Biznes w Odessie często wiąże się z historiami związanymi z korupcją. Istnieją półprzestępczy szefowie prowadzący podejrzane intrygi i nielegalne okupowanie plaż.
A nawet półlegalne utworzenie monopolu na dostawę wody dla mieszkańców Odessy. Materiał ten opowiada o tym, jak rodzinie byłego Ministra Ekologii za czasów Janukowycza Nikołaja Złoczewskiego udało się wynająć odeskie wodociągi na 49 lat i przez lata „ogrzewać się” budżetem Odessy.
Czerwiec 2022. Sześć miesięcy od rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę na pełną skalę. Znana ukraińska gazeta biznesowa publikuje materiał o 10 firmach, które aktywnie pomagają ukraińskiej armii i siłom zbrojnym. Na liście znajdują się znani bogaci ludzie - Rinat Achmetow, Pinczukowie, Jurij Kosjuk, Geregi itp. Jednym z filantropów, który przekazał 100 milionów hrywien na potrzeby wojska, są Anna i Karina Złoczewscy z holdingu Diloretio. Czytelnik prawdopodobnie nigdy nie słyszał o takich kobietach biznesu. Tymczasem rodzina tych dziewcząt z jednej strony angażuje się w działalność charytatywną, a z drugiej od lat okrada państwo na dziesiątki milionów.
Anna i Karina są córkami byłego Ministra Ekologii Nikołaja Złoczewskiego. Ten sam, który w 2020 roku został przyłapany na przyjęciu – rekordowej w historii Ukrainy – 6 mln dolarów łapówki za zamknięcie sprawy karnej w sprawie kradzieży środków publicznych. Znany jest także z tego, że jest założycielem holdingu Burisma, w którym kiedyś pracował były prezydent Polski Aleksander Kwaśniewski i syn obecnego prezydenta USA Joe Bidena, Hunter. W 2021 roku Złoczewski przekazał biznes swoim córkom, w tym spółkom wydobywczym. Anna i Karina stały się także rzeczywistymi właścicielami spółki Infox LLC, która odgrywa kluczową rolę w interesach Złoczewskich w Odessie.
W 2003 roku rozpoczęło się faktyczne przejęcie Odesvodokanalu przez rodzinę Złoczewskich. Ówczesny burmistrz Odessy Rusłan Bodelan lobbował za zawarciem umowy dzierżawy całego kompleksu nieruchomości przedsiębiorstwa użyteczności publicznej pomiędzy Urzędem Miasta Odessy a firmą Infox LLC. Firma powstała w 1996 roku, a od 2000 roku jako jej beneficjent końcowy wymieniany jest Nikołaj Złoczewski.
Dziennikarze znaleźli kopię oryginalnej umowy najmu Odesvodokanal, która ujawnia wiele szczegółów. Tym samym umowa została podpisana na okres 49 lat, do 31 grudnia 2052 roku włącznie. Według wyników bilansu inwentaryzacyjnego i transferowego wartość kompleksu nieruchomości na listopad 2003 r. wynosiła 286 mln hrywien.
Klauzula 3 tej umowy stanowi, że kwota czynszu za Odesvodokanal wynosi 3% wartości końcowej środków trwałych kompleksu, co odpowiada 8 milionom 600 tysięcy hrywien rocznie. Ale paragraf 8 ujawnia szczegóły, które pozwoliły Infox LLC na minimalizowanie czynszów przez lata i niedopłacanie do budżetu Odessy. W szczególności zauważa, co następuje: „Najemca, na czas realizacji Planu przebudowy i rozwoju zaopatrzenia w wodę i kanalizacji w Odessie na lata 2004-2010, może być zwolniony z czynszu”.
Jak podaje publikacja „Zerkalo Nedeli”, jeszcze przed dzierżawą wodociągu opracowano program jego rozwoju na lata 2003-2007 na kwotę 97,9 mln hrywien. I zgodnie z umową to najemca, czyli spółka Infox LLC, miał zapewnić te inwestycje. Jednak w 2004 roku Oddział Infoxvodokanal, będący spółką zależną Infox, przeznaczył na realizację programu 9,1 mln hrywien zamiast 19,7 mln, a w 2005 - 1,8 mln hrywien zamiast 20,6 mln hrywien.
