Emerytury i wynagrodzenia obywateli są jednym z najważniejszych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, na podstawie którego sporządzany jest budżet państwa, określany jest poziom wypłacalności ludności, stawki za media i ceny towarów socjalnych znaczenie są regulowane.
Co roku rząd Ukrainy dokonuje rewizji płacy minimalnej, płacy wystarczającej na utrzymanie obywateli, a także indeksuje emerytury i wynagrodzenia urzędników służby cywilnej.
Indeksacja emerytur ukraińskich emerytów w 2024 roku
Z opublikowanych danych Opendatabot, powołujących się na informacje Funduszu Emerytalnego Ukrainy, wynika, że na początku 2024 roku liczba emerytów na Ukrainie wyniosła 10 516 537 osób. Z nich:
– 51% emerytów otrzymywało emeryturę poniżej 4 tys. hrywien.
– 30% emerytów otrzymywało emeryturę wyższą lub równą średniej emeryturze, która na początku 2024 r. wynosiła 5385,25 hrywien.
Od 1 stycznia minimalna emerytura na Ukrainie wzrosła z 2093 hrywien do 2361 hrywien. Ponadto od 1 marca 2024 r. przeprowadzono kolejną waloryzację emerytur.
Przeliczenie emerytur w 2024 r. odbywa się w 3 etapach:
– W styczniu 2024 r. nastąpił wzrost wypłat na rzecz osób pobierających emerytury minimalne i maksymalne, związany ze zmianą wysokości minimum egzystencji.
– W styczniu i lipcu 2024 r. emerytury zostaną przeniesione na osoby pobierające minimalną emeryturę wynoszącą 65 lat przy pełnym ubezpieczeniu: dla mężczyzn z 35-letnim stażem pracy i kobiet z 30-letnim stażem pracy.
– W marcu 2024 r. podwyższono emerytury wszystkim osobom objętym nową waloryzacją.
Podwyżka emerytur od 1 marca 2024 r
W marcu kwotę wypłat przekazano 9,5 mln emerytów cywilnych, 600 tys. emerytów organów ścigania i 100 tys. pobierających rentę inwalidzką w związku z katastrofą w Czarnobylu. Przeliczeniem objęto 20,8 tys. naukowców, urzędników, pracowników samorządowych, których emerytury i renty nie były wcześniej indeksowane, a także tych, którzy znaleźli się na indeksowanej liście dopiero w ciągu ostatnich dwóch lat. Ich wypłaty wzrosły do maksymalnej kwoty emerytury przewidzianej w ustawie, bez uwzględnienia dodatków.
Po waloryzacji średnie wypłaty wzrosły o 322 hrywien, co przełożyło się na wzrost przeciętnej emerytury z 5395 do 5717 hrywien. Wzrost kwoty świadczeń jest ograniczony do 1500 hrywien dla wszystkich emerytów i rencistów oraz odbiorców świadczeń ubezpieczeniowych, niezależnie od ich kategorii. Należy zauważyć, że w każdym obliczeniu wzrost wyniósł co najmniej 100 hrywien.
Według Funduszu Emerytalnego minimalne emerytury dla personelu wojskowego niepełnosprawnego w wyniku wojny zostały podwyższone 1,0796:
— I grupa inwalidzka: kwota świadczeń wynosi 6493,72 UAH (poprzednio 6014,93 UAH);
— II grupa niepełnosprawności: kwota wzrosła do 5.957,41 UAH (wobec 5.518,17 UAH);
— 3. grupa inwalidzka: emerytura wzrosła do 5.680,87 UAH (wobec 5.262,01 UAH).
W przypadku pozostałych osób niepełnosprawnych emerytury i renty uległy zmianie:
— I grupa inwalidzka: 5950,96 UAH (poprzednio 5512,19 UAH)
— II grupa inwalidzka: 5680,87 UAH (wobec 5262,01 UAH)
— III grupa inwalidzka: 5409,49 UAH (wobec 5010,64 UAH)
Minimalne renty inwalidzkie spowodowane katastrofą w Czarnobylu zmieniły się następująco:
– I grupa inwalidzka: 8839,20 UAH (poprzednio 8187,48 UAH)
– II grupa inwalidzka: 7071,36 UAH (wobec 6549,98 UAH)
– III grupa inwalidzka: 5450,85 UAH (wobec 5048,95 UAH)
– dzieci niepełnosprawne: 5450,85 UAH (wobec 5048,95 UAH)
„To już trzeci raz, kiedy nasz rząd podniósł świadczenia emerytalne od rozpoczęcia wojny na pełną skalę. Jednak pomimo wszystkich wyzwań i trudności nadal pomagamy naszym obywatelom. Nie tylko przeprowadzamy kolejną indeksację, ale także rozszerzamy jej zasięg na coraz większe grupy ludności” – podkreślił premier Ukrainy Denis Szmigal na posiedzeniu Rady Ministrów.
