Jedno z największych pod względem zasobów na Ukrainie złoża litu Połochowo w obwodzie kirowogradzkim nadal pozostaje własnością spółki Ukrlitiydobycha, która od lat nie rozpoczęła prac na złożu. Ponadto wydaje się oczywiste, że sam proces wydawania spółce specjalnego zezwolenia na wydobycie odbył się bez aukcji i z naruszeniem prawa. Więcej na ten temat później.
Jak wiadomo, ostatecznym właścicielem Ukrlitiydobycha LLC jest Siergiej Tabałow. Jego ojciec, Aleksander Tabałow, były poseł ludowy Batkiwszczyny, był jednym z pierwszych „zwłok” w parlamencie za prezydentury Wiktora Janukowycza w 2012 roku: zaraz po wyborze do Rady Najwyższej z partii Batkiwszczyna odmówił wstąpienia do parlamentu odłam.
Media podały, że partnerem biznesowym Tabałowa na początku 2010 roku był Witalij Chomutynnik, były regionalista, który wraz z Igorem Kołomojskim, Giennadijem Bogolubowem i Pawłem Fuksem był właścicielem firmy Ukrnaftoburenie.
Co jest złego w wydaniu specjalnego zezwolenia?
I tak na początku 2017 roku Państwowa Służba Geologii i Podglebia Ukrainy wydała zarządzenie w sprawie udzielenia Ukrlitiydobycha LLC specjalnego zezwolenia na wydobywanie rud litu ze złoża Połochowo w obwodzie kirowogradzkim. Warto dodać, że jego zasoby oceniane są jako jedne z największych na Ukrainie. Ponadto Państwowa Agencja Zasobów Geologicznych udzieliła specjalnego zezwolenia bez procedury aukcyjnej, powołując się na niezależne badanie złoża na własny koszt i odpowiednie badanie zasobów tej LLC.
Z protokołu Państwowej Komisji Ukrainy ds. Zasobów Mineralnych (GKZ) wynika, że Ukrlitiydobycha LLC otrzymała jedynie decyzję o zatwierdzeniu rezerw. Państwowa Agencja Zasobów Geologicznych nie zatwierdziła jednak zasobów złoża Połochowskoje. W ten sposób Ukrlitiydobycha LLC otrzymała specjalne zezwolenie na produkcję litu bez przeprowadzania aukcji z naruszeniem, ponieważ nie przeszła obu etapów przeglądu rezerw.
Ponadto w momencie przekazania do Komitetu Rezerw Państwowych materiałów oceny geologiczno-ekonomicznej złoża Połochowskoje Ukrlitijdobycza nie posiadała specjalnego zezwolenia na korzystanie z podłoża i nie posiadała statusu prawnego użytkownika podłoża.
Tym samym, ponieważ Ukrlitiydobycha nie była użytkownikiem podłoża, nie miała prawa przedkładać Komisji Rezerw Państwowych materiałów z zakresu oceny geologicznej i ekonomicznej. W związku z tym Komitet Rezerw Państwowych musiałby zwrócić je klientowi. Jednakże Komisja Państwowa wbrew przepisom prawa przyjęła dokumenty do rozpatrzenia i sporządziła na ich podstawie protokół.
Ponadto Państwowy Zakład Geologii i Zasobów Mineralnych nie miał uprawnień do wydania specjalnego zezwolenia na wydobywanie rud litu bez aukcji, gdyż w chwili wydawania specjalnego zezwolenia dla Ukrlitiydobycha LLC było to sprzeczne z Uchwałą Rady Ministrów nr 10 z dnia 2010-12-07. nr 615 z dnia 30 maja 2011 r., w którym wskazano, że wydawanie zezwoleń bez przeprowadzenia aukcji dotyczy wyłącznie złóż ropy i gazu, a nie rud litu.
Największe złoża litu sądy pozostawiły Ukrlitiydobycha
W 2018 roku kijowska prokuratura złożyła pozew do sądu administracyjnego, żądając unieważnienia zarządzenia Państwowego Geologii i Zasobów Mineralnych w sprawie wydania Ukrlitijdobyczy specjalnego zezwolenia na wydobywanie rud litu ze złoża Połochowskoje. Jednakże 10 grudnia 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił wniosek prokuratora, a sąd apelacyjny w dniu 19 marca 2019 roku podtrzymał tę decyzję. Jednocześnie nie wpłynęła żadna skarga kasacyjna.
Niekorzystnym dla państwa rozstrzygnięciem sprawy doszło do tego, że prokuratura na poparcie swoich twierdzeń wybrała błędne podstawy faktyczne i prawne. Tym samym grunt będący wyłączną własnością narodu ukraińskiego jest w użytkowaniu Ukrlitiydobycha.
Dwa lata „ciszy” na boisku
Warto jednak zaznaczyć, że obecnie istnieją przesłanki do skierowania przez prokuraturę nowego pozwu.
Przecież 25 marca 2021 roku Dekretem Prezydenta weszła w życie decyzja Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, która zaleciła przeprowadzanie pozaplanowych kontroli użytkowników podłoża, którzy otrzymali specjalne zezwolenie bez aukcji. Natomiast ustawą z dnia 24 listopada 2021 r. Państwowa Agencja Geologii i Zasobów Naturalnych stwierdziła naruszenie przez Ukrlitiydobychę, która w ciągu dwóch lat od dnia otrzymania zezwolenia nie przystąpiła do prac na złożu.
Tym samym to, podobnie jak wprowadzenie stanu wojennego 24 lutego 2022 r., może stanowić podstawę do wystąpienia z nowym roszczeniem w celu ochrony praw państwa i narodu ukraińskiego. Czas pokaże, czy dawne „zwłoki” Tabałowów stracą kontrolę nad polem. Jednocześnie będzie to dobra demonstracja gotowości wymiaru sprawiedliwości na zmiany.