Efektem pierwszych lat pracy firmy Złoczewskiego w Odesskim Wodokanale było to, że w czerwcu 2006 roku Urząd Miasta Odessy próbował rozwiązać umowę najmu na drodze sądowej. Powód jest jasny – niewywiązanie się najemcy ze swoich obowiązków. Co więcej, w pierwszych latach Infox LLC wpłacała do budżetu nie 3% stawki określonej w umowie, a jedynie 1%.
Potem sytuacja zaczęła się rozwijać jeszcze bardziej interesująco. W 2007 roku Rada Miasta Odessy zatwierdziła dodatkową umowę do umowy dzierżawy Odessa Vodokanal przez firmę Infox. W szczególności stwierdza, że zatwierdzana jest nowa wersja programu rozwoju Odesvodokanal. Jego kadencja została przedłużona do 2020 roku. Wysokość środków niezbędnych do realizacji Planu wynosi 462 mln UAH.
I tu warto przypomnieć, że w umowie pierwotnej zapisano, że najemca, czyli spółka Infox LLC, może być zwolniony z płacenia czynszu na czas realizacji Programu Zagospodarowania Kompleksu Nieruchomości.
Jeszcze ciekawszych rzeczy dowiedzieliśmy się z rejestru sądowego. Z materiałów sprawy nr 522/11495/13-a wynika, że Infox LLC mogła działać niezgodnie z prawem już od samego początku dzierżawy Odesvodokanal. W szczególności w pozwu wskazano, że umowa uznana przez TOB Infox za obowiązującą jest opieczętowana nieważną pieczęcią Urzędu Miasta Odessy, gdyż ta ostatnia nie zawiera kodu identyfikacyjnego osoby prawnej.
Uważając się za następcę prawnego Odesvodokanal, firma Zlochevsky'ego utworzyła oddział Infoxvodokanal w 2004 r. i przedłożyła państwowemu rejestratorowi informacje w celu ponownej rejestracji. Po nielegalnej przerejestrowaniu, zdaniem powodów, Infox zaczął opracowywać standardowe umowy do podpisywania z odbiorcami usług. Nie spełniały jednak wymogów takich umów, zatwierdzonych stosownymi uchwałami Rady Ministrów, co w istocie jest fałszerstwem standardowych umów.
Tym samym przy pełnej zgodzie graniczącej z biernością Rady Miejskiej Odessy spółka Infox LLC stała się jedynym dostawcą wody dla mieszkańców Odessy i stała się monopolistą. Na skonsolidowanej liście sporządzonej przez Komitet Antymonopolowy Ukrainy w grudniu 2023 r. Infox LLC została uznana za monopolistę naturalnego. I to pomimo faktu, że w ciągu ostatniej dekady Komitet Antymonopolowy Ukrainy wielokrotnie wszczynał śledztwo przeciwko monopolistycznej pozycji Infox LLC.
Na przykład w lipcu 2019 r. AMCU poinformowało, że w latach 2017–2018 spółka Złoczewskiego nie miała ani jednego konkurenta na rynku wodociągów i kanalizacji na terenie miasta Odessa. Zatwierdzona wówczas przez komisję kara wywołuje uśmiech, bo wyniosła zaledwie 34 400 UAH.
Za bardziej produktywne można uznać zamówienie AMCU wydane spółce Infox LLC w maju 2023 roku. Firmie Złoczewskiego zalecono zaprzestanie narzucania konsumentom płatnych usług, które nie są przewidziane przez prawo. Mówimy o instalowaniu dodatkowego wyposażenia na licznikach i wymianie niektórych urządzeń technicznych w obiektach konsumenckich. „Efekt ekonomiczny zakończenia powyższych działań spółki wyniósł 91,0 mln hrywien” – podaje AMCU, zapominając przypomnieć, że jego zarządzenie to jedynie zalecenia, które Infox LLC mogła zignorować bez obawy przed wysoką karą.