Na Ukrainie do określenia wysokości emerytury wykorzystuje się średnie wynagrodzenie. Liczba ta zwiększa się co roku o określony współczynnik. Współczynnik oblicza się w oparciu o 50% wskaźnika inflacji z poprzedniego roku (np. w 2023 r. było to 5,1%) i 50% średniego wzrostu wynagrodzenia za okres 3 lat poprzedzających rok, w którym podwyżka występuje. Na przykład, jeśli w 2024 r. nastąpi wzrost, porównaj dane za lata 2021, 2022 i 2023 z danymi za lata 2018, 2019 i 2020. W wyniku takich obliczeń w 2024 r. współczynnik ten wyniósł 10,72%.
W szczególności Władimir Maksimczuk, szef wydziału ubezpieczeń społecznych i emerytur Federacji Związków Zawodowych Ukrainy, tak skomentował ostatnią podwyżkę emerytur:
„W naszym kraju poziom świadczeń emerytalnych jest zbyt niski. Choć indeksacja w pewnym stopniu poprawia sytuację materialną osób starszych, to każda indeksacja uzależniona jest od wielkości wpływów do systemu ubezpieczeń społecznych i Funduszu Emerytalnego. Dlatego dla obywateli o niskich emeryturach dopłaty nie są zbyt duże. Dla emerytów z dużymi emeryturami nawet 10% podwyżka jest już znacząca.”
Podniesienie płacy minimalnej i stawek urzędników
Oprócz emerytur indeksacja w 2024 roku będzie dotyczyć także płacy minimalnej na Ukrainie, którą reguluje ustawa o wynagradzaniu. O sprawie dowiedziało się Ministerstwo Polityki Społecznej.
W zeszłym roku zawieszono waloryzację, dlatego nie wykonano obliczeń na rok 2023. Zgodnie z ustawą budżetową na 2024 rok, począwszy od stycznia indeksacja będzie naliczana memoriałowo, z uwzględnieniem miesiąca poprzedniego – grudnia 2023 roku. Jeżeli płace nie zostaną podniesione do stycznia 2024 r., miesiącem bazowym będzie grudzień 2023 r. Natomiast dla osób awansowanych w styczniu 2024 r. miesiącem bazowym będzie styczeń 2024 r. Dla wielu pracowników miesiącem bazowym może być styczeń 2024 r. ze względu na koszty utrzymania i podwyżkę płacy minimalnej. Jeśli inflacja się utrzyma, pierwsza indeksacja płac w 2024 roku może nastąpić w kwietniu-maju.
Według ostatnich zmian, od 1 stycznia tego roku płaca minimalna wynosi 7100 hrywien miesięcznie, czyli 42,60 hrywien za godzinę. Kolejną podwyżkę płacy minimalnej zaplanowano na 1 kwietnia, kiedy to wzrośnie ona do 8 tys. hrywien miesięcznie i 48 hrywien za godzinę.
Zgodnie z informacją zawartą w piśmie Ministra Finansów z dnia 08.07.2023 r. ustalone zostały już także dalsze plany podwyżki płacy minimalnej: od 1 stycznia 2025 r. będzie to 8370 hrywien, a od 1 stycznia 2026 r. - 8956 hrywien.
„Istnieją podstawy do podwyższenia płacy minimalnej na Ukrainie, gdyż w 2024 r. spodziewany jest dalszy rozwój ukraińskiej gospodarki” – zauważa bankier inwestycyjny i ekspert finansowy Siergiej Fursa. Wzrost gospodarczy jest konsekwencją stabilności makroekonomicznej naszego państwa, co oczywiście jest zjawiskiem wyjątkowym w warunkach wojny na pełną skalę”.
Ekspert dodał także, że podniesienie płacy minimalnej zachęca przedsiębiorców wypłacających pensje w kopertach do oficjalnego przekazywania ich swoim pracownikom, a to zwiększa wpływy podatkowe do budżetu, co jest zjawiskiem bardzo pozytywnym.
Indeksacja emerytur i podwyżka płacy minimalnej w 2024 roku zostanie przeprowadzona w oparciu o wskaźnik cen towarów i usług konsumenckich i będzie uzależniona od sytuacji społeczno-gospodarczej w kraju.
