Państwowy UGB (dawniej Ukrgasbank) przeprowadził kilka kontrowersyjnych przetargów, m.in. zamówił film reklamowy za 3,65 mln hrywien, czyli prawie 90 tys. dolarów.
Jednocześnie przetarg odbył się bez przetargu nieograniczonego. Bank zamówił także usługę wsparcia oprogramowania Oracle, za co był gotowy zapłacić 25,696 mln UAH, ale aukcja zakończyła się kwotą 13,4 mln UAH.
Należy zauważyć, że wzmożone zainteresowanie zakupami UGB wynikało z faktu, że postanowili oni zmienić pozycjonowanie marki i tożsamości korporacyjnej podczas wojny na pełną skalę.
„Pytania te wiążą się z faktem, że po pierwsze, bank państwowy z jakiegoś powodu zdecydował się na zmianę stylizacji w środku wojny, kiedy pieniądze mogły przydać się na ważniejsze sprawy. Po drugie, nie wiadomo, jak obliczyć efekt tego działania. No i po trzecie, nie jest faktem, że wszystkie pieniądze pójdą na zmianę stylizacji, a nie, przepraszam, na łapówki, jak to już nie raz się zdarzało” – czytamy w materiale.
Reklama za 90 tysięcy dolarów
W jednym z najbardziej podejrzanych przetargów ogłoszonych przez UGB autorzy materiału nazywają zamówienie jednego filmu wideo o długości do 45 sekund za 3,65 mln hrywien – „czyli prawie 90 tysięcy dolarów”. Co więcej, bez konkurencyjnej procedury udzielania zamówień.
„Kiedyś słynna performerka Olya Polyakova skarżyła się (a może przechwalała się), że najdroższy teledysk w jej karierze kosztował ją 100 tysięcy dolarów. Teledysk do jej piosenki „The Ice Has Been Broken” nakręcił słynny (i bardzo drogi) reżyser teledysków Alan Badoev. Cykl produkcyjny 6-minutowego wideo trwał kilka miesięcy, w filmie wykorzystano dużo grafiki komputerowej, a w jego realizacji brały udział także światowej klasy gwiazdy łyżwiarstwa figurowego. Jak widzimy, Ukrgasbank znacznie wyprzedził Polyakovą. Koszt sekundy filmu reklamowego jest 7 razy droższy niż sekunda filmu piosenkarza” – zauważają analitycy.
Jednocześnie podkreśla się, że nie można nie zaniepokoić się faktem, że przetarg Ukrgasbanku odbył się jako „zakup bez użycia systemu elektronicznego”. To znaczy bez otwartej licytacji.
„Zgodnie z decyzją rządu w tym trybie można nabyć usługi o wartości jedynie do 1,5 mln hrywien – w przeciwnym razie przetargi są otwarte. Co prawda w uchwale zawarto zapis, że droższe zakupy bez systemu elektronicznego są możliwe „w przypadku, gdy dzieło, towar lub usługa może zostać wykonana, dostarczona lub dostarczona wyłącznie przez określony podmiot gospodarczy”. Jednak ta sama uchwała zawiera wyczerpujący wykaz okoliczności, w których możliwe jest naruszenie podstawowej procedury. Ciekawe, co może być takiego wyjątkowego w performerze – Tabasco Worldwide LLC (agencja reklamowa Tabasco), że Ukrgasbank powinien zamówić wideo tylko dla niego?” – podkreśla materiał.
Jego autorzy podkreślają, że ewentualny argument o konieczności ochrony praw własności intelektualnej wygląda słabo - w końcu Ukrgasbank kupił w zeszłym roku prawa do własności intelektualnej scenariusza wideo za 70 tysięcy hrywien od tej samej Tabasco Worldwide LLC. „Potem, nawiasem mówiąc, zlecił tej firmie opracowanie aktualizacji swojej marki i strategii komunikacji, także za ogromne pieniądze – 3,994 mln hrywien” – wspominają.
Należy zauważyć, że reklama również raczej nie stanie się „dziełem sztuki”, przy tworzeniu którego dozwolone są również zakupy bez systemu elektronicznego. Ich zdaniem argument o „braku konkurencji ze względów technicznych” również jest nie do utrzymania – wszak na Ukrainie istnieją „setki przyzwoitych agencji, które są w stanie wyprodukować wysokiej jakości filmy reklamowe”.
Ponadto podkreśla się, że cenniki innych firm „nie są aż tak drakońskie”.
„Warto zauważyć, że – jak pisze Our Money – inna firma należąca do właścicieli Tabasco Worldwide LLC, Sigma UA, również lubi wygrywać wielomilionowe przetargi rządowe i to także według procedury z jednym uczestnikiem” – wspominają.
Dziesiątki milionów na usługi wsparcia oprogramowania
Kolejnym wątpliwym przetargiem są usługi wsparcia oprogramowania Oracle, obejmujące 42 zestawy dla 5 różnych typów oprogramowania. Przetarg jest o tyle ciekawy, że przy oczekiwanym koszcie podanym przez bank na poziomie 25,696 mln hrywien, aukcja została zamknięta kwotą 13,4 mln hrywien.
Zwycięzcą przedmiotowej aukcji została spółka Intrasystems LLC. Firma ta znana jest z udziału i zwycięstw w licznych przetargach ogłaszanych przez różne agencje rządowe i przedsiębiorstwa:
- „Ukrtransgaz”;
- „Ukrenergo”;
- NABU itp.