Apogeum pozornej walki z monopolistyczną pozycją Infox LLC jest oświadczenie Państwowej Służby Audytu z kwietnia 2024 roku. Z kontroli wynika, że Rada Miasta Odessy przeprowadziła remont sieci wodociągowej, korzystając z gwarantowanej przez rząd pożyczki w wysokości ponad 45 mln dolarów udzielonej przez Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju. Obiekty zostały wyremontowane i oddane do użytku w październiku 2015 roku, kiedy Infox LLC wynajmowała tę nieruchomość przez ponad 10 lat.
„To znaczy, że Urząd Miasta Odessy spłacił pożyczkę ze środków budżetowych, a prywatna firma faktycznie korzysta z wyremontowanej nieruchomości bezpłatnie. W wyniku takiej bierności urzędników Urzędu Miasta Odessy budżet gminy wydał na spłatę pożyczki zaciągniętej w samym kontrolowanym okresie ponad 370 mln UAH i poniósł realną szkodę w wysokości prawie 338 mln UAH w postaci utraconych dochodów” – stwierdza w podsumowaniu Służba Audytu.
Wiadomo, że Nikołaj Złoczewski jest wielkim koneserem wszelkiego rodzaju luksusu. Wystarczy spojrzeć na jego pałac w pobliżu tamy na Zalewie Kijowskim. Złoczewscy mają także majątek w Odessie. To prawda, według dokumentów, na jego miejscu znajduje się laboratorium biologicznej stacji uzdatniania wody.
Zgodnie z analizowaną na początku materiału umową najmu kompleksu nieruchomości z 2003 roku, laboratorium trafiło również do spółki Infox LLC. A jeśli w 2004 roku rzeczywiście na tym terenie na wybrzeżu Morza Czarnego znajdowały się budynki przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, to od 2015 roku pojawił się na nim prywatny dom z basenem.
Należy zauważyć, że zgodnie z Rejestrem Praw spółki Infox jest właścicielem nieruchomości przy ulicy Dacha Kovalevsky, gdzie znajduje się laboratorium Odessa Vodokanal.
Budując rodzinne gniazdo na dzierżawionej ziemi, Złoczewscy rozumieją, że są tu od dawna. Co najmniej do 2052 r., jak przewiduje umowa. Biorąc pod uwagę, że żadne przepisy ani naruszenia prawa nie prowadzą do rozwiązania umowy między Radą Miasta Odessy a Infox LLC, można ją dalej przedłużyć.
Przeniesienie biznesu przez Nikołaja Złoczewskiego na jego córki, w tym wspomnianą już spółkę Infox LLC, można uznać za kolejny etap wybielania jego reputacji. Najpierw, dla większego znaczenia, do zarządu Burismy zaproszono byłego prezydenta Polski Aleksandra Kwaśniewskiego i Huntera Bidena. Teraz grupa firm córek Złoczewskiego, Diloretio, informuje o pomocy ukraińskiej armii i osobom wewnętrznie przesiedlonym „w ścisłej współpracy z polską Fundacją Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie bez Barier”.
Według rejestrów cypryjskich spółka Diloretio holdings LTD została zarejestrowana w 2012 r. Wśród jej przywódców są już wspomniani Aleksander Kwaśniewski i Karina Złoczewska.
Czy szanowani przedstawiciele polskiej elity wiedzą, jak Złoczewscy prowadzą swoje interesy na Ukrainie? Może tak. Przecież historia największej łapówki w historii Ukrainy, którą Nikołaj Złoczewski próbował przekazać w zamian za zamknięcie przeciwko niemu sprawy, rozeszła się po światowych mediach. Ale fakt, że rodzina byłego Ministra Ekologii okrada mieszkańców Odessy od 2003 roku, z pewnością może być dla nich nowością. To prawda, że \u200b\u200bniewielka jest nadzieja, że w jakiś sposób zachwieje to pozycją Złoczewskich. Przecież mając pieniądze na zakup sądów, rad miejskich i ewentualnie organów antymonopolowych, nie powinny pojawiać się pytania o to, jak negocjować z wpływowymi ludźmi na świecie w sprawie dalszej współpracy.
