Na Ukrainie na początku lata znacznie wzrosły taryfy za energię elektryczną dla ludności, ale ceny pozostałych mieszkań i usług komunalnych pozostały niezmienione. „Apostrof” dowiedział się, jakie media mogą podrożeć w ostatnim letnim miesiącu.
Z moratorium lub bez
Na Ukrainie na czas stanu wojennego wprowadzono moratorium na podwyżki stawek mieszkaniowych i komunalnych. W istocie nie jest to do końca prawdą – w czasie wojny zabrania się podwyższania taryf jedynie za ogrzewanie, ciepłą wodę i dystrybucję gazu. W związku z tym mogą zostać podniesione ceny wszystkich pozostałych mieszkań i usług komunalnych.
W związku z tym pojawia się pytanie: czy Ukraińcy powinni spodziewać się „niespodzianek” w tym obszarze od 1 sierpnia?
Zacznijmy od prądu. Gdyby ktoś zapomniał, od początku rosyjskiej inwazji taryfy za energię elektryczną dla ludności wzrosły dwukrotnie. Po raz pierwszy miało to miejsce 1 czerwca 2023 r. – cena 1 kilowatogodziny wzrosła do 2,64 hrywien (wcześniej taryfa wynosiła 1,44 hrywny za zużycie do 250 kilowatogodzin miesięcznie i 1,68 hrywny za większe zużycie). 1 czerwca 2024 r. cena energii elektrycznej ponownie wzrosła – do 4,32 hrywien za 1 kilowatogodzinę.
Ustalona na początku lata taryfa powinna obowiązywać do maja przyszłego roku, a rząd na dzień 31 lipca br. nie dokonał jej zmiany. Oznacza to, że od 1 sierpnia cena prądu dla ludności nie ulegnie zmianie.
W następnej kolejności na liście mieszkalnictwa i usług komunalnych będziemy dostarczać gaz. Od czerwca 2022 roku NJSC Naftogaz Ukrainy, jako „dostawca ostatniej instancji”, dostarcza gaz do ponad 97% ludności naszego kraju. Ukraińcy płacą monopoliście 7,96 hrywien za każdy metr sześcienny. U pozostałych dostawców ceny wahają się w granicach 7,7-9,99 hrywien za 1 metr sześcienny gazu.
Dobra wiadomość jest taka, że od 1 sierpnia stawki za gaz pozostaną bez zmian.
Woda selektywna
Następnie przechodzimy do wody zimnej, gdyż – przypomnijmy – cena ciepłej wody nie powinna wzrosnąć aż do końca moratorium.
W przeciwieństwie do wielu innych usług mieszkaniowych i komunalnych na Ukrainie nie ma jednej taryfy za zimną wodę i jest ona ustalana indywidualnie dla każdego przedsiębiorstwa wodociągowego. Od początku wojny Krajowa Komisja ds. Regulacji Państwowej Energii i Usług Komunalnych (NCRECU) planowała co najmniej dwukrotnie podnieść cła, a nawet opublikowała odpowiednie projekty uchwał, ale ostatecznie rząd ich nie zatwierdził.
Od 1 sierpnia br. regulator nie zamierza centralnie podnosić cen za dostawę zimnej wody, dotyczy to jednak dużych miast, natomiast w małych miejscowościach władze lokalne mają prawo do rewizji cen wody. I część z nich zamierza z tego prawa skorzystać.
Tym samym na stronie internetowej gminy Podgajcewskiej na Wołyniu odnotowuje się wzrost cen za dostawę zimnej wody od 1 sierpnia – 1 metr sześcienny wody będzie tam kosztował 22,31 hrywien.
Rada Wsi Niemiszajewskiego obwodu kijowskiego również ogłosiła na swojej stronie internetowej plany podwyższenia cła. Proponują podniesienie ceny do 56,55 hrywien za 1 metr sześcienny wody. Dla porównania, dziś w Kijowie konsumenci w gospodarstwach domowych płacą 30,4 hrywien.
Władze Żmijewa w obwodzie charkowskim również zgłosiły potrzebę podwyższenia cła dla dwóch wsi w gminie – z 15 do 36 hrywien za 1 metr sześcienny wody.
We wszystkich podanych przykładach przedsiębiorstwa użyteczności publicznej raportujące do gmin uzasadniają swoje propozycje podwyższeniem kosztów, a także faktem, że ich taryfy nie ulegają zmianie od kilku lat.
Oczywiście nie jest to wyczerpująca lista miejscowości, w których od 1 sierpnia wzrosną koszty zaopatrzenia w zimną wodę, ale możemy śmiało mówić o ukierunkowanych podwyżkach taryf.
Domy i śmieci
Kolejną usługą, która w przyszłym miesiącu wzrośnie, jest utrzymanie budynków mieszkalnych.
Nie ma też jednej taryfy i każdy zakład energetyczny ustala ją samodzielnie.
Apostrof napisał wcześniej, że ta usługa komunalna stanie się droższa. Wynika to przede wszystkim ze wzrostu kosztów energii elektrycznej dla ludności od 1 czerwca, ponieważ są z tym powiązane koszty firm usługowych zapewniających oświetlenie wejść, obsługę wind i pomp.
Przewidywany wzrost tej taryfy wynosi 10-20%, jednak na przykład w Czernihowie kilka przedsiębiorstw użyteczności publicznej podwyższa cenę o 40% od 1 sierpnia. Przedsiębiorstwa energetyczne tłumaczą ten wzrost znacznym wzrostem cen materiałów potrzebnych do przygotowania się na kolejny sezon grzewczy.
Jednak podwyżka stawek za obsługę apartamentowców również nie zapowiada się na zjawisko masowe. To samo dotyczy wywozu śmieci. Nawiasem mówiąc, Czernigow ponownie wyszedł na światło dzienne w tej sprawie - decyzja o podwyższeniu taryfy za wywóz śmieci z gospodarstw domowych została niedawno zatwierdzona przez komitet wykonawczy rady miejskiej. Podobne decyzje podjęto jednak w niektórych innych gminach.
Tym samym można stwierdzić, że w ostatnim miesiącu lata stawki za podstawowe usługi mieszkaniowe i komunalne na Ukrainie pozostaną niezmienione. Jednocześnie mieszkańcy niektórych osiedli otrzymają podwyżki na niektóre rodzaje mieszkań i usług komunalnych, a szczególnie „szczęśliwi” otrzymają podwyżki na kilka usług jednocześnie.
