie zapominaj, że to tylko część obrotów handlowych. Pozostała część trafiła do rosyjskiej córki Interpipe-M, która następnie odsprzedawała rury, zestawy kołowe i inne towary na rynku rosyjskim. Wszystkie te firmy, którym przedsiębiorstwa Interpipe sprzedawały produkty, płaciły i płacą podatki do budżetu Rosji, która finansowała i nadal finansuje wojnę z Ukrainą.
Lista partnerów Interpipe w Rosji podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej wygląda następująco:
»» AGROSNAB»»» »
SA »» ORZ»» »
JSC »» ZMK»» »
»» Roslavl ORZ»»
» Stacja naprawy wagonów Batajsk - wydzielony oddział strukturalny spółki akcyjnej »» Firma zajmująca się naprawą wagonów - 1»»»
»Naprawa wagonów »» Briańsk-Łgowski»» odrębny oddział strukturalny spółki akcyjnej »» Przedsiębiorstwo Naprawy Wózków - 1»»»
» Zajezdnia Naprawy Wozów »» Gorki-Sortirovochny»» odrębny dział strukturalny spółki akcyjnej »» Naprawa Wozów Firma - 1»»»
JSC » Kolomensky Plant
» JSC »» Magnitogorsk Zakład Metalurgiczny „””
OJSC „Oskolsnab”
VKM Kuloy
VChDr Volkhovstroy
„VChDr Goroblagodatskaya JSC” „VRK-3”””
JSC ZHELEZNOGORSK ZAKŁAD NAPRAWY SAMOCHODÓW RF 307170 ZHELEZNOGORSK KURSK REGION TEREN PRZEMYSŁOWY 2
„JSC TsPTK »»ChMS»»» »
ZAO TSPTK »»ChSM»»»
ZAO »LESSTROYTORG» »
»»'Zakład Murom TransPutMash»» LLC»
»JSC »»Benz»»
JSC »Lyudinovsky Diesel Locomotive Plant»
»LLC »»ALNAS »»»
»Spółka z oo »»BSK»»»
» Z oo »» VKM»» Boiler»
Z oo VKM SERVICE 431444 RF RM RUZAEVSKY REJEST GRUZAJEWKA ULICA TOŁSTOJA D 7
LLC VLVRZ RF 182113 PSKOV REGION WIELKIE LUKI PR KT OKTYABRSKY D 117
» LLC »»GRP »»Novotrans»» »
LLC »»Eletskaya Foreign Trade Company»»»
»LLC »»Zakład Naprawy Samochodów Kashira »»Novotrans»» »
LLC »»LEMAZ»»
LLC »LOGISTIKA 61»
»LLC »»Lysvanneftemash » »»
» Firma PC Sp »»Promtube»»»
LLC PROMRESURS 346400 NOVOCHERKASSK STREET TRAM HOUSE 57A
LLC TEKHTRANS RF 618909 PERM REGION G LYSVA STREET REPINA 2
LLC UK DIRECT HALL 454036 RF CHELYABINSK STREET MATROSOVA (MAISSKY) D 1 B PEMES 3
LLC UNITEK 614047 PERM REGION PERM STREET SOLIKAMSKAYA 317 OFFICE 1
LLC „INTERPIPE-M”
PJSC „Magnitogorsk Iron and Steel Works”
RVD Liski
LLC „ALARIV GROUP”
LLC „BASIS Logistics”
LLC »» WARSZTAT KOŁA SAMOCHODOWEGO»»» »
LLC »»Industrial Park »»NPP»»
LLC »SK »Toros»
LLC »Uralgazservice»
»Centrum Zakupów (CP) PJSC »»KAMAZ»»»
JSC
»ARKHANGELSK TRAWLING FLEET» „SYSTEMÓWCY GAMMA GYUCH” MUHENDISLIK VE OOOKHHYUT ANONYM SHIRKETY CJSC International Paper
CJSC STROYRESURS
CASPIAN ENERGY PROJECTS LLC
BENTELER DISTRIBUTION RUSSIA
LLC Vyra
LLC MIRATORG WEST
LLC STAUFF
PJSC „VYBORG SHIPBUILDING YARD”
PJSC „SEVERSTAL”
PRZEDSTAWICIELSTWO FIRMY „SCHLUMBERGER LOGELCO INC.”