„Ukrgasbank również ma z nią bliskie stosunki. Sądząc po danych Prozorro, bank wielokrotnie kupował od tej firmy sprzęt, oprogramowanie i usługi służące do jego aktualizacji. W 2023 roku Ukrgasbank zakupił od Intrasystems absolutnie identyczne usługi wsparcia technicznego (aktualizacji) tego samego oprogramowania Oracle, co podczas wspomnianego przetargu w lipcu 2024 roku (z tą różnicą, że w 2023 roku zakupiono nie 42, a 33 zestawy)” – mówią analitycy.
Zauważają: przetarg różni się zasadniczo tym, że w szczególności w ubiegłorocznym przetargu, w odróżnieniu od przetargu z 2024 r., zamówienie miało status: „bez wykorzystania systemu elektronicznego”.
Ponadto, jak wynika z danych zawartych w dokumentacji przetargowej, pieniądze, które Ukrgasbank wydał na obsługę 1 kopii oprogramowania w 2023 r. w przetargu z jednym uczestnikiem, były średnio 1,6 razy wyższe niż w tym roku.
„No cóż, prosta matematyka… pokazuje nam różnicę – około 6,5 miliona hrywien nadpłaty Ukrgasbanku za oprogramowanie w 2023 roku. Plus potencjalna nadpłata o kolejne 10 mln UAH, która mogłaby nastąpić w tym roku, gdyby przetarg nie był konkurencyjny, ustalona przez urzędników banku. Tyle o zakupach „bez użycia systemu elektronicznego”, oto film za 3,65 mln od jednego uczestnika” – podsumowuje materiał.
Kolejną wątpliwą pozycją banku państwowego jest wydatek 7,85 mln hrywien na zasypywanie mediów komunikatami o zmianie stylizacji. Plany były „napoleońskie”:
- 6 czasopism ogólnoukraińskich;
- 29 regionalnych mediów drukowanych;
- 9 globalnych i 21 lokalnych kanałów telewizyjnych;
- 109 publikacji internetowych.
W wyniku transakcji przeprowadzonej w dniu 26 lutego 2024 r. kwota ta spadła do 6,398 mln UAH. Zwycięzcą została firma Alt Media LLC.
„Wybór niektórych platform reklamowych od razu wzbudził pytanie - w szczególności lista zawiera publikacje roczne, których data wydania raczej nie zbiegnie się ze szczytem samej zmiany stylizacji, a wersje internetowe nadal zawierają publikacje z zeszłego roku. Na stronach internetowych niektórych zadeklarowanych zasobów informacje o zmianie stylizacji Ukrgasbanku prezentowane są w formie regularnych wiadomości – czyli bez banera reklamowego” – czytamy w materiale.
Podkreśla się także, że o jednym z zapowiadanych magazynów – „Gromadzie” nikt nie wie. A Ukrgasbank zgodził się zapłacić mu prawie 100 tysięcy hrywien za publikację na ostatniej stronie tytułowej i połowę tej kwoty za publikacje „wewnętrzne”.
„Z trzydziestu kolegów, z którymi przeprowadzono wywiady, żaden nigdy o nim nie słyszał. Tak jak, jak się wydaje, nie słyszał o wszechobecnym Google, który na żądanie „magazynu Hromada” w różnych kombinacjach zwraca wszystko – od publikacji na Węgrzech po magazyn z XIX wieku, ale nie platformę, na której mógłby reklamować swoje zmiana stylizacji Ukrgasbanku. Być może jest to jakaś tajna publikacja dla bankierów, której publikacja podnosi rating banku aż do nieba. Jednym słowem to zagadka” – mówią analitycy.
Wydatki na pamiątki i tajnych klientów
Autor materiału wyraził także wątpliwości co do wydatków banku na pamiątki. Na przykład przetarg Ukrgasbanku na „Wskaźniki i naklejki informacyjne”.
„Cena znaków „Tryb pracy” w rozstrzygniętym przetargu to 508 UAH, ale na rynku można znaleźć całkiem przyzwoite za 300+ UAH i to nawet nie jest hurtowe. Z drugiej strony, teraz wydaje się, że nie jest to dokładnie „Ukrgasbank”, ale „eko bank UGB”, który może nie zadowolić się teraz plastikową tabliczką, ale tylko metalową z wygrawerowanymi literami. Albo np. bluza z kapturem za 777 UAH według przetargu „Markowa Odzież”. A na rynku cena zaczyna się od 250 UAH” – twierdzą analitycy.
Kolejną interesującą warstwą przetargów są „nieco przesadne” usługi promocji w Internecie w czasie wojny na pełną skalę. Zwłaszcza:
Usługi SMM, przewidywany koszt 1,65 mln UAH.
Usługi zakładania i zamieszczania informacji w zasobach Internetu, za które zaoferowano 800 tys. UAH.
Umieszczenie materiałów informacyjnych i reklamowych w Internecie, za co Ukrgasbank był skłonny zapłacić 9,25 mln UAH.
„A o „usługach tajemniczego klienta” jeszcze nie wspomnieliśmy, za które Ukrgasbank był gotowy zapłacić 1,45 mln, a za „usługi myjni samochodowej” planowane było 450 tys. hrywien (wynik był tańszy, ale wciąż gdzieś 1200 hrywien miesięcznie samochód) – podsumowali autorzy materiału. Uwaga: do kierownictwa Ukrgasbanku zwrócono się z prośbą „w sprawie oceny efektywności wszystkich tych usług, ich wykonalności w czasie wojny, a także niezrozumiałych nadpłat w przetargach z jednym uczestnikiem”. Jednakże nie otrzymano żadnej odpowiedzi.
