W ciągu ostatnich 10 lat Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej nieefektywnie zarządzało ochroną i konserwacją zabytków architektury w Rezerwacie Narodowym Ławra Peczerska i podejmuje przedwczesne decyzje zarządcze. Analiza wydatków wskazuje także na nieefektywne wykorzystanie środków publicznych.
to stwierdzone w raporcie Izby Obrachunkowej.
W analizowanym okresie na prace naprawcze i restauratorskie przeznaczono 388,8 mln hrywien, jednak część z nich została wykorzystana nieefektywnie lub w ogóle nie wykorzystana, co pociągnęło za sobą konsekwencje finansowe dla budżetu państwa.
Jak wynika z raportu, na prace naprawcze i restauratorskie rezerwatu przeznaczono 388,8 mln hrywien: 166,8 mln hrywien. – z budżetu państwa przeznaczono klasztorowi na prace osuwiskowe i awaryjne oraz kolejne 214,4 mln hrywien. (Z czego 40,8 mln UAH pochodziło ze sponsoringu) - na prace naprawcze i restauratorskie.
Prawie 12 mln z tych środków nie zostało jednak efektywnie wykorzystanych. W szczególności Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Budownictwa i Mieszkalnictwa oraz Usług Komunalnych, które sfinansowało prace na terenie klasztoru, na lata 2011-2013 nieprawidłowo przeznaczyło 86,3 mln hrywien, gdyż według zatwierdzonych kryteriów klasztor nie mógł być odbiorcą środków budżetowych.
W trakcie analizy przeprowadzonej przez specjalistów Izby Obrachunkowej ustalono, że Ministerstwo Kultury i administracja rezerwy dopuściły się szeregu naruszeń w sprawach dotyczących nieruchomości. W szczególności nie ustalono prawa stałego użytkowania działek o powierzchni około 27 ha, nie wpisano siedmiu obiektów dziedzictwa kulturowego rezerwatu do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy oraz nie przeprowadzono bilansowania dziewięciu obiektów historycznych.
Ponadto w okresie objętym analizą Ministerstwo Kultury nie dokonało odpowiednich zmian w planie zagospodarowania terenu rezerwatu, co stwarzało ryzyko niezachowania zabytków architektury o znaczeniu krajowym i lokalnym.
Z protokołu wynika, że klasztor ignorując normy określone prawem przekazał piwnicę jednego z zabytkowych budynków na użytek restauracji Kupol, co narusza przeznaczenie lokalu i nie przestrzega określonych prawem procedur za korzystanie z majątku państwowego.
Ukraińskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami również naruszyło warunki umowy i podnajmowało 27% lokali bez odpowiednich zezwoleń, mając jednocześnie rezerwę na energię elektryczną, co stanowi dodatkowe obciążenie finansowe dla budżetu państwa.
Nielegalne nowe budynki na terenie Ławry
W związku z nieskuteczną kontrolą realizacji prac remontowo-budowlanych na terenie Ławry Dolnej klasztor nie zadbał o zachowanie autentyczności obiektów kultury, z których korzystał, i przeprowadził dokończenie/restrukturyzację 18 obiektów państwowych bez zatwierdzonej dokumentacji projektowej i zgody organu ochrony dziedzictwa kulturowego.
Z analizy wynika także, że na terenie Ławry Dolnej wybudowano 36 budynków Doprowadziło to do naruszeń w zachowaniu autentyczności dóbr kultury.
Wszystkie nielegalne nowe budynki nie mają nic wspólnego z codziennym życiem duchowieństwa, a wręcz przeciwnie, mają znaczenie handlowe lub gospodarcze. Oprócz budowy w rozbiórkę zaangażowane było także kierownictwo klasztoru MP UPC, który znajdował się na terenie Ławry Kijowsko-Peczerskiej.
Rozwiązanie umowy pomiędzy UOC a rezerwą
Przypomnijmy, że 29 marca Rezerwat Narodowy „Ławra Kijowsko-Peczerska” rozwiązał umowę dzierżawy z istniejącym klasztorem w ramach MP UOC. Kościół odwołał się od tej decyzji do sądu, a jego przedstawiciele odmówili opuszczenia Ławry.
Po długotrwałych sprzeczkach , bójkach i blokowaniu Ławry przez przedstawicieli UPC-PM komisja Ministra Kultury ds. przyjęcia i przekazania majątku państwowego rozpoczęła prace w świątyni i innych jej pomieszczeniach.
Poseł UKP nie oddalił 79 obiektów własności państwowej znajdujących się w Rezerwacie Narodowym Ławra Kijowsko-Peczerska. Teraz będą zmuszeni to zrobić na drodze sądowej.
W dniu 9 sierpnia 2023 roku Sąd Gospodarczy miasta Kijowa uznał za zgodne z prawem wypowiedzenie umowy zawartej pomiędzy klasztorem UOC a rezerwatem przyrody Ławra Kijowsko-Peczerska.
