Niegdyś walczące klany zawarły sojusz w imię zysku, za co postawiono im zarzuty karne.
We wtorek 25 czerwca dowiedziała się o zatrzymaniu burmistrza Mukaczewa Andrieja Bałogi i przewodniczącego rady powiatu mukaczewskiego Michaiła Lanyo, znanego w niektórych kręgach pod pseudonimem „Blyuk”. Podejrzewa się ich o korupcyjny plan sprzedaży lokalnego stadionu, w wyniku którego gmina straciła ponad 70 mln hrywien. Dmitry Kachura w swojej publikacji dla OBOZ.UA opowiada o tym, jak dawni wrogowie stali się „drogimi przyjaciółmi” i przejęli pełną kontrolę nad drugim co do wielkości miastem Zakarpacia.
Skandaliczna historia ze stadionem Avangard trwa od 2023 roku i wpisuje się w pstrokatą i skomplikowaną fabułę pełną politycznych i wręcz kryminalnych starć. Najpierw jednak najważniejsze.
Zatrzymanie syna posła ludowego i jednego z najbardziej wpływowych ludzi Zakarpacia Wiktora Bałogi, a jednocześnie burmistrza Mukaczewa Andrieja Bałogi, a także innego „autorytatywnego” polityka, przewodniczącego obwodu mukaczewskiego rady Michaiła Lanyo (od lat 90. nosi pseudonim „Blyuk”) prowadzili pracownicy SBU i NABU. Podejrzewają urzędników o zorganizowanie planu sprzedaży 3 hektarów gruntów komunalnych w mieście po „dumpingowych” cenach. Jednocześnie, jak zauważają lokalni obserwatorzy, miasto za namową burmistrza sprzedało teren kontrolowanej przez Lanyo spółce Universal-M.
Według NABU urzędnicy zgodzili się sprzedać działkę za cenę dziewięć razy niższą od ceny rynkowej.
„Podstawą była ekspercka wycena pieniężna z zaniżoną wartością terenu, za którą właściciele firmy rzeczoznawczej przekazali łapówkę. W wyniku tych transakcji grunty o wartości rynkowej 84,6 mln UAH zostały sprzedane za jedyne 9,6 mln UAH. Mimo tak skromnej ceny prezydent miasta osobistą decyzją udzielił towarzystwu także rozłożenia na raty na 6 miesięcy” – podała służba prasowa NABU.
Funkcjonariusze zatrzymali pięć osób biorących udział w transakcji na podstawie artykułów Kodeksu karnego:
– burmistrz Mukaczewa Andrey Baloga (część 2 art. 28, część 2 art. 364 Kodeksu karnego);
– Przewodniczący rady okręgowej Michaił Lanyo (część 3 artykułu 27, część 2 artykułu 28, część 2 artykułu 364 Kodeksu karnego);
– były kierownik wydziału spraw mienia komunalnego i stosunków gruntowych rady miejskiej (część 2 art. 28, część 2 art. 364 i część 2 art. 368-4 Kodeksu karnego Ukrainy);
– dwóch właścicieli firmy rzeczoznawczej (część 5 artykułu 27, część 2 artykułu 28, część 2 artykułu 364, część 3 artykułu 27, część 3 artykułu 358, część 3 artykułu 27, część 4 art.
– rzeczoznawca (część 5 artykułu 27, część 2 artykułu 28, część 2 artykułu 364, część 3 artykułu 358 Kodeksu karnego).
Warto w tym miejscu przypomnieć, że w październiku 2023 roku w ratuszu Mukaczewo odbyły się już przeszukania w związku ze sprzedażą stadionu Avangard. To prawda, że wówczas żadnego z urzędników nie zatrzymano, chociaż SBU i NABU przeprowadziły przeszukania Andrieja Bałogi, Michaiła Lanyo i szeregu firm zaangażowanych w tę sprawę.
W tym kontekście należy zauważyć, że obecna grono rodziny Balogów (oprócz Wiktora Balogha seniora, braci Iwana i Pawła obejmuje także jego kuzyna, byłego deputowanego krajowego Wasilija Petevkę i syna-burmistrza Mukaczewa) i Lanyo, który mimo karalności był w swoim czasie przedstawicielem ludowym Partii Regionów, jest dużym zaskoczeniem.
Faktem jest, że konfrontacja między tymi grupami o kontrolę nad Zakarpacie trwała przez wiele lat. Za czasów Juszczenki Bałoga, który stał na czele Sekretariatu Prezydenta, był na koniu. Pod rządami Janukowycza Lanyo wzmocnił się i dołączył do ówczesnej partii rządzącej.
Strony konfliktu nie wahały się przed użyciem bezpośredniej siły fizycznej. Uderzającym przykładem tej walki była strzelanina, która miała miejsce na Zakarpaciu w 2015 roku pomiędzy ludźmi Lanyo a bojownikami Prawego Sektora. Te ostatnie były następnie rzekomo finansowane przez Balogę. W wyniku strzelaniny zginął jeden cywil.
Jednak ta długotrwała konfrontacja „Montagów i Kapuletów” Mukaczewa wyraźnie osłabiła obie strony. I już w 2022 roku sytuacja uległa diametralnej zmianie: strony zgodziły się na wspólną kontrolę nad rodzinnym miastem Mukaczewo dla obu grup.
Jednocześnie utworzyła się tam interesująca koalicja. Przewodniczącym rady powiatu mukaczewo został Michaił Łanyo, przedstawiciel Batkiwszczyny. Petewka stoi na czele utworzonej przez siebie partii „Rodzimy Zakarpacie”, a Andrij Baloga wraz ze swoją partią „Drużyna Andrija Bałogi” (wcześniej „Wielka Centrum”) kieruje miastem jako burmistrz.
Właściwie wydaje się, że historia sprzedaży stadionu stała się swego rodzaju „wzmocnieniem” relacji. Jednak konsekwencje dla obu drużyn mogą być bardzo smutne: najwyraźniej organy ścigania potraktowały je poważnie. Baloga Jr. i Lanyo grozi do 6 lat więzienia.
Jest jeszcze jeden ważny aspekt: obecne śledztwa doprowadziły już do faktycznego odsunięcia obu grup sojuszniczych od przepływów finansowych i władzy, co w przyszłości może doprowadzić do poważnego osłabienia zarówno rodziny Balogh, jak i brygady Lanyo, która w ostatnich latach starali się zachowywać w miarę cicho i nigdzie nie „błyszczeć” zbytnio.
